Σε κρίσιμο σταυροδρόμι ευρίσκεται, πλέον, η ελλαδική εξωτερική πολιτική, καθώς οι εξελίξεις που στο μεταξύ έχουν επισυμβεί, τόσο στο θέμα της ΠΓΔΜ, όσο και με το ψυχροπολεμικό σκηνικό στο ζήτημα του Καυκάσου, είναι μάλλον δυσμενείς και ως εκ τούτου απαιτείται η χάραξη νέων στρατηγικών και τακτικών κινήσεων.
Κι αυτό το γνωρίζει η επικεφαλής της ελλαδικής διπλωματίας Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία (θα πρέπει να ) διαπιστώνει πως ορισμένες (λαθεμένες, όπως αποδείχθηκε, εκ των πραγμάτων) κινήσεις των Αθηνών (όπως η απαντητική επιστολή του Κώστα Καραμανλή στον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρούεφσκι) δεν έφεραν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Τουναντίον δε επέτειναν την αδιαλλαξία του εθνικιστική Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος αρχικώς προσπάθησε να διευρύνει την ατζέντα των συνομιλιών για το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, με την προσθήκη θεμάτων, όπως περί «μακεδονικής» μειονότητας, γλώσσας, ακόμη και Εκκλησίας, εσχάτως δε τορπίλισε ευθέως τις συνομιλίες, επαναφέροντας την παλαιά σκοπιανή θέση περί διπλής ονομασίας.
«Βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν», έλεγε στον γράφοντα κορυφαίος Ελληνας διπλωμάτης, ο οποίος εκτιμούσε πως ο Νίκολα Γκρούεφσκι είναι πιθανόν να κάνει λανθασμένο υπολογισμό της υποστηρίξεως που (θέλει να νομίζει ότι) έχει από τον αμερικανικό παράγοντα, στην προσπάθεια να εισέλθει η ΠΓΔΜ στις ευρωατλαντικές δομές.
Ο Αμερικανός μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Νίκολα Γκρούεφσκι και του εξέφρασε τη δυσφορία του για τις δηλώσεις του περί διπλής ονομασίας, δηλώσεις τις οποίες επέκρινε ακόμη και ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Μπράνκο Τσερβένκοφσκι.
Η δε Υπουργός των Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη απείλησε ευθέως την ηγεσία των Σκοπίων με την άσκηση βέτο στην προσπάθεια να εισέλθει η ΠΓΔΜ στην ΕΕ.
«Βεβαίως. Το έχουμε πει. Το ξέρουν κι εκείνοι ότι ευρωπαϊκή, η ευρωατλαντική πορεία (τους) δεν μπορεί να υπάρχει, πάρα μόνον αν επιλυθεί το θέμα του ονόματος, το οποίο είναι η βάση της καλής γειτνίασης», τόνισε η κ. Μπακογιάννη ερωτηθείσα από τηλεοπτικό δίκτυο αν προαναγγέλλει βέτο στην απόφαση για έναρξη διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ με την ΕΕ τον Οκτώβριο.
Όμως, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος δεν έχει μόνο το «μακεδονικό» και το Κυπριακό (ενόψει μάλιστα των επαφών του Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ) αλλά και το θέμα του Καυκάσου, ένα ζήτημα στο οποίο η Αθήνα προσπαθεί με δυσκολία να ισορροπήσει μεταξύ της αμερικανικής και ρωσικής στρατηγικής.
Η κ. Ντόρα Μπακογιάννη ευρίσκεται σε μάλλον δυσχερή θέση στο ζήτημα του Καυκάσου.
Και τούτο διότι είναι γνωστή (και πολλάκις επικριθείσα) η φιλοαμερικανική της θέση, ενώ την ίδια στιγμή είναι δεδομένη η αγαστή στρατηγική συνεργασία Αθηνών – Κρεμλίνου, ιδιαίτερα στα ενεργειακά θέματα. Μάλιστα η σύμβαση για τον αγωγό South Stream βρίσκεται ήδη προς κύρωση στη Βουλή, ενώ η δήλωση με την οποία η κ. Μπακογιάννη καταδίκαζε την απόφαση της Μόσχας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ν. Οσετίας και της Αμπχαζίας προκάλεσε τη δυσφορία του Κρεμλίνου.
«Όταν καταδικάζει κάποιος τη Ρωσία για την αναγνώριση της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας θα έπρεπε να έχει καταδικάσει με την ίδιο τρόπο και την ενέργεια άλλων χωρών, όταν αυτές είχαν αναγνωρίσει το Κόσοβο», επισήμανε με νόημα ο Ρώσος πρέσβης στην Αθήνα Αντρέι Βντόβιν.
Προσώρας η αρχηγός της ελλαδικής διπλωματίας φαίνεται να βρίσκει ως άλλοθι για τις θέσεις της, τη διαλλακτικότητα που έχουν δείξει έναντι του Κρεμλίνου, τόσο το Παρίσι του Νικολά Σαρκοζί, όσο και το Βερολίνο της Άνγκελα Μέρκελ, που δείχνουν να κινούνται με βάση το παλαιό αξίωμα της διπλωματίας ότι «μεταξύ των κρατών δεν υπάρχουν φιλίες, αλλά συμφέροντα».
Και στην προκείμενη περίπτωση οι χώρες της (παλαιάς) Ευρώπης εξαρτώνται από τη ρωσική ενέργεια (φυσικό αέριο και πετρέλαιο) και συνεπώς θα είναι αφροσύνη να τα «σπάσουν» με τη Μόσχα.
Όπως είναι αφροσύνη να θέλουν (και να επιμένουν σ’ αυτό) οι Αμερικανοί να καταστήσουν τη Ρωσία «περίκλειστη χώρα», δηλαδή να θέλουν να βάλουν στην «αυλή της Μόσχας», χώρες, όπως η Ουκρανία (η θεωρούμενη από παλιά ως «αποθήκη σίτου» της πρώην ΕΣΣΔ) και η Γεωργία, χώρες που θα ανήκουν στο ΝΑΤΟ, δηλαδή εν δυνάμει εχθροί του Κρεμλίνου.
Φυσικά η μονομερής ρωσική απόφαση περί αναγνωρίσεως της ανεξαρτησίας της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας είναι βέβαιο πως θα ανοίξει περισσότερο τον ασκό του Αιόλου, τον οποίο άνοιξε η αμερικανική μονομερής, ωσαύτως, ενέργεια με τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου.
Υπό το πρίσμα αυτό δεν είναι τυχαίο πως η Υπουργός των Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη αποφάσισε να συγκαλέσει το πρωί της Πέμπτης το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
Οι δυσμενείς εξελίξεις καθιστούν αναγκαία τη χάραξη νέας στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική.
Άλλωστε, συνολικά τα δεδομένα που συγκρότησαν στη δεκαετία του 1990 την ελλαδική εξωτερική στρατηγική έχουν μεταβληθεί και γι’ αυτό απαιτείται επανασχεδιασμός των βασικών σημείων της στρατηγικής μας, όπως επίσης απαιτείται μια νέα βάση εθνικής συνεννοήσεως.
Η Ντόρα Μπακογιάννη εκτίμησε ότι «δεν είμαστε ούτε στον ψυχρό πόλεμο, αλλά ούτε και σε μεταψυχροπολεμική περίοδο και η διεθνής κοινότητα βιώνει τη ρευστότητα μιας μεταβατικής περιόδου, με νέα δεδομένα, που σηματοδοτούν σταδιακό πέρασμα σε νέες ισορροπίες».
Φαίνεται δε πως τουλάχιστον η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ασχέτως αν θα υπάρξουν οι γνωστές πιθανώς επικοινωνιακού χαρακτήρα φραστικές αντιπαραθέσεις, συμφωνούν στην ανάγκη να αναδειχθεί μια νέα εθνική συνεννόηση, καθώς τα πράγματα στη διεθνή σκακιέρα και κατ΄ επέκταση και στα ελληνικά εθνικά θέματα, έχουν αρχίσει να ζορίζουν.
Και ίσως ζορίσουν επικίνδυνα...
