«Προμηθεύς, πλάσας ποτέ ανθρώπους, δύο πήρας εξ αυτών απεκρέμασε. Την μεν αλλοτρίων κακών, τη δε ιδίων. Και την μεν των οθνείων, έμπροσθεν έταξεν, την δ΄ ετέραν όπισθεν, απήρτισεν. Εξ ού δε συνέβη τους ανθρώπους τα μέν, αλλότρια κακά, εξ απόπτου κατοπτάζεσθαι, τα δε ίδια μη προοράσθαι».
(Αίσωπος)
Κάθε άνθρωπος μας λέει ο παραμυθάς Αίσωπος, φέρει στον ώμο του ένα δισάκι με κακίες. Το ένα σακούλι κρέμεται μπροστά του και το άλλο πίσω του, στην πλάτη. Κι ενώ των άλλων τα στραβά, που είναι μπροστά τα βλέπει, δεν βλέπει τα δικά του στραβά, που είναι κρεμασμένα στην πλάτη του.
Ο αλληγορικός αυτός μύθος, του μεγάλου μας παραμυθά του προγόνου μας Αισώπου, δυστυχώς έχει πλήρη εφαρμογή σήμερα στη ζωή μας. Μη μου πει κανείς, πως καθένας μας, δεν μπαίνει στον πειρασμό να κρίνει και να λοιδορεί τα ξένα κακά και να αδιαφορεί ή ακόμα και να εξωραΐζει τα δικά του, που είναι φορτωμένα πίσω του.
Κι ας πάρουμε πρώτα τα αγαπημένα μας πολιτικά κόμματα. Καθένα απ΄ αυτά, όσο νέμεται την εξουσία, δεν κάνει άλλο τι από το να προβάλει, το περιορισμένο έργο του και να διατυμπανίζει την υλοποίηση του ελαχίστου των υπεσχημένων. Παράλληλα ρίχνει λάσπη και λοιδορίες για την «ανημποριά» των άλλων. Οι άλλοι πούλησαν την Ελλάδα, δυνάστευσαν τον ελληνικό λαό, μείωσαν το εισόδημά του, άφησαν τα παιδιά μας αγράμματα και τη γη καμένη. Συντάσσουν μάλιστα και το βιογραφικό της αντίπαλης παράταξης, για να βρουν πατήματα και κατηγορίες για τα περασμένα.
Δεν ρίχνουν όμως και καμιά ματιά στον πίσω σάκο με τα δικά τους κακά. Αυτά βέβαια τα βλέπουν μόνον οι αντίπαλοί τους. Κι αρχίζουν κι αυτοί τα δικά τους. «Για κοίτα, ρε ποιος μιλάει. Εσείς δεν κάνατε ετούτο; Εσείς δεν κάνατε εκείνο; Εσείς δεν κάνατε τις διαπλοκές, τις καταχρήσεις, τις αδικίες; Εσείς δεν ταΐζατε τους κομματικούς φίλους στα «δημόσια πρυτανεία» ενώ στους δύστυχους αντιπάλους σας επιφυλάσσατε λάσπες και πογκρόμ; Αυτά και πολλά λέγονται, μεταξύ κυβερνητικών και αντιπολιτευτικών κομμάτων. Χρόνια τώρα και το βιολί συνεχίζεται.
Αλλά μην απορείτε. Το ίδιο γίνεται και με τον λαό. Με τους απλούς ανθρώπους. Επώνυμους και ανώνυμους. Θυμάστε τα «Λαδικά» τις κουτσομπόλες της γειτονιάς; Το ίδιο γίνεται και τώρα. Στα σαλόνια, στους πρωινούς καφέδες, στα πηγαδάκια των κοσμικών συγκεντρώσεων, όπου τέλος πάντων θα βρουν ευκαιρία, οι καλά ακονισμένες γλώσσες επιδίδονται μετά μανίας στο περιεχόμενο του μπροστινού σακουλιού.
Τώρα βέβαια, η λέξη κουτσομπολιό χτυπάει άσχημα και κακοχαρακτηρίζει τους ασκούντας την παμπάλαια αυτή τέχνη. Γι΄ αυτό το κουτσομπολιό, σήμερα χαρακτηρίζεται, ως «κοινωνική κριτική». Οι δε ασκούντες το λειτούργημα τούτο, καλούνται «κοινωνικοί κριτές». Ολοι τους φέρουν στην πλάτη τους τα δύο σακούλια του Αισώπου, αλλά η ενασχόλησή τους, περιορίζεται μονάχα στο περιεχόμενο του μπροστινού.
Τα παιδιά του γείτονα είναι ξεβγαλμένα και πρεζάκηδες. Δεν βλέπουμε τα δικά μας, που είναι χαραμοφάγηδες και χούλιγκανς. Την ελαφρά ωχρότητα του γείτονα και την αδιαθεσία του, τη διαγνώσαμε κιόλας. Καλά δεν τον βλέπεις; Εχει τον έξω από δω. Δεν ξέρω, πού τον έχει, αλλά δεν είναι καλά. Βρε συ! Πού τα βρήκε (ο τάδε) τόσα λεφτά. Α, δεν μπορεί. Τόσο που ξανοίγεται και κάνει τη μεγάλη ζωή, κάπου τα σουφρώνει. Και παροράμε τον δικό μας που τα χέρια του στάζουν, από το πολύ «λάδωμα».
Βλέπουν και ακούουν, τα συζυγικά καυγαδάκια, τα τόσο συνηθισμένα στη ζωή και τα ανάγουν σε προοίμιο ή προανάκρουσμα διαζυγίου. Παράλληλα όμως ξεχνάμε τα δικά μας οικογενειακά μαχαιρώματα.
Η κοινωνική αυτή κριτική, επιλεκτική όπως γίνεται, μονάχα από το ένα σακούλι, είναι καθαρά ελληνικό φαινόμενο. Οι ξένοι δεν εμπίπτουν σε τέτοιο αμάρτημα; Σίγουρα όχι. Δεν ασχολούνται με τον γείτονα, με τη ζωή των φίλων τους, με τα προβλήματα των άλλων. Οι τριτοκοσμικοί επίσης, δεν έχουν την πολυτέλεια ν΄ ασχολούνται με τα κακά του πρώτου σακουλιού. Εχουν τα δικά τους βάσανα επιβίωσης και δεν έχουν χρόνο ν΄ ασχοληθούν με τα ξένα. Οι προηγμένοι, έχουν περάσει το στάδιο «της κοινωνικής κριτικής». Οι άνθρωποι ασχολούνται με σοβαρότερα προβλήματα.
Γι΄ αυτό και η αλληγορία του αισώπειου μύθου, ενδημεί μόνο στη χώρα μας. Και μάλιστα, χωρίς να θέλω να έλθω σε αντιδικία και σύγκρουση, με τα απανταχού της Ελλάδος λειτουργούντα γυναικεία σωματεία και οργανώσεις, οι Ελληνίδες πρωτοστατούν έναντι των ανδρών, στο εφεύρημα ή ιδεολόγημα αυτό.
Τέλος, για να μιλήσουμε και σοβαρά. Η ενασχόλησή μας, μόνον με τα κακά των άλλων και η αποσιώπηση των δικών μας, είναι άδικη. Μας μειώνει ηθικά και διαστρεβλώνει την πραγματικότητα με δική μας ζημιά.
Κι ας μην ξεχνάμε τη χριστιανική ρήση «Ο αναμάρτητος, πρώτος το λίθον βαλέτω».