* Του Μ.Ε. Λαγκουβάρδου
Και διαρρήσων
τα δεσμά ηλαύνετο
υπό του δαίμονος
εις τας ερήμους.
(Λουκά η΄ 27:39)
Στην κινηματογραφική ταινία του Μάριο Μονιτσέλι «Ο κλέψας του κλέψαντος» (I soliti ignoti) μια από τις ωραιότερες ταινίες του ιταλικού νεορεαλισμού, οι διαρρήκτες , αντί για θησαυρό που πήγαν να κλέψουν από την οικία ενός πλούσιου ιδιοκτήτη , έκλεψαν ένα πιάτο κρύα μακαρόνια από το ψυγείο, γιατί δεν γνώριζαν πού ήταν κρυμμένος ο θησαυρός.
Αν γνωρίζαμε πού είναι ο θησαυρός του ανθρώπου δεν θα ήμασταν άπληστοι και άπιστοι και δεν θα μας βασάνιζε ο φόβος του θανάτου (το ένστικτο της αυτοσυντήρησης). Αν γνωρίζαμε ότι ο θησαυρός του ανθρώπου είναι η παρρησία προς τον Θεό, δηλαδή η καθαρή καρδιά, όταν η συνείδησή μας δεν μας κατηγορεί.
Πίσω από την απληστία είναι η απιστία και ο φόβος του θανάτου. Όπως πίσω από την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια είναι η πίστη και η αίσθηση της παρουσίας του Θεού. Μέχρι να μάθουμε πού είναι ο θησαυρός μας, θα αρκούμαστε σαν τους επίδοξους κυνηγούς του κρυμμένου θησαυρού της ταινίας του Μονιτσέλι, σε ένα πιάτο κρύα μακαρόνια.
Γιατί άλλοι μας αγαπούν και άλλοι μας εχθρεύονται; Ποιος δασκαλεύει τον κόσμο, ποιον να αγαπάει και ποιον να μισεί; Κανένας. Κανείς δεν θα μπορούσε να ελέγξει τις διαθέσεις των ανθρώπων.
Η κυβέρνηση προκαλεί σκάνδαλο στον κόσμο με τους φόρους της. Πώς γίνεται μια μεγάλη μερίδα αυτού του κόσμου να παραβλέπει το σκάνδαλο και να την επιβραβεύει με τις ψήφους του; Δεν είναι αυτό σκάνδαλο εκ μέρους του λαού; Οπωσδήποτε είναι σκάνδαλο. Αλίμονο , λέει το Ευαγγέλιο, σε αυτόν που προκαλεί τα σκάνδαλα. Κυβέρνηση και λαός δημιουργούν σκάνδαλο γιατί δεν τηρούν την οδό. Η ίδια η μη τήρηση της οδού είναι σκάνδαλο
Όπως τα άτομα έτσι και οι λαοί ακολουθούν αυτοκαταστροφικούς δρόμους. Αλλά να έχει συμπαιγνία ο λαός με την κυβέρνηση εις βάρος του, δεν μπορεί κανείς να το δεχθεί . Είναι επίσης βέβαιο ότι ο πολιτικός ή το κόμμα που δεν είναι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο , συμπαίκτης στο πολιτικό παιχνίδι, δεν θα μπει στη Βουλή. Το πρόβατο που είναι έξω από το μαντρί θα το φάει ο λύκος, λέει η λαϊκή παροιμία.
Η εξουσία και ο όχλος στα χρόνια του Χριστού εχθρεύονται το Χριστό. H εξουσία εχθρεύεται το Χριστό γιατί καταργεί τις διακρίσεις. Όλους ίσους μας εποίησε, λένε αυτοί που απολαμβάνουν τη διάκρισή τους από τον όχλο. Ο όχλος όμως γιατί εχθρεύεται τον Χριστό; Πώς εξηγείται που δεν ακούγεται ούτε μια φωνή συμπάθειας από τον όχλο στην φριχτή πορεία του Χριστού στο Γολγοθά; Πώς κανένας δεν βλέπει τη δικαιοσύνη να πλήττεται κατάφωρα, με την καταδίκη ενός αθώου, που μόνο ευεργέτησε το λαό; Λαός μου τι εποίησά σοι και τι μοι ανταπέδωκας.
«Αυτά λέγει ο Κύριος στους Ιουδαίους: Λαέ μου, τι σου έκανα ή σε τι σε ενόχλησα; Στους τυφλούς σου χάρισα το φως, τους λεπρούς σου καθάρισα από τη λέπρα, σήκωσα άντρα που ήταν στο κρεβάτι παράλυτος. Λαέ μου, τι σου έκανα και τι μου ανταπόδωσες; Αντί του μάννα, μου έδωσες χολή, και αντί του ύδατος στην έρημο, μου έδωσες ξύδι και αντί να με αγαπάτε, με καρφώσατε στο σταυρό…Θα καλέσω τα έθνη και εκείνα θα με δοξάσουν ως Κύριο και Θεό τους...»*
Πώς εξηγείται η εχθρότητα της εξουσίας και του όχλου εναντίον του Χριστού στην εποχή του; Οι μαθητές του Ιησού φοβούνται αν και είναι μαζί τους ο Κύριος, σημειώνουν οι Ευαγγελιστές Ματθαίος και Λουκάς. Ο Λουκάς μάλιστα δίνει και μια εξήγηση του φόβου τους. Λέει πως δεν καταλαβαίνουν τί έγινε με τους άρτους. Πράγμα που σημαίνει ακριβώς αυτό: ότι δεν πιστεύουν ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός. Γνωρίζουν, όπως και ο λαός και το Συνέδριο ότι ο Ιησούς «εποίησε» τον εαυτό του Θεό, αυτή άλλωστε είναι και η αιτία της καταδίκης του σε θάνατο, αλλά κανείς δεν πιστεύει. Αν πίστευαν δεν θα φοβούνταν όταν είναι μαζί τους ο Κύριος. Βλέπουν τον Ιησού να περπατάει επάνω στα κύματα και νομίζουν ότι είναι φάντασμα. Μη φοβάστε, τους λέει. Εγώ είμαι.
Ο όχλος πολύ περισσότερο δεν βλέπει στον Ιησού το Θεό, αλλά έναν άνθρωπο και μάλιστα ένα θύμα. Ο κόσμος εχθρεύεται τα θύματα που του θυμίζουν την δική του θυματοποίηση. Οι αρχαίοι Αθηναίοι τιμωρούν με θάνατο αυτόν που τους θυμίζει τον θάνατο. Ο Σωκράτης προκαλεί την εχθρότητα των δικαστών του, με το να τους οικτίρει για τη μίζερη ζωή τους.
Οι ορθόδοξοι πιστεύουμε και ομολογούμε ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός. Η εργασία των αρετών γίνεται στο Όνομά του, για την αγάπη του. Αγαπάμε τον Ιησού και για χάρη του αποφεύγουμε την αμαρτία και ποθούμε τη δικαιοσύνη, την ειρήνη, την ειλικρίνεια τη συγχώρηση, την πνευματική χαρά και όλη την αλυσίδα των αρετών. Η τήρηση των αρετών δεν έχει νόημα αν δεν γίνεται για χάρη της αγάπης του Χριστού. Δεν είναι η σωτηρία έργο του ανθρώπου , αλλά έργο της άκτιστης χάρης του Ιησού .
Χωρίς το Χριστό δεν σώζεται κανείς. Δεν ενώνεται κανείς με τον Θεό ,που δεν είδε ποτέ. Ο Ιησούς όμως είναι κοντά μας. Όταν έχουμε αίσθηση της παρουσίας Του, έχουμε ό,τι μας χρειάζεται. Θα είναι πάντοτε μαζί μας , καθώς είπε, σε όλη την αιωνιότητα. Η ζωή Του είναι η ζωή μας. Δεν θα νιώσουμε ξανά μοναξιά ή φόβο!
*Ερμηνευτική απόδοση του 12ου Αντιφώνου του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης.
