Η πόλη του Τυρνάβου σήμερα, 30 Δεκεμβρίου κάθε έτους εορτάζει τη μνήμη του πολιούχου και προστάτη της, Αγίου Γεδεών του Νέου Οσιομάρτυρος. Η κληρονομιά της πόλης στην πίστη, τα γράμματα, τις επιστήμες και τις τέχνες είναι βαριά. Μάλιστα, είχε την ευλογία μέσα στο ίδιο έτος, το 1818 στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, να μαρτυρήσουν σ’ αυτήν υπέρ Χριστού δύο Νεομάρτυρες. Ο ένας ήταν ένας νεαρός δάσκαλος από τη Ραψάνη, ο Άγιος Γεώργιος ο εκ Ραψάνης και ο δεύτερος ήταν ένας μοναχός από το Άγιον Όρος, ο Άγιος Γεδεών ο Καρακαλληνός.
Ο Άγιος Γεδεών, κατά κόσμο Νικόλαος, γεννήθηκε το 1766 στο χωριό Κάπουρνα του Νομού Μαγνησίας. Οι ευσεβείς γονείς του ονομάζονταν Αυγερινός και Κυράτζα. Ο πατέρας του Αγίου δυστύχησε, λόγω της βαριάς φορολογίας των Τούρκων και έτσι δώδεκα χρονών με την οικογένεια του ήλθε στο χωριό Γιερμή και από 'κει στο Βελεστίνο, όπου εργαζόταν στο παντοπωλείο του θείου του. Τον άρπαξε όμως κάποιος Τούρκος και τον οδήγησε σε ένα χαρέμι. Ο γιος του Αγαρηνού (Τούρκου) αφέντη του Νικολάου, βλέποντας τις αρετές του μικρού Ελληνόπουλου σκέφτηκε να γίνει ο Νικόλαος μωαμεθανός, για να τον κρατήσουν για πάντα στο χαρέμι. Άρχισε λοιπόν ο πονηρός να κολακεύει τον Νικόλαο και να τον περιποιείται ιδιαιτέρως. Ο Νικόλαος ως μικρός στην ηλικία απατήθηκε και αρνήθηκε τον γλυκύτατο Ιησού. Αμέσως έκαμαν και την περιτομή στο Νικόλαο και τον ονόμασαν Ιμπραήμ. Δύο μήνες έμεινε μουσουλμάνος και στο διάστημα αυτό ένιωθε βαθιά θλίψη στην καρδιά του. Προσπαθούσε να βρει τρόπο να διαφύγει από το χαρέμι. Τελικά, με τη βοήθεια του πατέρα του, φυγαδεύτηκε στο χωριό Κεραμίδι, όπου κοντά σε κάποιους οικοδόμους πήγε στην Κρήτη. Εκεί έβαλε μετάνοια, εξομολογήθηκε σε κάποιον ιερέα και βρήκε άσυλο στο εξωκλήσι του. Μετά τον θάνατο του ιερέα, ο Νικόλαος έφυγε για το Άγιον Όρος. Εκεί στη Μονή Καρακάλλου έγινε μοναχός με το όνομα Γεδεών. Στη Μονή της μετανοίας του έμεινε 35 χρόνια, όπου διακρίθηκε στην αρετή, την αγιότητα και τους ασκητικούς αγώνες.
Ο μοναχός Γεδεών, εξαιτίας της αρνήσεως του Χριστού στη νεαρή του ηλικία, ένιωθε βαθιά μέσα του τον θείο έρωτα και τη δίψα του υπέρ Χριστού μαρτυρίου, προς εξάλειψη της αρνήσεώς του. Πληροφορημένος με θεϊκό τρόπο για το στέφανο που του ετοίμαζε ο Θεός, έφθασε στο Βελεστίνο, βρίσκοντας τον Τούρκο που τον εξαπάτησε μικρός. Σε διάφορες περιπτώσεις, έβριζε τη θρησκεία των μουσουλμάνων, με σκοπό να προκαλέσει τον θυμό τους. Ο σκληρός διοικητής της Θεσσαλίας της εποχής λίγο πριν την ελληνική επανάσταση, ο Βελή Πασάς, γιος του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, είχε την έδρα και το παλάτι του στον Τύρναβο. Όταν πληροφορήθηκε για τη στάση του Αγίου στη Μαγνησία, ζήτησε να τον συλλάβουν και να τον οδηγήσουν σ’ αυτόν για να δικαστεί. Μάλιστα, προσκάλεσε τους επισημότερους Οθωμανούς της Λάρισας για να αποφασίσουν τι θα πράξουν με τον καλόγερο που προσέβαλε τη θρησκεία τους. Αυτοί με τις συνήθεις κολακείες τους προσπάθησαν να παρασύρουν και πάλι τον Άγιο. Όμως ο Άγιος Γεδεών αφού εξήγησε στον ηγεμόνα Βελή για την άρνηση του Χριστού στην παιδική του ηλικία, συνέχισε να υβρίζει τη θρησκεία τους, φέροντας επιχειρήματα για την πλάνη των δοξασιών τους. Αυτοί μη μπορώντας πλέον να ακούσουν τα λόγια του Αγίου, του έβγαλαν τα δόντια, ενώ ο ηγεμόνας έδωσε διαταγή να τον καβαλικεύσουν και να τον σύρουν από ένα γαϊδούρι, με σκοπό να τον διαπομπεύσουν σε όλο τον Τύρναβο. Έτσι, ο Άγιος αγίασε με την άθλησή του, τους δρόμους του Τυρνάβου.
Τελικά ο Βελή Πασάς διέταξε να του κόψουν τα χέρια και τα πόδια. Ο Άγιος χωρίς να φέρει αντίσταση, χωρίς κραυγή πόνου, χωρίς να αλλοιωθεί η όψη του, υπέμεινε γενναία τον πέλεκυ. Ο Άγιος παρέδωσε στον δημιουργό του την αγία ψυχή του στις 30 Δεκεμβρίου του 1818. Πιστοί Χριστιανοί έλαβαν κρυφά το άγιο και θαυματουργό λείψανο του Αγίου και το μετέφεραν στο ναό των Αγίων Αποστόλων, όπου βρίσκεται σήμερα ο τάφος και η νεόδμητη περικαλλής εκκλησία του πολιούχου του Τυρνάβου. Η τίμια κάρα του μάρτυρα βρίσκεται επίσης στον Τύρναβο, ενώ μέρος των λειψάνων του βρίσκεται στη μονή που μόνασε ο Άγιος, στην Ιερά Μονή Καρακάλλου του Αγίου Όρους, όπου επίσης εορτάζεται πανηγυρικά. Τέτοιους γενναίους νεομάρτυρες του Χριστού ανέδειξε η περιοχή μας, η Ορθοδοξία και το Άγιον Όρος. Η μαρτυρική τους στάση χαλύβδωσε λίγο αργότερα και το πνεύμα των επαναστατημένων Ελλήνων.
Απολυτίκιο Αγίου Οσιομάρτυρος Γεδεών του νέου (Ήχος γ’. Θείας Πίστεως)
Ρείθροις έπνιξας των σων αιμάτων και κατίσχυνας του επαράτου, την ασέβειαν Βελή και το φρύαγμα, υπέρ Χριστού εναθλών γενναιότατα, Οσιομάρτυς Γεδεών Παναοίδημε, πρέσβυν ακοίμητον Χριστού σοι προσάγομεν, ρυσθήναι εκ κινδύνων τας ψυχάς ημών.
Χ.Π.
