Η ασυδοσία της αγοράς με το κράτος παρατηρητή ή και εμψυχωτή των νεοφιλελεύθερων πειραματισμών είχε ως αποτέλεσμα περίπου 1000 «ολιγάρχες» το έτος 2007 στον πλανήτη μας να έχουν συγκεντρώσει περισσότερο πλούτο απ’ ό,τι 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι μαζί (οικονομικό περιοδικό Forbes).
Ενώ αντίθετα από την άλλη πλευρά σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας τα 4 από τα 6,6 δισεκατομμύρια ανθρώπων τού πλανήτη ζουν με 1 έως 8 δολάρια ημερησίως, 2,7 δισεκατομμύρια με λιγότερα από 2 δολάρια και 1,2 δισεκατομμύριο με λιγότερο από 1 δολάριο. Σχετικά βέβαια με την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, τα αίτια έχουν αναλυθεί πολλές φορές. Σημασία έχει ότι τώρα που η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, πολλοί ανακάλυψαν τον Κέινς, την παρεμβατικότητα, το κράτος καθώς και τα διάφορα «σχέδια διάσωσης». Τι αλήθεια όμως εγγυάται σήμερα το κράτος με τις ενέσεις ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα; Τους τραπεζικούς γίγαντες ή τους ανυποψίαστους φορολογούμενους που εκ των πραγμάτων παρακολουθούν αμήχανα τις εξελίξεις; Προφανώς τους πρώτους, υποτίθεται για να λειτουργήσει το διατραπεζικό σύστημα και δευτερευόντως τους πολίτες – θύματα.
Και ναι μεν στην Αμερική το κράτος πήρε μέτρα ανταποκρινόμενο στο επίμονο αίτημα των τραπεζών για κρατική ενίσχυση. Εδώ στη χώρα μας όμως γιατί ο πρωθυπουργός έσπευσε απλόχερα να εγγυηθεί στη στήριξη των τραπεζών με 28 δισεκατομμύρια ευρώ, όταν ακόμη και ο διορισμένος από την κυβέρνηση διοικητής της Εθνικής Τράπεζας δημόσια δηλώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν χρειάζονται «αλεξίπτωτα»; Είτε λοιπόν το πρόγραμμα στήριξης είναι μόνο «στάχτη στα μάτια του κόσμου», είτε είναι μελετημένο και αξιόπιστο και άρα ο διορισμένος διοικητής πρέπει να συμμορφωθεί.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για περίεργη αντίφαση. Γι΄ αυτό και πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: Πρώτον, αν όντως οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν την απαιτούμενη κεφαλαιακή επάρκεια όπως διατείνονται, τότε γιατί ανεβάζουν ακόμη περισσότερο τα επιτόκια, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη καταγράφονται μειώσεις; Δεύτερον, γιατί δεν προβαίνουν οι κρατικές τράπεζες στη μείωση των επιτοκίων για να τις ακολουθήσουν υποχρεωτικά και οι υπόλοιπες; Τρίτον, ακόμη και στην περίπτωση εφαρμογής του προγράμματος, με ποιο τρόπο θα περάσει η ενίσχυση στους μικρομεσαίους ή στα νοικοκυριά μέσω των τραπεζών, όταν ακόμη και οι διορισμένοι από την κυβέρνηση διοικητές δηλώνουν απροθυμία για συνεργασία. Και τέταρτον, αφού από πάμπολλους κωδικούς του προϋπολογισμού θα αφαιρεθούν τόσοι πόροι, πως ορισμένα κυβερνητικά στελέχη δημιουργούν την αίσθηση ότι θα επακολουθήσουν και άλλα πρόσθετα μέτρα κοινωνικής στήριξης;
Για όλα τα παραπάνω, ο πολίτης δικαιολογημένα έχει την παρακάτω προσλαμβάνουσα:
Για τις τράπεζες που στη χώρα μας γιγαντώθηκαν χάρη στα απαράδεκτα υψηλά επιτόκια και την κρατική υπερπροστασία βρέθηκαν πόροι ακόμη και χωρίς να ζητηθούν. Κι εδώ μιλάμε για χρήματα που υπερβαίνουν το ύψος των χρηματοδοτήσεων ενός γενναίου εξαετούς Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Αντίθετα για πολιτικές που μπορούν να αποτρέψουν τη ραγδαία φτωχοποίηση της κοινωνίας μας το ταμείο… είναι πάντα μείον.
Αν το κράτος θέλει να περισώσει τη χαμένη αξιοπιστία του, δεν έχει παρά τα όσα ισχυρίζεται μέσω δημοσιογραφικών διαρροών να τα φέρει προς ψήφιση στη Βουλή και η κυβέρνηση να φροντίσει για την υλοποίησή τους.
Και αν κάποιο χρήσιμο συμπέρασμα μπορεί να εξαχθεί από την παρούσα κρίση, είναι πως το κράτος πρέπει να ξαναβρεί τον αυτονόητο ρόλο του , τον ρόλο του εγγυητή των συμφερόντων των πολιτών και ρυθμιστή των καταστάσεων.
Γενικότερα όμως, ακόμη και αν τα διάφορα σχέδια τύπου «Πόλσον» ή «Μπράουν» επαναφέρουν με τεράστιο κόστος την κατάσταση μεσοπρόθεσμα στην προ της κρίσης μορφή της θα πρέπει να αναθεωρηθούν εκ βάθρων οι νεοφιλελεύθεροι δογματισμοί για να μην ξαναζήσουμε το «θαύμα» του αχαλίνωτου νεοκαπιταλισμού.
Άλλωστε ακόμη και ο αυθεντικότερος εκφραστής του σύγχρονου και άκρατου φιλελευθερισμού πρώην πρόεδρος με πολλές θητείες στην FED (Κεντρική Αμερικανική Τράπεζας) κ. Άλαν Γκρίνσπαν, έστω και κατόπιν εορτής απολογήθηκε με δύο λέξεις: «Έκανα λάθος».
