Μπορεί να συνυπάρξει ο πρωταθλητισμός με την ηθική; Και αν ναι, ως ποιου σημείου; Μήπως το τίμημα των θριάμβων είναι συνεχώς και πιο βαρύ τώρα που έχουμε ξεπεράσει τα ανθρώπινα όρια; Ερωτήματα που στέκουν μπροστά μας αμείλικτα όσο εμείς βαυκαλιζόμαστε αυτάρεσκα μπρος στην παραγωγή του θεάματος, υπεραμυνόμενοι πολλές φορές των αθλητών που μας υπενθυμίζουν τα... άπειρα όρια των ανθρώπινων δυνατοτήτων. Δυνατότητες όμως που προκύπτουν με υψηλότατο τίμημα.
Από τα ρεκόρ των ανθρώπων περάσαμε αισίως στους... ανθρώπους-ρεκόρ. Ίσως στο εγγύς μέλλον περάσουμε, αν δεν έχει ήδη συμβεί, στους αθλητές του σωλήνα, στους αθλητές της γενετικής πια παρέμβασης. Στις συζητήσεις μας εισέβαλαν λέξεις όπως τεχνολογικό και γονιδιακό ντόπινγκ, προπονητές-κομπιούτερ που έχουν τη δυνατότητα να υπεραναλύσουν κάθε κίνηση του αθλητή τους.
Στην πρόσφατη μάλιστα Ολυμπιάδα του Πεκίνου, ίσως και να παρακολουθήσαμε ήδη, μερικούς από τους μεταλλαγμένους αθλητές με γονιδιακό ντοπάρισμα, την ώρα μάλιστα που σήμερα υπάρχουν απλώς προσδοκίες και όχι ακόμη τεστ που μπορούν να ανιχνεύσουν το γονιδιακό ντόπινγκ. Με άλλα λόγια ο «υπεράνθρωπος» δεν μπορεί να ανιχνευτεί, ούτε μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο με τις ως τώρα συμβατικές μεθόδους ελέγχου.
Πόσο σχέση έχουν άραγε όλα αυτά με το αθλητικό πνεύμα; Ο αθλητισμός σε κάθε περίπτωση άπτεται με τη συμμετοχικότητα και όχι με τη βιομηχανία του θεάματος. Μία βιομηχανία που για να συντηρηθεί απαιτεί ρεκόρ, υπερανθρώπους και υπερεπιδόσεις, με θύματα όχι μόνο τους αθλητές αλλά και όλους εμάς που συμμετέχουμε εκόντες ή άκοντες στο συντελούμενο έγκλημα.
Η Ελλάδα είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Δεν έχει ανάγκη για να νιώσει εθνική περηφάνια την κατάκτηση ολυμπιακών μεταλλίων με κίνδυνο τη ζωή των αθλητών της. Είναι καιρός να ξεπεράσουμε συλλογικούς εθνικούς μύθους περί ελληνικής ψυχής που διαπρέπει στους διεθνείς στίβους. Η σκιά που πέφτει στον ελληνικό αθλητισμό είναι βαριά και δεν μας αξίζει. Η υποκρισία περισσεύει. Χρειάζονται παραδειγματικές τιμωρίες που θα έχουν και παιδευτικό χαρακτήρα. Θεωρώ αδιανόητο να υπάρχουν κρούσματα χρήσης αναβολικών ακόμη και σε μαθητικούς αγώνες. Είναι εγκληματικό στο κυνήγι της επιτυχίας οι ίδιοι οι γονείς να χορηγούν φάρμακα επικίνδυνα για την υγεία των παιδιών τους.
Η χώρα που γέννησε το ολυμπιακό ιδεώδες και τις αξίες του ευ αγωνίζεσθαι και της ευγενούς άμιλλας δεν μπορεί παρά να αντισταθεί στην εμπορευματοποίησή τους. Γι’ αυτό και είναι επιβεβλημένη η θεσμική παρέμβαση για τον επανακαθορισμό των κινήτρων και των παροχών για τις αθλητικές διακρίσεις και την αυστηροποίηση της νομοθεσίας σε θέματα ντόπινγκ.
* Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λάρισας της Νέας Δημοκρατίας, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
