Του Σταύρου Γουλούλη,
Διδάκτορα βυζαντινής τέχνης
Παρακολουθούμε συγκλονισμένοι το παράλογο της παντελούς καταστροφής με εκρηκτικά ιστορικών μνημείων, ελληνιστικών και ελληνορωμαϊκών της Μέσης Ανατολής. Ή να χτυπιούνται ελληνορθόδοξες και άλλες κοινότητες. Δράστες οι λεγόμενοι τζιχαντιστές. Αλλά καταστροφές έργων τέχνης και μνημείων είναι παλαιά ιστορία, συνέβαιναν ακόμη και στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη! Από τον ίδιο τον λαό.
Οι αποκαλούμενοι τζιχαντιστές είναι σουνίτες, αλλά στην παρούσα φάση λόγω της τζιχάντ που επικαλούνται είναι σε κατάσταση εξέγερσης. Κεντρική πράξη τους είναι το νέο ισλαμικό κράτος που ιδρύουν, αλλά είναι νέο σε σχέση με τα προηγούμενα καθεστώτα. Όμως γι’ αυτούς είναι μία αναβίωση του γνησίου Ισλάμ. Φυσικά, όπως διαδίδεται στους ακαδημαϊκούς κύκλους είναι οργανωτικοί άνθρωποι, επιστήμονες, τεχνολόγοι, αποφασισμένοι πολεμιστές, μπορούν και κυριαρχούν. Οι σουνιτικοί πληθυσμοί τούς δέχονται. Βεβαίως, επιστρέφοντας στις παλαιές αξίες και παράδοση της θρησκείας τους, εφαρμόζουν αυστηρά τον νόμο, π.χ. επιβάλλουν το Ισλάμ στους μη Χριστιανούς ή Εβραίους (όπως στους λάτρεις του αγγέλου-παγωνιού Γιεζίντι), ειδάλλως τους θανατώνουν. Τους παραβάτες νόμων τιμωρούν όπως οι διάδοχοι του Μωάμεθ με αποκεφαλισμό, λιθοβολισμό, κτλ. Μιλούν ξεκάθαρα για αντίσταση (τζιχάντ) του νέου χαλιφάτου σε όλο το Ισλάμ.
Τα ΜΜΕ λένε ότι απειλούν και την Ελλάδα, τον Παρθενώνα! Δεν είδα διακήρυξή τους, αλλά όλα είναι δυνατά, αν ληφθεί υπόψη ότι ο ελληνισμός αποτελεί πυλώνα του δυτικού πολιτισμού, που οι τζιχαντήδες τώρα πολεμούν με νύχια και με δόντια.
Ανάμεσα στα άλλα επιβάλλουν την καταστροφή των πάλαι ποτέ ειδωλολατρικών κτισμάτων. Αυτό έκαναν πρώτοι οι Ταλιμπάν στο Αφχανιστάν καταστρέφοντας δύο κολοσσικά γλυπτά (επί βράχου) του Βούδα. Τότε, θυμάμαι, η Ισλαμική Ακαδημία του Καΐρου του τεμένους Αl-Azhar, το ανώτατο θεολογικό-νομικό ίδρυμα του (σουνιτικού) Ισλάμ, απεφάνθη ότι κακώς καταστράφηκαν, διότι σήμερα δεν λογίζονται ως είδωλα πια, δεν τους απονέμονται λατρευτικές τιμές. Προφανώς οι σουνίτες του Ιράκ θεωρούν ότι επιστρέφουν στον 7ο αιώνα, όταν άρχισε το Ισλάμ να εξαπλώνεται. Το γιατί το ξέρουν, φυσικά, οι διεθνείς ακαδημαϊκοί και διπλωματικοί κύκλοι, αλλά είναι ζήτημα τι περνά στα δίκτυα Ενημέρωσης.
Στα ΜΜΕ επίσης πέρασε η πληροφορία ότι τα κτίρια ανατινάζονται αφού έχουν αφαιρεθεί γλυπτά και επιγραφές που μετά πουλιούνται στη διεθνή αγορά, στο ίδιο το Λονδίνο. Βέβαια είναι φωτογραφημένα σύνολα, κάποτε, αν εντοπισθούν, θα επιστραφούν. Αλλά μήπως, οι τζιχαντήδες, αφού έτσι κι αλλιώς τα ανατινάζουν, τα πουλούν για να αγοράσουν όπλα; Μου φαίνεται δύσκολο να αποδειχθεί. Και ποιος αποδεικνύει ότι τέτοια γλυπτά δεν τα αφαίρεσαν αρχαιοκάπηλοι, πριν εκπατρισθούν; Στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται. Συνέβη, και το είδαμε από τηλεοράσεως στη Βαγδάτη, όπου την περίοδο των βομβαρδισμών κλεφτρόνια έκλεβαν από μουσεία και βιβλιοθήκες τα πάντα.
Χωρίς αμφιβολία παίζεται πολιτική μέσω της επιστροφής στο αρχαίο Ισλάμ. Η αρχαιολογία πάντα ήταν χώρος όπου εισέδυε η πολιτική. Ας αναφέρουμε την υπόθεση Σκοπίων. Ή ακόμη πως ο αρχαιολόγος Α. Evans ‘απέδειξε’ ότι ο Μινωϊκός πολιτισμός ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός πολιτισμός! Σήμερα δεν το δέχονται αυτό ακριβώς έτσι. Οι εξεγερμένοι σουνίτες του σήμερα δεν βλέπουν με καλό μάτι τους αρχαιολογικούς χώρους, ιδίως αυτούς που είναι ελληνορωμαϊκοί, όπως της Παλμύρας, ενώ προ ετών ήταν υπερήφανοι για την κληρονομιά τους που τους έδινε και τουριστικό συνάλλαγμα. Δεν γίνεται πρώτη φορά. Οι αντικαθεστωτικοί σε Αίγυπτο, Τυνησία, Αλγερία, πάντα χτυπούσαν τους τουρίστες, για να σταματήσουν την εισροή συναλλάγματος, για να προκαλέσουν οικονομική κρίση στα φιλοδυτικά καθεστώτα. Τώρα στη Μ. Ανατολή χτυπούν τα μνημεία. Τέτοιοι χώροι δημιουργούν προγεφυρώματα εκδυτικισμού στις μάζες των αραβικών χωρών (Παλαιστίνη, Αίγυπτο, Λιβύη, Συρία, Ιράκ, παντού). Βλέποντας τα παλαιότερα στρώματα του πολιτισμού των χωρών τους, διαπιστώνουν όχι απλά τις ρίζες τους, αλλά ότι κάποτε οι παλαιοί κάτοικοι, οι πρόγονοί τους ακόμη, ήταν υπό δυτική διοίκηση, είχαν δυτικό πολιτισμό. Άρα αυτό τους φέρνει ψυχολογικά κοντά στη Δύση, οι δε Δυτικοί φυσικά το εκμεταλλεύονται. Ας φαντασθούμε σήμερα τι αισθάνονται π.χ. οι νεαροί μαθητές Τούρκοι που επισκέπτονται κατά χιλιάδες τα χριστιανικά μνημεία της Καππαδοκίας. Δεν θα νιώθουν ότι οι πρόγονοί τους ήταν Χριστιανοί; Δεν θα ενώνονται ψυχολογικά με τον χριστιανικό ευρωπαϊκό πολιτισμό; Έτσι οι τζιχαντήδες καταστρέφουν τα μνημεία για να κόψουν κάθε ρίζα επαφής με τη Δύση ή κάθε προέκταση της Δύσης στη χώρα τους.
Το θέμα, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι υπάρχει άγνοια (στην κοινή γνώμη) γύρω από τα κίνητρα αυτής της γραμμής των μη δυτικόφιλων σουνιτών, να επιστρέψουν κατά γράμμα στην παλαιά παράδοση που κάποτε εφάρμοζαν. Όλα, λέγεται, εξαρτώνται από όσα προηγήθηκαν. Δηλαδή μία άνευ προηγουμένου πολεμική διπλή επέμβαση στο Ιράκ, με τρομακτικές απώλειες στον πληθυσμό. Ακριβώς γι’ αυτό ακαδημαϊκοί κύκλοι εν Ελλάδι και στο εξωτερικό δέχονται ότι όλα είναι παράγωγα της πολιτικής Μπους (πατέρα και ιδίως του υιού). Τον δεύτερο μάλιστα τον θεωρούσαν ήδη από τότε ως τον πιο επικίνδυνο άνθρωπο στον πλανήτη. Αυτό προκάλεσε όχι φανατισμό, αλλά πατριωτισμό στους σουνίτες. Εδώ εμάς, τον Οτσαλάν μας πήραν από τα χέρια μας και ντροπιαστήκαμε όλο το έθνος. Ή πληγωθήκαμε από την απόσυρση της σημαίας από τα Ίμια. Αυτές οι συναισθηματικές πληγές των σουνιτών είναι που φέρνουν στην επιφάνεια όχι απλά εξτρεμιστές ή φανατικούς μουσουλμάνους, αλλά αυτοπροσδιοριζόμενους πατριώτες που εξωθούνται σε μία πολύ αυστηρή εκδοχή του Ισλάμ, μία επιστροφή στον 7ο αιώνα. Αν το 10% του πληθυσμού στατιστικά είναι το οργανωμένο επαναστατικό, παίρνει τα όπλα για αλλαγή, εδώ, πως εξηγείται ότι αυτή η μειοψηφία επιβάλλεται στο 90% ; Προφανώς γίνονται αποδεκτοί, επειδή οι μάζες νιώθουν κατώτεροι, έρμαια των Δυτικών, αφού βομβαρδίσθηκαν ανηλεώς. Δεν έφταιγε ο λαός αν ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν έκνομος στην διεθνή τάξη. Ένα καθαρό Ισλάμ αναγνωρίζει μόνο τη δική του τάξη. Αυτό είναι που αναβιώνει σήμερα. Δεν έχουμε να κάνουμε με άτακτα ισλαμικά στίφη, με βανδάλους. Έχουν παράδοση αιώνων αντίστασης, συγκρούσεων με τη σταυροφόρο Δύση. Η αντίσταση (τζιχάντ) αναγεννήθηκε τώρα, απέκτησε νέα υπόσταση, δίνει διέξοδο σε αδιέξοδα των πληθυσμών. Οι επιστήμονες γνωρίζουν την Ιστορία, τι εστί Ισλάμ, οσφραίνονται τι σημαίνει εξέγερση ισλαμικών μαζών που διέπονται από μία λογική (πολιτική θεολογία) κυριαρχίας. Το Ισλάμ δεν είναι μόνο θρησκεία για απλοϊκούς ανθρώπους, αρνιά που τρώνε χορτάρι, αλλά προπάντων πολιτική εξουσία. Όταν τους στερείς αυτή την ψυχολογική βάση, δεν επαναστατούν ακριβώς, αλλά εξεγείρονται από θρησκευτικό-πολιτικό ζήλο. Εμείς όμως δεν έχουμε τέτοια παράδοση, και γι’ αυτό δεν βλέπουμε π.χ. οι Κύπριοι να κάνουν ό,τι και οι Παλαιστίνιοι ή οι Τσετσένοι για την κατοχή της χώρας τους (αεροπειρατείες, ανθρώπινες βόμβες, ιντιφάντα, μαύρες χήρες κτλ).
Η νέα πολιτική των σουνιτών που επιστρέφουν στη λύση «ακραιφνής τζιχάντ» στην ουσία καταστρέφει ένα κομμάτι του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Κι αυτό σημαίνει ότι άλλη μια φορά αυτός ο απόλυτος νομικισμός από την Ανατολή έρχεται να κάνει κακό στην υπερεθνική Ελλάδα. Όπως και ο απόλυτος νομικισμός των Ευρωπαίων, μας έκανε πάντα κακό και μας κάνει μέχρι και σήμερα, επιβάλλοντας π.χ. ακραίες λογικές στην οικονομία μας. Εμείς, η ελληνική παράδοση, είμαστε της πολιτικής μεσότητας, της ισορροπίας, όχι της ακρότητας. Δυστυχώς άλλη μια φορά δεχόμαστε πυρά και από δυτικά και από ανατολικά. Αλλά τώρα ταυτόχρονα. Λες και ήταν συντονισμένα.
Το φέρνει συχνά η κουβέντα μας: όταν μαλώνουν τα βουβάλια πληρώνουν τα βατράχια. Τώρα εδώ οι αρχαιολογικοί χώροι. Το θέμα ήταν να μην πληγωθεί το φιλότιμο ενός λαού, πολύ δε περισσότερο τα συμφέροντά του, γιατί μετά είναι η ώρα των στρατιωτικών πού η θέση τους είναι να παίρνουν κεφάλια. Ας πρόσεχαν μερικοί. Τώρα ας βρουν λύση.
