Σύγχυση, διαφωνίες, αλληλοκατηγορίες, αμηχανία και γενικά ένα πνεύμα τού τύπου «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» επικρατεί στους κόλπους των 27 χωρών - μελών της Ε.Ε., ενόψει της σημερινής έκτακτης συνόδου κορυφής των ηγετών της, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τη χρηματοπιστωτική και την οικονομική κρίση που μαίνεται.
«Ο οικονομικός εθνικισμός ξανανοίγει τη διαίρεση ανάμεσα στην παλιά και τη νέα Ε.Ε.», έγραφε π.χ. η ισπανική «Ελ Παΐς», αποδίδοντας εύγλωττα το διχαστικό κλίμα που επικρατεί: «Ανοίγει χάσμα ανάμεσα στους Τσέχους και τους Γάλλους», υποστηρίζει η αμερικανική «Χέραλντ Τρίμπιουν» στους τίτλους δικής της ανάλυσης. «Φόβος απέναντι σε ένα κύμα προστατευτισμού στην Ε.Ε.», διαπίστωνε η γερμανική «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» σε δικό της τίτλο. «Οι επιχειρηματίες στη Γερμανία χτυπούν τον «προστατευτισμό» της Γαλλίας», ισχυρίζονται οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου - και πάει λέγοντας...
Η ουσία της κατάστασης είναι αυτό που η γερμανική «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε» αποδίδει σε Γάλλους αξιωματούχους: «Μέλη της γαλλικής κυβέρνησης ομολογούν εμπιστευτικά ότι τώρα ισχύει το σύνθημα ‘‘ο καθένας για τον εαυτό του’’», γράφει η σοβαρή, συντηρητική εφημερίδα.
Το υποτιθέμενα «προστατευτικό» (αυτό θεωρείται κακό για το σύγχρονο καπιταλισμό της ασυδοσίας των αχαλίνωτων αγορών) μέτρο του Γάλλου προέδρου, Νικολά Σαρκοζί, είναι ένα μέτρο με το οποίο σίγουρα συμφωνεί τουλάχιστον το 95% της κοινής γνώμης: δίνει δισεκατομμύρια ευρώ στις γαλλικές αυτοκινητοβιομηχανίες Ρενό και Πεζό, αλλά και σε όποια ξένη αυτοκινητοβιομηχανία έχει εργοστάσια στη Γαλλία, εφόσον το ζητήσει, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα κάνουν απολύσεις εργαζομένων ούτε θα πάρουν τα εργοστάσιά τους για να φύγουν από τη χώρα μόλις πάρουν τα χρήματα. Απολύτως λογικό.
ΣΚΑΕΙ Η «ΦΟΥΣΚΑ» ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΜΕ ΧΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ... «ΑΕΡΑ»
Οι Γάλλοι, με την έντονη τάση τους προς ιδεολογικοποίηση των φαινομένων, περιγράφουν την κατάσταση σε πιο θεωρητικό επίπεδο. «Μεταρρύθμιση του καπιταλισμού: διχασμένοι οι Δυτικοί» ήταν π.χ. ο ασυνήθιστος κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της γαλλικής «Μοντ» το περασμένο Σάββατο.
Η αλήθεια είναι πως η κατάσταση στην Ε.Ε. είναι άθλια σε όλους τους τομείς, σε όλες τις χώρες της, καθώς έσκασε η «φούσκα» μιας εικονικής ευημερίας των αριθμών που βασιζόταν όχι σε πραγματικά μεγέθη οικονομικής ανάπτυξης, αλλά στα τεχνητά διογκωμένα με πάσης φύσεως χρηματιστηριακές και λογιστικές απάτες νούμερα και σε ανύπαρκτο στην πραγματικότητα «λογιστικό» χρήμα.
Με το που έσκασε η «φούσκα» του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αποκαλύφθηκε ότι οι πομπώδεις «άρχοντες του σύμπαντος», οι τραπεζίτες, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από κοινοί απατεώνες και καταχραστές των χρημάτων των καταθετών σε αστρονομικά επίπεδα, άρχισαν ταυτόχρονα να καταρρέουν και μια σειρά χώρες, που οι νεοφιλελεύθεροί μας τις παρουσίαζαν ως «θαύματα» κατά τις δεκαετίες του 1990 και του 2000.
Ποιος δεν θυμάται, αλήθεια, το «ιρλανδικό θαύμα», με το οποίο μας έχουν ζαλίσει κάπου είκοσι χρόνια τώρα; «Φοβερή η ανάπτυξη της Ιρλανδίας», μάς έλεγαν και αυτό οφείλεται στο ότι καταργήθηκαν εκεί όλα τα εργασιακά δικαιώματα και σχεδόν μηδενίστηκε η φορολόγηση των επιχειρήσεων. Πενταπλασίασαν τις τιμές των ακινήτων και μετέφεραν στις ιρλανδικές τράπεζες τεράστια κεφάλαια για χρηματιστηριακά παιχνίδια και αυτό μας το παρουσίαζαν ως δήθεν ανάπτυξη. Έφτασαν στο σημείο έτσι να μας παρουσιάζουν το κατά κεφαλήν Α.Ε.Π. σε τέτοια ύψη (επειδή η Ιρλανδία είναι μικρή χώρα), ώστε να φαίνεται ότι η Ιρλανδία έγινε η... πλουσιότερη χώρα της Ε.Ε. (!), κάτι που προκαλούσε γέλια, αν ταξίδευες εκεί και έβλεπες με τα μάτια σου τη χώρα!
Ε, λοιπόν, δεν έμεινε τίποτα όρθιο στην Ιρλανδία, μόλις έσκασε η χρηματοπιστωτική φούσκα!
ΟΛΗ Η Ε.Ε. ΕΧΕΙ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ!
Αν πραγματικά σκέπτονταν σοβαρά στην Ε.Ε. να βάλουν την Ελλάδα σε καθεστώς επιτήρησης, επειδή παρουσίασε το 2008 έλλειμμα 3,4% και η Κομισιόν εκτιμά ότι θα παρουσιάσει έλλειμμα 3,7% το 2009 και 4,2% το 2010, τότε το... «ιρλανδικό θαύμα» πρέπει να το πετάξουν έξω από την Ε.Ε.! Ο λόγος είναι πολύ συγκεκριμένος: η Ιρλανδία παρουσίασε το 2008 έλλειμμα... 6,3%, το οποίο η Κομισιόν εκτιμά ότι θα αυξηθεί σε... 11% το 2009 και σε 13% το 2010!!!
Ούτε στη Λατινική Αμερική δεν σημειώνονται πια τόσο μεγάλα ελλείμματα. Αφήστε δε που το «θαύμα» του αχαλίνωτου καπιταλισμού και της απόλυτης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η Ιρλανδία, είναι η πρώτη χώρα που εθνικοποίησε ολόκληρο το τραπεζικό της σύστημα, ξοδεύοντας πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ας μη νομίσει, όμως, κανείς ότι το μόνο πρόβλημα είναι η Ιρλανδία. Καταρρέουν οι οικονομίες όλων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, που ανήκουν στην Ε.Ε. - μία ακόμη «φούσκα». Στις χώρες αυτές η βιομηχανική παραγωγή καταβαραθρώθηκε μόλις κατέρρευσε ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» και ποτέ δεν επανήλθε στα προ της κατάρρευσης επίπεδα. Απλώς προσπάθησαν να υποκαταστήσουν τη χαμένη παραγωγή με χρήματα που μπήκαν στις χώρες αυτές από το δυτικοευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, ώστε να υπάρχει μια ψεύτικη τεχνητή εικόνα ευημερίας για πολιτικούς λόγους - να νομίζει ο κόσμος ότι η χώρα πλούτισε με την απαλλαγή από τον «υπαρκτό σοσιαλισμό»! Τώρα η ευημερία χάνεται εν μια νυκτί.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι πλήττονται η μία μετά την άλλη και οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Η ίδια η Κομισιόν εκτιμά ότι ο μέσος όρος του ελλείμματος των 27 χωρών - μελών της Ε.Ε., που ήταν 2% το 2008, θα εκτιναχθεί στο 4,4% το 2009. Ακόμη και στην ευρωζώνη, στις 16 χώρες δηλαδή που χρησιμοποιούν το ευρώ, ο μέσος όρος του ελλείμματος θα αυξηθεί από το 1,7% το 2008 στο 4% το 2009.
Ολόκληρη η Ε.Ε., δηλαδή, θα έχει ελλείμματα μεγαλύτερα από αυτό της Ελλάδας!
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΚΥΡΩΣΕΩΝ
Έξι χώρες - μέλη της Ε.Ε. - Γαλλία, Ισπανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Λετονία, Μάλτα - προειδοποιήθηκαν ήδη από την Ε.Ε., επειδή τα ελλείμματά τους ξεπέρασαν το 3% του Α.Ε.Π. κατά το 2008. Το ίδιο θα γίνει τις επόμενες εβδομάδες και με την Ιταλία και την Πορτογαλία.
Σχεδόν όλες αυτές οι χώρες θα παρουσιάσουν ελλείμματα μεγαλύτερα από εκείνα της Ελλάδας. Το έλλειμμα της Ισπανίας π.χ. θα είναι 6,2% για το 2009 και 5,7% για το 2010. Τα αντίστοιχα νούμερα για τη Γαλλία εκτιμά η Κομισιόν ότι θα είναι 5,4% και 5%.
Ακόμη και η Γερμανία, πιθανότατα, θα υπερβεί το 3% του ελλείμματος, που ορίζει το Μάαστριχτ ως ανώτατο ανεκτό ύψος.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα καθολικής κρίσης στην Ε.Ε., η «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε», η εφημερίδα - ευαγγέλιο του επιχειρηματικού κόσμου της Γερμανίας, είναι σαφέστατη στην εκτίμησή της:
«Στους καιρούς της ύφεσης, κανένας δεν πρέπει να φοβάται κυρώσεις λόγω του Συμφώνου Σταθερότητας... Επειδή τα κράτη που εναντίον τους έχει κινηθεί η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος μπορούν να επικαλεστούν βάσιμα «έκτακτες περιστάσεις», στο πνεύμα του αναθεωρημένου Συμφώνου Σταθερότητας, λόγω της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, προβλέπεται ότι οι αρχές τής Ε.Ε. θα τους παραχωρήσουν σημαντικά περισσότερο χρόνο για να διορθώσουν τα ελλείμματά τους από όσο χρόνο προβλέπουν οι κανόνες», υπογραμμίζει η σοβαρή, συντηρητική γερμανική εφημερίδα.
«ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΙ ΘΑ ΠΕΤΑΞΟΥΝ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟΥΣ ΑΔΥΝΑΜΟΥΣ»
Η Ανατολική Ευρώπη, όπως μπορεί εύκολα να φανταστεί κανείς, είναι φυσικά σε πολύ χειρότερα χάλια.
«Τα βάσανα της Ανατολικής Ευρώπης σηματοδοτούν νέα απειλή», ήταν ο τίτλος πρωτοσέλιδης ανάλυσης της αμερικανικής εφημερίδας «Χέραλντ Τρίμπιουν» τη Δευτέρα.
Το χθεσινό τεύχος του βρετανικού περιοδικού «Εκόνομιστ» ήταν πολύ πιο ανήσυχο. «Ο λογαριασμός που θα μπορούσε να διαλύσει την Ευρώπη» ήταν ο τίτλος του εξωφύλλου του και κύριου άρθρου του. «Αν η Ανατολική Ευρώπη βουλιάξει, μπορεί να παρασύρει και την Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί της», υπογράμμιζε στον υπότιτλο του κύριου άρθρου.
Ο λόγος είναι ότι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ζουν στην ουσία με χρήματα των δυτικοευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες, φυσικά, θα χρεοκοπήσουν, αν καταρρεύσουν οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες.
Οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο. Στην πολυδιαφημιζόμενη ως «επιτυχημένη» Εσθονία, για παράδειγμα, οι δυτικοευρωπαϊκές τράπεζες έχουν δανείσει το... 146% του Α.Ε.Π. της χώρας! Στη Λετονία έχουν δανείσει το 120% του Α.Ε.Π. της και στη Λιθουανία το 88% - έτσι για να καταλάβουμε πού οφείλεται η ανάπτυξη των Βαλτικών Χωρών.
Στην Τσεχία έχουν δανείσει το 86% του Α.Ε.Π. της χώρας, στην Ουγγαρία το 88%, στη Βουλγαρία το 76%, στη Σλοβακία το 84% και πάει λέγοντας.
«Το ευρωπαϊκό πλοίο κλυδωνίζεται και θα αρχίσουν όπου να ’ναι να πετούν τους πιο αδύναμους επιβάτες στη θάλασσα», διαπιστώνει ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ.
Η ΚΡΙΣΗ ΕΧΕΙ ΑΚΟΜΗ ΠΟΛΥ ΔΡΟΜΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΤΗΣ
Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η κρίση έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της. Το 2009 θα είναι πολύ χειρότερο από το 2008 και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι το 2010 θα είναι καλύτερο από το 2009.
Το σίγουρο είναι πως η Ε.Ε. θα βγει σοβαρά αλλαγμένη από αυτήν την κρίση. Σαφώς πιο φτωχή, με πολύ μικρότερη αλληλεγγύη, με χώρες υποτελείς και εξαρτημένες από άλλες οικονομικά, άρα και πολιτικά. Το σημαντικότερο είναι πως στη διαδικασία αντιμετώπισης της κρίσης το πρώτο μέτρο που λαμβάνεται είναι η συρρίκνωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, η μείωση των αποδοχών, η απορρόφηση κονδυλίων του προϋπολογισμού, που προορίζονταν για την Υγεία, την Παιδεία, τις κοινωνικές παροχές σε εντελώς άλλους στόχους, με πρώτους την ενίσχυση των απατεώνων τραπεζιτών και των βιομηχάνων, που ασχολούνταν κυρίως με παρασιτικές χρηματιστηριακές δραστηριότητες και δευτερευόντως με την παραγωγή.
Αν δεν υπάρξουν σοβαρές κοινωνικές αντιδράσεις, από την κρίση θα αναδυθεί η Ε.Ε. του σύγχρονου εργασιακού Μεσαίωνα και της ανελευθερίας. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν αντιστάσεις.
