Ο Ακάθιστος Ύμνος παρέμεινε αθάνατος στην Ελληνο - Ορθόδοξη Ιστορία μας. Είναι μια Ιερή Ακολουθία που αγαπήθηκε πάρα πολύ γιατί έχει Εθνικό και Θρησκευτικό περιεχόμενο. Σύμβολον εθνικών αγώνων και θριάμβων Βυζαντινής δόξας και μεγαλείου.
Α΄ Ιστορία του ύμνου: Ονομάστηκε Ακάθιστος γιατί οι Κωνσταντινουπολίτες επί βασιλέως Ηρακλείου και Πατριάρχου Σεργίου, το 626, «ολονύκτιον τον ύμνον και ακάθιστον (όρθιοι) τη Θεομήτορι εμελώδησαν ως υπέρ αυτών αγρυπνησάση και υπερφυεί δυνάμει (υπερφυσική - Θεϊκή δύναμη), διαπραξαμένη το κατά των εχθρών τρόπαιον» (κατετρόπωσε, ενίκησε τους εχθρούς).
Ο Ηράκλειος πολεμάει τους Πέρσες, που είχαν πάρει μαζί τους τον Τίμιον Σταυρόν του Κυρίου, στα βάθη της Ανατολής. Εκείνοι συμμαχούν με τους Αβάρους και για αντιπερισπασμό πολιορκούν την Κων/λη με πολυάριθμο στρατό και στόλο.
Η πολιορκία ήταν στενή και ισχυρή. Αλλά και η πολιορκία των δεήσεων και προσευχών του πιστού λαού προς την «Υπέρμαχον Στρατηγόν», την Υπεραγίαν Θεοτόκον, συνεχής και ελπιδοφόρα. Το θαύμα έγινε: Δυνατός αέρας στην ξηρά και φοβερή τρικυμία στη θάλασσα σκόρπισε σαν άχυρα τα στίφη των βαρβάρων στην ξηρά και καταπόντισε τα πλοία τους στη θάλασσα.
Ήταν 8 Αυγούστου του 626. Η Πόλη «λυτρωθείσα των δεινών» έψαλε όλη τη νύχτα «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια».
Ο Ύμνος προϋπήρχε και ψάλλονταν, ιδιαίτερα το Δεκαπενταύγουστο προς τιμήν της Παναγίας, η οποία πολλές φορές θαυματουργικά, είχε σώσει την Πόλη. Τούτη τη νύχτα στο ναό των Βλαχερνών της Θεομήτορος, στοιχοποιήθηκε και ψάλθηκε το γνωστό μας Προοίμιο του ύμνου «Τη Υπερμάχω ...» το οποίο αντικατέστησε το Προοίμιο που υπήρχε: «Το προσταχθέν μυστικώς λαβών εν γνώσει...».
Ο ποιητής του «Ακαθίστου ...» παραμένει άγνωστος.
Ο λαός τον ονόμασε, από τα πολλά «Χαίρε ...», «Χαιρετισμοί της Θεοτόκου».
Β΄ Περιεχόμενο: Αποτελείται από 24 τροπάρια με αλφαβητική ακροστιχίδα (Α-Ω) : «Άγγελος πρωτοστάτης ...» - «Ω Παντίμνητε Μήτερ, η τεκούσα του Πάντων αγίων αγιώτατον Λόγον».
Υπάρχουν 12 τροπάρια που αρχίζουν με το «Χαίρε ...» και τελειώνουν με το εφύμνιο : «Χαίρε Ανύμφευτε».
Τα άλλα 12 τροπάρια τελειώνουν με τη λέξη : «Αλληλούια» (Αινείτε τον Θεόν).
Αργότερα (9ο αιώνα) προστέθηκαν α) Το Μικρό Απόδειπνο και β) Ο Κανόνας Ιωσήφ του Υμνογράφου που καταγόταν από τη Σικελία: «Ανοίξω το στόμα μου κ.λπ.» «Κανόνας» σημαίνει: δρόμος ίσιος για την ουράνια Βασιλεία του Θεού - Πνευματική Πορεία.
Γ΄ Το πνευματικό οικοδόμημα του Ύμνου: Θέμα του είναι: «Πώς ο Θεός έγινε άνθρωπος ...».
Ο Ύμνος έχει μεγάλη αξία από άποψη: Διηγηματική, ιστορική, Θεολογική - Δογματική, Πολεμική: «Χαίρε της Εκκλησίας ο ασάλευτος πύργος, Χαίρε της βασιλείας το απόρθητον τείχος ... Χαίρε δι' ής εχθροί καταπίπτουσι», αξία Ποιητική και λυτρωτική. Αναφέρεται στην εσωτερική, έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου, να δοξολογήσει, να εξάρει να εξυψώσει το Θείον και μάλιστα την Ενανθρώπηση του Κυρίου δια της Θεοτόκου Παρθένου. Μια αλλεπάλληλη επίκληση Χαράς αγαλλίασης, λύτρωσης.
Ο Ακάθιστος Ύμνος θα αποτελεί πάντοτε σύμβολο Ευψυχίας και ανδρισμού. Ελληνικά δώρα ανύπαρκτα, χωρίς την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και αγάπη προς την Πατρίδα. Εδώ, αξίζει να σταθούμε για λίγο σιωπηλοί και προβληματισμένοι μπροστά στη μεγάλη μορφή του 1821, στο «Γέρο του Μωριά».
Κάποια στιγμή τον πήρε το παράπονο: «Έκατσα έως που εσκαπέτισαν με τα μπαϊράκια τους, απεκατέβηκα κάτου. Ήταν μια Εκκλησιά εις τον δρόμον, η Παναγία στο Χρυσοβίτσι, και το καθησιό μου ήτον, οπού έκλαιγα την Ελλάς»! «Παναγία μου», φώναξε - όταν μπήκε μέσα - «βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες δια να εμψυχωθούν»... Φεύγει και ξαναγίνεται λεοντάρι ... μπροστά του οχτώ αρματωμένοι: Ο ξάδελφός του Αντώνης Κολοκοτρώνης κι εφτά ανίψια του. Έτσι γράφει «γινήκαμε εννιά, και το άλογό μου δέκα» (ΣΩΤΗΡ - 15-3-2005).
Το δεύτερο παράπονο του «Γέρου» σήμερα, θάταν νομίζω με τούτα τα λόγια : «Έλληνες αδέλφια μου, ο Κύριος απέσταλκέ με, Ιησούς... όπως αναβλέψητε και πλησθήτε Πνεύματος Αγίου»! (Πράξ. 9, 17). Μεγάλη διχόνοια και «φαγομάρα» σας έπιασε τελευταία ... συνέλθετε ! ... δεν θέλω να ξανακλάψω, μαζί με την Παναγιά μου, την Ελλάδα ! «.
Σύμβολον ενότητας του Έθνους μας, ο Ακάθιστος Ύμνος! Το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε», οδήγησε στο «Χαίρε ω Χαίρε ελευθεριά». Δύο «Χαίρε» - δύο λυτρώσεις ! Μέσα σ' αυτό το χωνευτήρι αναμορφώνεται ο εαυτός μας, φρονηματίζεται ο κόσμος μας και αξιοποιείται η ύπαρξή μας!