Από τη Μαρίνα Αποστολοπούλου
Μπορεί μία κοινωνία να αναπαράγει τον εαυτό της;
Η απάντηση είναι «ναι μπορεί». Άλλωστε αυτό έχει και ιστορικά αποδειχθεί. Το ερώτημα είναι «γιατί» μία κοινωνία επαναλαμβάνει τον εαυτό της; Ποιες είναι εκείνες οι παράμετροι που οδηγούν στην «επανάληψη» και πυροδοτούν επαναλαμβανόμενες καταστάσεις;
Και η απάντηση είναι πάντοτε διαφορετική γιατί κάθε κοινωνία είναι διαφορετική και κουβαλάει τη δική της ιστορία, τα δικά της «θέλω» και τον δικό της μοναδικό τρόπο λειτουργίας, ανάλογα με τις καταβολές της, τα ήθη της και τις επιλογές που έχει κάνει διαχρονικά, έστω και μεταλλασσόμενη.
Μπορεί λοιπόν η γερμανική κοινωνία να αναπαράγει τον εαυτό της;
Γιατί για αυτή την κοινωνία μιλάμε, έτσι για ποικιλία, αφήνοντας για μία φορά κατά μέρος τη δική μας ελληνική κοινωνία η οποία αρέσκεται να επαναλαμβάνει τα λάθη της με εξαιρετική ακρίβεια θα έλεγε κανένας. Ίσως είναι από τα ελάχιστα πράγματα στα οποία είναι τόσο συνεπής διαχρονικά.
Η αλήθεια είναι ότι ο «φόβος» η γερμανική κοινωνία να αναπαράγει τον εαυτό της, στην πραγματικότητα δεν έχει ποτέ εκλείψει για πολλούς. Παρότι η Γερμανία του σήμερα δεν έχει καμία σχέση με τη ναζιστική Γερμανία η οποία αιματοκύλησε τον κόσμο. Ωστόσο το εύρος των συνεπειών για την Ευρώπη και τον κόσμο, το μέγεθος της θηριωδίας και η διαχρονικότητα των αρνητικών μηνυμάτων και βιωμάτων που «πότισε» τον κόσμο γράφοντας μία από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας, δεν έπαψε και δεν θα πάψει ποτέ να στοιχειώνει τη Γερμανία και τον κόσμο ολόκληρο. Είναι μία βαριά, πικρή και μαύρη κληρονομιά που όσο και να θέλει ή να προσπαθεί να αποτινάξει θα είναι πάντα εκεί να θυμίζει, να διδάσκει και να «φοβίζει».
Την περασμένη εβδομάδα, η γερμανική αστυνομία προειδοποίησε για τον αυξανόμενο κίνδυνο ρατσιστικών επιθέσεων στη χώρα.
Για ποιο λόγο; Γιατί η Γερμανία είναι ο βασικός τελικός προορισμός των προσφύγων και τα εγκλήματα εναντίον τους στα κέντρα υποδοχής αυξάνονται δραματικά από ακροδεξιά στοιχεία.
Η ίδια η Μέρκελ πιέζεται ασφυκτικά σε πολιτικό επίπεδο από την κατάσταση και πιεζόμενη η ίδια, κάνα-δυο μέρες μετά, κατάφερε για μία ακόμη φορά να επιβάλει το δικό της και η πτωχή (πλην όχι τίμια κατά την αντίληψη των δανειστών και όχι μόνον) αλλά εξαθλιωμένη καθόλα Ελλάδα να υποδεχθεί τελικά 50 χιλιάδες πρόσφυγες.
Πόσο οξύμωρο μπορεί να είναι (έστω και αν συνοδεύεται από το «τυράκι» των κονδυλίων που μολαταύτα έχουμε και στην περίπτωση αυτή δυσκολία να απορροφήσουμε) και πόσο υποκριτικό επίσης, από τη μία να αναγνωρίζουν ως «δανειστές» την κοινωνική εξαθλίωση που επικρατεί στη χώρα και από την άλλη να κλείνουν τα μάτια σε αυτή την πραγματικότητα; Όταν ζητάνε νέα μέτρα εξαθλίωσης της κοινωνίας γιατί έτσι εξυπηρετεί τα οικονομικά τους συμφέροντα και... Και όταν ζητάνε από μία εξαθλιωμένη χώρα να φιλοξενήσει ακόμη πιο εξαθλιωμένους ανθρώπους γιατί αυτό εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα και πάλι;
Εν πάση περιπτώσει για να επιστρέψουμε στη Γερμανία.
Εκεί λοιπόν έχουν αυξηθεί οι ρατσιστικές επιθέσεις κατά προσφύγων και όπως ανακοίνωσε η ομοσπονδιακή αστυνομία μόνο κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους καταγράφηκαν 285 αδικήματα εναντίον ξενώνων που διαμένουν αιτούντες άσυλο σε σύγκριση με 198 ολόκληρο το περασμένο έτος. Τα εγκλήματα περιλαμβάνουν εμπρησμούς, πρόκληση υλικών ζημιών και υποκίνηση μίσους. Φέτος έχουν καταγραφεί 576 εγκλήματα σε προσφυγικά καταλύματα και όπως προειδοποιεί ή ομοσπονδιακή αστυνομία υπάρχει αυξανόμενος κίνδυνος επιθέσεων εναντίον πολιτικών ή ανθρώπων που διαχειρίζονται τους ξενώνες.
Πολύ εύστοχα τίτλος εφημερίδας περιγράφοντας την ως άνω κατάσταση, ανέφερε «Νύχτες των κρυστάλλων» φοβούνται στη Γερμανία».
«Νύχτα των κρυστάλλων»
Μία μαύρη σελίδα στη γερμανική ιστορία και στην ουσία ο προπομπός του εβραϊκού ολοκαυτώματος.
Ένα μαζικό πανεθνικό πογκρόμ στη Γερμανία και την Αυστρία τη νύχτα της 9ης προς 10η Νοεμβρίου του 1938 όταν στην τότε ναζιστική Γερμανία από μία «φτιαχτή» αφορμή κυνηγήθηκαν εκατοντάδες εβραίοι, σφαγιάστηκαν, και είδαν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται μέσα σε λίγε ώρες. Τα νούμερα ανατριχιαστικά: 1574 συναγωγές καταστράφηκαν, 7 χιλιάδες καταστήματα, 29 πολυκαταστήματα, κοιμητήρια και ό,τι άλλο εβραϊκό. Και ακριβώς από τον ακατάπαυστο θόρυβο που έκαναν επί ώρες τα τζάμια που έσπαγαν ονομάστηκε η εφιαλτική αυτή νύχτα, «νύχτα των κρυστάλλων».
Μία νύχτα όπου τα ρατσιστικό μίσος ξεδιπλώθηκε αβίαστα, μέσα στην ανείπωτη βία του και ανεμπόδιστα ( όχι απλώς, αλλά υποκινούμενο),προοιωνίζοντας όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν.
Βέβαια για να καταλάβει κανείς πώς λειτουργεί μία κοινωνία ή ένα κομμάτι της θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες που η ίδια βιώνει. Όταν η ίδια έχει εξαθλιωθεί, όπως η Γερμανία που βρήκε ο Χίτλερ «εύφορη ήδη για να σπείρει τον σπόρο τον ναζισμού ως ελπίδα για ένα « καλύτερο αύριο», τότε και η ανεκτικότητά της εξανεμίζεται εν πολλοίς. Τόσο όσο η δεκτικότητά της σε προτάσεις ταχείας… και βίαιης εκτόνωσης, θεριεύει.
Οι εποχές έχουν αλλάξει βεβαίως.
Όμως με τις ρατσιστικές εξάρσεις που εκδηλώνονται στην Ευρώπη με αφορμή το τσουνάμι των προσφύγων που ανεξέλεγκτο σαρώνει πολλές ευρωπαϊκές χώρες με πρώτη και καλύτερη ( που λέει ο λόγος) την Ελλάδα. Με βαριά και απόλυτη ευθύνη για το ανεξέλεγκτο της κατάστασης στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες και την ΕΕ, είναι πραγματικό το ερώτημα: Αν «η νύχτα των κρυστάλλων» υπάρχει κίνδυνος να αναβιώσει στη Γερμανία ή και άλλου και ποιος θα είναι ο ηθικός αυτουργός;
