Από τον Γιώργο Καραβάνα
Είναι γνωστό πως η νέα μας δημοτική αρχή, σκοπεύει να καταθέσει φάκελο υποψηφιότητας, διεκδικώντας τον τίτλο της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης». Και βεβαίως για να διεκδικήσεις τίτλους και κονδύλια, πρέπει πρώτα εσύ να ξοδέψεις αρκετά πριν την τελική ανάθεση, αν θέλεις η υποψηφιότητά σου να έχει κάποια τύχη. Ήδη αρχίσαμε να ξοδεύουμε κάμποσα, για μια διοργάνωση της οποίας ο ανάδοχος θα επιλεγεί, κάπου τον Μάιο του 2016.
Πριν μια πόλη διεκδικήσει οποιαδήποτε διοργάνωση, πρέπει να έχει αξιολογήσει τα προβλήματά της, να βάλει προτεραιότητες και να ξέρει τα απτά οφέλη που θα επιφέρει η ανάληψή της. Όταν ας πούμε μια πόλη αναλαμβάνει τη διοργάνωση μιας Ολυμπιάδας, κερδίζει σε αθλητικές υποδομές και υποδομές μετακινήσεων και φιλοξενίας. Υποδομές που θα φανούν χρήσιμες στους πολίτες της πόλης και μετά το πέρας της διοργάνωσης. Αυτά στο θεωρητικό επίπεδο, όπου πράγματι σκοπός είναι η βελτίωση της πόλης, με λογικό κόστος. Στην πράξη ωστόσο, το αποτέλεσμα συνήθως περιλαμβάνει και άχρηστες υποδομές (θυμίζω το σύστημα ασφάλειας C4I (σι φορ άι) της Ολυμπιάδας της Αθήνας, που κόστισε πανάκριβα στους έλληνες πολίτες (με έντονες υποψίες σκανδάλου που ακόμα δεν έχει διαλευκανθεί) χωρίς να εξυπηρετεί καμία ανάγκη της πόλης των Αθηνών). Τα έξοδα αγώνων και άλλων διοργανώσεων, συγκρινόμενα με τα έσοδα τους, συνήθως αφήνουν οικονομικές τρύπες, πολλές από τις οποίες πληρώνουμε ακόμα. Έξοδα όμως που μεταφράζονται σε έσοδα ή/και πολιτικά οφέλη, για κάποιους από τους εμπλεκόμενους. Η μέθοδος γνωστή από την εποχή του αείμνηστου Λογοθετίδη, ο οποίος καμάρωνε, ως Στρατηγός Δεκαβάλας, το άγαλμα που στήνανε για να τιμήσουν τους αγώνες του και να φουσκώσουν τις τσέπες τους. Στη χώρα της βραχείας μνήμης, οι πολίτες αρέσκονται να επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη. Ξεκαθαρίζω, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, πως δεν έχω καμία ανάλογη ένδειξη για την παρούσα Δημοτική Αρχή – τα αναφέρω απλώς, για να ‘χουμε το νου μας.
Άλλου είδους προβληματισμό θέλω να αναπτύξω εδώ, όπως αφήνει να εννοηθεί και ο τίτλος του άρθρου. Η Ελλάδα βρίσκεται στον 5ο και βαδίζει με βεβαιότητα στον 6ο χρόνο μιας ύφεσης, που έχει αφήσει πίσω της δεκάδες χιλιάδες χρεοκοπημένες επιχειρήσεις και ενάμιση εκατομμύριο άνεργους πολίτες. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς, βρίσκονται σε οριακό επίπεδο. Το κόμμα που στηρίζει το σημερινό δήμαρχο, μιλά μάλιστα για «ανθρωπιστική κρίση». Ποιες πρέπει να είναι λοιπόν οι προτεραιότητες μιας πόλης σε τέτοια κατάσταση; Σε ποιες προνοιακές αλλά και αναπτυξιακές δράσεις, πρέπει να πέσουν τα χρήματα των δημοτών της; Την απάντηση έδωσε ο ίδιος ο Δήμαρχος, στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε την 2η Ιουνίου του τρέχοντος: «Η συγκεκριμένη διοργάνωση, αποτελεί για μας ένα μεγάλο πείραμα. Ένα μεγάλο στοίχημα, που πρέπει να κερδηθεί!».
Κι αναρωτιέμαι: με πειράματα και στοιχήματα θα λύσει η πόλη τα συσσωρευμένα προβλήματά της; Με πειράματα και στοιχήματα θα βελτιώσει τη λειτουργία και την εικόνα της; Συγνώμη που θα το πω, αλλά αυτό μου θυμίζει κάτι ανεύθυνους οικογενειάρχες, που προσπαθούν να λύσουν τα οικονομικά προβλήματα της οικογένειας τζογάροντας. «Βάστα γυναίκα κι όπου να ‘ναι, θα κερδίσουμε στο Λόττο. Κάτσε, κι αυτή τη φορά θα κερδίσω στο Στοίχημα…». Μόνο που το Λόττο και το Στοίχημα δεν είναι δωρεάν. Ούτε και είναι σίγουρο πως θα κερδίσεις. Ούτε κι οι διεθνείς διεκδικήσεις είναι σίγουρες ή δωρεάν – κάθε άλλο! Κι όσο παίζεις και δεν κερδίζεις, βγαίνεις φτωχότερος απ’ ότι ήσουν πριν. Τις περισσότερες φορές, είναι καλύτερα να μην είχες παίξει εξαρχής. Την πιθανότητα αυτή, την έλαβε υπόψη ο δήμος Λαρισαίων; Θυμίζω τις φιέστες και τα έξοδα της διεκδίκησης των Μεσογειακών Αγώνων, που έληξαν άδοξα. Πολλά είχαν ακουστεί τότε για εκτάσεις που παράνομα και εσπευσμένα προσπάθησαν να οικειοποιηθούν κάποιοι εμπλεκόμενοι, καθώς και για έξοδα το ύψος και την ανάλυση των οποίων δεν μάθαμε ποτέ - και πήγαν όλα στράφι. Για τα έξοδα αυτά, ποτέ κανείς δεν απολογήθηκε στους Λαρισαίους πολίτες.
Δεν είμαι εξ ορισμού αντίθετος σε κάθε παρόμοια διεκδίκηση. Δεν προδικάζω το αποτέλεσμά της. Δεν τολμώ καν να υπονοήσω πως η οικονομική διαχείριση δεν είναι αυτή, που ιδανικά πρέπει να είναι. Το ζήτημα που συζητώ εδώ, είναι το ζήτημα των προτεραιοτήτων. Αναρωτιέμαι, την ώρα που η πόλη έχει σοβαρά λειτουργικά προβλήματα να λύσει και η οικονομία της, όπως και η οικονομία όλης της χώρας, έχει σχεδόν καταρρεύσει, με πολλούς συμπολίτες μας να υποφέρουν, αν η επιλογή της Δημοτικής Αρχής είναι το να ρισκάρει. Αν προτεραιότητά της είναι να παίξει στα ζάρια τα λεφτά των δημοτών. «Να βάλει ένα στοίχημα», που απλώς εύχεται να κερδίσει. Φοβάμαι πως κάποιοι έχουν μπερδέψει το 2000 με το 2015 και κάποιοι άλλοι (όλοι εμείς που πληρώνουμε δημοτικά τέλη) δεν λένε να βάλουν μυαλό. Μακάρι να αποδειχθώ λάθος, αλλά φοβάμαι πως στην καλύτερη περίπτωση θα έχουμε διοργάνωση με μεγαλύτερο κόστος απ’ ότι οφέλη, και στη χειρότερη περίπτωση θα έχουμε κόστος χωρίς διοργάνωση. Αν ήμουν στο δημοτικό συμβούλιο, θα ψήφιζα «κατά».ΥΓ Και μια τελευταία παρατήρηση: Πολιτισμός μιας πόλης, είναι η καθημερινότητά της. Είναι η αισθητική, οι συνήθειες και τα γούστα των πολιτών της κι ότι γνήσια τα διαμορφώνει. Δεν είναι τα Μουσεία, οι παραστάσεις σε μισοάδειες αίθουσες και οι επίπλαστες ιδέες διοργανωτών. Δεν είναι καν τα γούστα των πιο μορφωμένων. Πολιτισμός είναι το κουρεμένο χορτάρι. Οι ελεύθερες από παρκαρισμένα οχήματα διαβάσεις πεζών και αναπήρων. Οι καθαρές πλατείες και οι φρεσκοβαμμένοι δρόμοι. Τα ασφαλή πεζοδρόμια. Πολιτισμός είναι ο σεβασμός σε κανόνες, που κάνουν τις πραγματικά σύγχρονες πόλεις ευχάριστες να τις ζεις. Και σ’ αυτά μέχρι στιγμής, ο Δήμος Λαρισαίων παίρνει «κάτω απ’ τη βάση».*Ο Γιώργος Καραβάνας είναι Μοριακός Βιολόγος
