Πρόσφατα, ο βουλευτής Λάρισας του ΛΑΟΣ κ. Αστ. Ροντούλης, κατέθεσε επερώτηση στη Βουλή, σχετικά με τις Τράπεζες Βλαστοκυττάρων, χαρακτηρίζοντας τη λειτουργία τους παράνομη και θεωρώντας τις υπηρεσίες τους άνευ αντικειμένου. Παρόμοιες παρεμβάσεις έγιναν παλιότερα από την Ενωση Αιματολόγων Ελλάδος, της οποίας τις απόψεις ο κ. Ροντούλης φαίνεται να χρησιμοποιεί και να αναπαράγει. Επειδή στη Λάρισα λειτουργεί η μοναδική Τράπεζα Βλαστοκυττάρων τής περιφέρειας και επειδή ο κ. Ροντούλης πολιτεύεται στο νομό μας, θεωρούμε ότι επιβάλλεται μία απάντηση που θα ξεκαθαρίσει μία για πάντα τα πράγματα.
Οι τράπεζες κυττάρων και ιστών, εμφανίζονται σε ελληνικό νομικό κείμενο για πρώτη φορά με το νόμο 3305/05. Στο άρθρο 17 του παραπάνω νόμου, μπαίνουν τα βασικά πλαίσια για τη λειτουργία των σχετικών μονάδων. Ο νόμος 3305/05, ορίζει α) τις ειδικότητες των επιστημόνων που έχουν δικαίωμα ίδρυσης και λειτουργίας μονάδων κρυοσυντήρησης β) την ελάχιστη στελέχωση που θα πρέπει να έχουν οι εν λόγω μονάδες και γ) τη διαδικασία και τα κρατικά όργανα που θα εμπλακούν στη διαδικασία αδειοδότησής τους. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται καταρχήν, το ότι η κρυοσυντήρηση των ομφαλοπλακουντικών μοσχευμάτων θα γίνεται αποκλειστικά από ειδικούς επιστήμονες, σε μονάδες με ορισμένη από το νόμο επιστημονική στελέχωση. Επιπλέον, σε ισχύ βρίσκονται οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2002/98/ΕΚ, της 27ης Ιαν. 2003, 2002/33/ΕΚ, της 22ας Μαρ. 2004, 2004/23/ΕΚ, της 31ης Μαρ. 2004, 2006/17/ΕΚ, της 8ης Φεβ. 2006 και 2006/86/ΕΚ, της 24ης Οκτ. 2006. Οι παραπάνω Ευρωπαϊκές Οδηγίες ενσωματώνονται στο ελληνικό δίκαιο με την έκδοση αντίστοιχων Προεδρικών Διαταγμάτων.
Πρόσφατα, με την έκδοση του ΠΔ 26 της 24ης Μαρ. 2008, η ελληνική νομοθεσία εναρμονίσθηκε με την Οδηγία 2004/23/ΕΚ του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 31.3.2004, ενώ η διαδικασία ενσωμάτωσης και των λοιπών σχετικών οδηγιών βρίσκεται σε εξέλιξη. Η εταιρία την οποία ο υπογράφων εκπροσωπεί, έχει υποβάλει αίτηση για άδεια λειτουργίας ήδη από την 24η Ιουλίου του 2006. Την 23η Ιουλίου 2008 η εταιρία επανήλθε με νέα αίτηση, υπό το φως του πρόσφατου Προεδρικού Διατάγματος. Σε αμφότερες τις αιτήσεις, όπως άλλωστε και στις αντίστοιχες αιτήσεις όλων των ελληνικών ιδιωτικών τραπεζών κρυοσυντήρησης, η απάντηση του Υπουργείου είναι η ίδια: αδυναμία χορήγησης άδειας από την πλευρά του Υπουργείου, μέχρι να ολοκληρωθεί η ψήφιση των σχετικών προεδρικών διαταγμάτων.
Επί της ουσίας δηλαδή, ενώ υπάρχει και εφαρμόζεται το ευρωπαϊκό δίκαιο, δεν έχουν εκδοθεί ακόμη άδειες λειτουργίας με αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας. Από την άλλη μεριά, οι μονάδες κρυοσυντήρησης, ενώ λειτουργούν σε ορισμένο νομικό πλαίσιο και με την απαραίτητη επιστημονική στελέχωση για τη λειτουργία τους, στερούνται ευρωπαϊκών χρημοτοδοτήσεων και αναπτυξιακών επιδοτήσεων, όσο η ελληνική Πολιτεία δεν ολοκληρώνει τις απαραίτητες σχετικές διαδικασίες. Ισχύει δηλαδή το «εκεί που μας χρωστάγανε μας πήραν και το βόδι».
Γιατί λοιπόν η τόση φασαρία από τον κ. Ροντούλη και την ένωση αιματολόγων; Σε απαντητική επιστολή προς την εν λόγω ένωση, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παθολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εξηγεί τις χρήσεις των βλαστικών κυττάρων, με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία και επισημαίνει:
«...Οι χρήσεις των βλαστικών κυττάρων δεν αποτελούν κτήμα καμιάς ειδικότητας και πολύ περισσότερο της Αιματολογίας η οποία διεκδικεί ένα μικρό μερίδιο των εφαρμογών και είναι μία από τις 17 ιατρικές ειδικότητες. Τα θέματα της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρίας με το Υπουργείο Υγείας και ο αποκλεισμός της από την αποκλειστική διαχείριση των ομφαλοπλακουντιακών μοσχευμάτων δεν αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης με τις Ιδιωτικές Τράπεζες βλαστικών κυττάρων».
Φαίνεται δηλαδή, πως μερίδα του παραπάνω συλλόγου επιχείρησε την κατοχύρωση για την ειδικότητα της Αιματολογίας, του αποκλειστικού δικαιώματος απόκτησης αδειών τραπεζών βλαστοκυττάρων. Η αρνητική απάντηση του Υπουργείου φαίνεται πως τους στενοχώρησε. Όσον αφορά στα οφέλη των ομφαλοπλακουντικών μοσχευμάτων, παρόλο που δεν αποτελούν το αντικείμενο αυτού του άρθρου θα αναφέρουμε μόνο δύο – τρία στοιχεία: α) Περισσότερες από 10.000 μεταμοσχεύσεις ομφαλικού αίματος έχουν διεξαχθεί παγκοσμίως, σημαντικό ποσοστό των οποίων είναι αυτόλογες (το μόσχευμα δηλαδή προέρχεται από τον ίδιο τον ασθενή), β) ο Εθνικός Οργανισμός Υγείας των ΗΠΑ χρηματοδοτεί περισσότερες από 250 κλινικές δοκιμές χρήσης του ομφαλικού αίματος σε διάφορες ασθένειες και γ) περισσότερες από 60 αιματολογικές παθήσεις θεραπεύονται επισήμως σε επίπεδο ρουτίνας, με μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (βλαστοκυττάρων). Το μέλλον της χρήσης των ομφαλικών μοσχευμάτων είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο!
Για όλους αυτούς τους λόγους, θα χαιρόμασταν ιδιαίτερα να δεχθούμε την επίσκεψη του κ. Ροντούλη στις εγκαταστάσεις μας, προκειμένου να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για το νομικό πλαίσιο, την υποδομή αλλά και τους ανθρώπους που αναλαμβάνουν το έργο της κρυοσυντήρησης. Εκτός κι αν οι διαμαρτυρίες του, μετά από τη μονόπλευρη ενημέρωση από συντεχνιακούς παράγοντες, γίνονται για λόγους εντυπωσιασμού. Ο, κατά τα λοιπά απολύτως συμπαθής, κ. Ροντούλης, ακόμη κι αν έκανε (όπως πιστεύουμε) την επερώτησή του με καλή πρόθεση, θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον προσεκτικός στους χαρακτηρισμούς του, όταν αναφέρεται σε άτομα που διδάσκουν ή έχουν διδάξει σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, και έχουν διεξάγει έρευνα σε μερικά από τα καλύτερα ερευνητικά ιδρύματα της Ευρώπης.
