Φιλοσοφία και επανάσταση, οι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. «Εν οίδα ότι ουδέν οίδα», έλεγε ο Σωκράτης, ακλόνητος και πάντα σε πλήρη ταύτιση με αυτά που δίδασκε σε όλη του τη ζωή. Πρωτοπόρος των πανανθρώπινων αξιών, ο Σωκράτης, άνοιξε νέους ορίζοντες για την ανθρωπότητα. Τον ακολουθεί ο Πλάτωνας με το παμμέγιστο φιλοσοφικό και λογοτεχνικό έργο της ανθρωπότητας, «Πολιτεία». Και ο Αριστοτέλης, ο Μέγας Στοχαστής, που ερεύνησε και μελέτησε ένα πολύ μεγάλο φάσμα γνωστικών αντικειμένων, όπως φιλοσοφία, λογική, βιολογία, φυσική, ψυχολογία, πολιτική, ηθική, μεταφυσική και αισθητική και με το έργο του αναντίλεκτα επηρεάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα. «Θεωρώ πιο γενναίο εκείνο που κυριαρχεί στα πάθη του από εκείνον που κυριαρχεί στους εχθρούς του. Η δυσκολότερη νίκη είναι εκείνη ενάντια στον ίδιο σου τον εαυτό», έγραφε πριν είκοσι πέντε αιώνες ο Αριστοτέλης, που για να μην ξεχνιόμαστε, το συγγραφικό έργο του υπερβαίνει τα 400 βιβλία. «Ο γιατρός δεν μπορεί να αρνηθεί τις υπηρεσίες του προς κανένα συνάνθρωπό του. Ο γιατρός πρέπει να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς διάκριση». Όλα αυτά από τον Ιπποκράτη, τον μεγαλύτερο γιατρό της αρχαιότητας, ο όρκος του οποίου αποτελεί τη σπουδαιότερη ηθική του υποθήκη για την επιστημονική γνώση.
Αιώνες μετά, κάποιοι άλλοι, ακολουθούν ο καθένας με τον δικό του τρόπο τα βήματά τους. Ο Ινδός πολιτικός και φιλόσοφος, Μαχάτμα Γκάντι, σημειώνει τα επτά μεγάλα κοινωνικά αμαρτήματα, τα οποία διαπράττονται από ανθρώπους χωρίς ελεύθερη σκέψη, χωρίς ήθος και χωρίς ανθρωπιά: Πολιτική χωρίς αρχές, εμπόριο χωρίς ηθική, πλούτος χωρίς εργασία, εκπαίδευση χωρίς χαρακτήρα, επιστήμη χωρίς ανθρωπιά, ηδονή χωρίς συνείδηση, λατρεία χωρίς θυσία. Πριν τον Μαχάτμα Γκάντι με το απαράμιλλο θάρρος και την ελεύθερη σκέψη, ο μεγαλύτερος επαναστάτης των Βαλκανίων Ρήγας Φεραίος, ο Κολοκοτρώνης, ο Μακρυγιάννης, για να ακολουθήσουν ο Τσε, ο Νέλσον Μαντέλα, ο Γιασέρ Αραφάτ, ο Γρηγόρης Αυξεντίου, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ο Κυριάκος Μάτσης και άλλοι πολλοί. Ο Αργεντινός Ernesto Guevara de la Serna, όπως είναι το πλήρες όνομά του, το πιο ξεχωριστό παράδειγμα επαναστάτη που τον θαύμαζε και συνεχίζει να τον θαυμάζει, περισσότερο από κάθε άλλον πολιτικό ηγέτη, ολόκληρη η ανθρωπότητα, ιδιαιτέρως η νεολαία, για το θάρρος του και τα ευγενικά του ιδανικά. Ένα ξεχωριστό παράδειγμα επαναστάτη που έλεγε και επαναλάμβανε: «Η θυσία δίνει δικαίωμα, όχι η δύναμη». Ο Τσε, που με τη θυσία του διδάσκει και παραδειγματίζει: «Η ανθρωπότητα βρίσκει στον αγώνα κατά της αδικίας ένα σκαλοπάτι που την εξυψώνει, που την κάνει καλύτερη, που την κάνει πιο ανθρώπινη». Και ο Κυριάκος Μάτσης μ’ εκείνο το συγκλονιστικό: «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής», που πέταξε στα μούτρα του άγγλου κυβερνήτη της Κύπρου Σερ Τζον Χάρντινγκ, όταν πριν μισό αιώνα του πρόσφερε το μυθικό ποσό του μισού εκατομμυρίου λιρών, προκειμένου να καταδώσει τον αρχηγό της Ε.Ο.Κ.Α., Διγενή.
Ιδού λοιπόν παραδείγματα για όλους μας. Στην εποχή του εγώ, όπου τα πάντα πρέπει να εκτελούνται γρήγορα. Το γρήγορα κέρδος, το γρήγορο φαγητό, ο γρήγορος έρωτας, ο αστραπιαίος χωρισμός... Για να πάψουμε να τα περιμένουμε όλα από τους άλλους, κυρίες και κύριοι. Σε μια υπερκαταναλωτική κοινωνία, όπου ο ανταγωνισμός αναδεικνύεται καθημερινά σε μείζον ζήτημα, με στόχο, την ικανοποίηση πάση θυσία, όλων των ηθικών και ανήθικων επιλογών μας. Ένας τρόπος ζωής που αναδεικνύει την υπερβολή, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό ένα σαθρό οικοδόμημα που δημιουργεί και αναπαραγάγει ακραία και αλαζονικά φαινόμενα. Μια κοινωνία ανταποδοτική, που στο βωμό του προσωπικού οφέλους, συνθλίβει ακόμη και τα πιο σημαντικά πράγματα στις ανθρώπινες σχέσεις, όπως την αγάπη, τη φιλία, την συναδέλφωση, την αμοιβαιότητα...
Και κάτι τελευταίο, εξίσου σημαντικό με τα προηγούμενα. Καμιά επανάσταση, δεν πρέπει να στρέφεται σε βάρος της αληθινής Δημοκρατίας. Καμιά επανάσταση δεν πρέπει να ευνοεί τα ολιγαρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα. Γιατί, δεν υπάρχουν καλές και κακές δικτατορίες. Καμιά επανάσταση δεν πρέπει να δημιουργεί αγιατολάδες, μουτζιαχετήν και ταλιπάν. Και σίγουρα δεν υπάρχει πιο μεγάλη επανάσταση από την καθημερινή ανιδιοτελή προσπάθεια του καθενός μας, για μια καλύτερη ζωή και μια δίκαιη κοινωνία. Και να θυμόμαστε πάντα: Ποτέ επανάσταση δίχως λόγο και δίχως αιτία.
