Ο μοναχισμός για μας τους Ορθοδόξους αποτελεί έναν ιδιαίτερο τρόπο ζωής, που ακολουθούν, όσοι πιστοί επιθυμούν απερίσπαστοι και μακριά απ’ τα προβλήματα της βιοτικής μέριμνας να αφοσιωθούν στον αγώνα για τη σωτηρία της ψυχής τους. Οι υπηρεσίες, μάλιστα, που προσέφερε στο διάβα των αιώνων για τη διάσωση των ιερών κειμένων, την εδραίωση της πίστης και την εξάπλωση της Ορθοδοξίας, θεωρούνται πολύτιμες.
Κατά καιρούς και ανάλογα με τις συνθήκες, που επικρατούν στο μάταιο τούτο κόσμο, ο μοναχισμός άλλοτε βρίσκεται σε έξαρση και άλλοτε σε ύφεση. Στις μέρες μας, που τα αδιέξοδα πληθαίνουν, δεν είναι λίγοι και οι νέοι και οι νέες, που παίρνουν τη μεγάλη απόφαση να εγκαταλείψουν τα εγκόσμια και να κλεισθούν σε μοναστήρια.
Απ’ αυτούς άλλοι καταλήγουν εκεί, επειδή νιώθουν αποτυχημένοι και απογοητευμένοι απ’ τα προσωπικά τους αδιέξοδα και απ’ αυτά της καθημερινότητας` άλλοι, πάλι, σπουδαγμένοι, επιτυχημένοι επαγγελματικά, ψαγμένοι και προβληματισμένοι, επιλέγουν συνειδητά και εν πλήρει επιγνώσει να φορέσουν το μοναχικό σχήμα, καίτοι γνωρίζουν, πως είναι βαρύ και η καλογερική ζωή δύσκολη.
Ανεξαρτήτως, πάντως, των αιτίων, που οδηγούν νέους ανθρώπους στη μοναχική και ασκητική ζωή, τέτοιες επιλογές προκαλούν, πολλές φορές, έντονες συζητήσεις και διχογνωμίες μεταξύ των λαϊκών, ιδιαίτερα όταν διαφωνεί το οικείο περιβάλλον των αναχωρητών. Σ’ ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, στην προσπάθειά τους να αποδυναμώσουν, να αποτρέψουν και να ακυρώσουν την επιθυμία των παιδιών τους να στραφούν στο μοναχισμό, γονείς και όχι μόνο επιτίθενται, δημοσίως, κατά ηγουμένων, μοναχών και της εκκλησίας γενικότερα, επειδή γίνονται αιτία να στερηθούν τα παιδιά τους.
Επειδή ανήκω στην κατηγορία εκείνων που, χωρίς να απορρίπτουν το μοναχικό βίο, θεωρούν άκρως ενδιαφέροντα τον αγώνα για τη σωτηρία της ψυχής τους με εμπόδια προς υπερπήδηση τους πειρασμούς και τα προβλήματα της καθημερινότητας, αλλά και εκείνων, που έχουν επιλέξει, συνειδητά, να ζήσουν ως λαϊκοί και να δημιουργήσουν οικογένεια, αντιλαμβάνομαι ως γονιός τον πόνο αυτών των γονέων και, ως ένα σημείο, δικαιολογώ την αντίδρασή τους, κυρίως όταν τα παιδιά δεν έχουν ακόμη ενηλικιωθεί. Άλλωστε, δεν είναι εύκολη υπόθεση για ένα γονιό να αποχωρισθεί το παιδί του και μαζί του τα όνειρά του για το μέλλον. Θα έλεγα, επί πλέον, μια που ο γονιός φέρει ακεραία την ευθύνη για το παιδί του, για όσο χρονικό διάστημα αυτό θεωρείται ανήλικο, ότι είναι καθήκον του και υποχρέωσή του να αντιδρά, προκειμένου να σταθεί εμπόδιο, να πάρει μια βιαστική απόφαση, για την οποία μπορεί αύριο το παιδί του να μετανιώσει και να μη τιμήσει το ράσο, που φόρεσε. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ξεχνά την αυτοκριτική του και να αναλογίζεται και τις δικές του ευθύνες για μια τέτοια επιλογή του παιδιού του εξ αιτίας πιθανής πλημμελούς άσκησης των καθηκόντων του ως γονιού.
Όταν την απόφαση εγκλεισμού σε μοναστήρι την παίρνουν νέες και νέοι ενήλικες, αλλά υπό το κράτος της απογοήτευσης και των όποιων αδιεξόδων τους, και πάλι έχουν καθήκον και υποχρέωση, όσοι πραγματικά, τους αγαπούν, πολύ, δε, περισσότερο οι γονείς τους να τους νουθετούν και να τους εμποδίζουν να κάνουν πράξη την απόφασή τους. Δεν είναι, όμως, σωστό, αν δεν τα καταφέρουν, να επιτίθενται κατά των μοναχών και της εκκλησίας` ίσως, θα έπρεπε, χωρίς να ξεχνούν την αυτοκριτική τους, να καλοτυχίζουν τα παιδιά τους, γιατί προσφεύγουν σ΄ αυτή και όχι στους ψεύτικους παραδείσους των ναρκωτικών και σε άλλες παραβατικές συμπεριφορές και την ευγνωμονούν, που τα δέχεται στην αγκαλιά της.
Όταν, όμως, πρόκειται για συνειδητή επιλογή ενηλίκων ατόμων, ισορροπημένων και καθ΄ όλα επιτυχημένων, αν μη τι άλλο χρειάζεται να τη σεβόμαστε, αφού ο καθένας μας έχει το αυτεξούσιο και το δικαίωμα να ακολουθεί ελεύθερα το δρόμο της αρεσκείας του, τη στιγμή, μάλιστα, που και ο εγκόσμιος και ο μοναχικός βίος είναι αποδεκτός και ευλογημένος απ΄ την εκκλησία μας.
Δε λέω και σ΄ αυτή την περίπτωση, αν ο γονιός ή όποιο άλλο οικείο πρόσωπο έχει τις διαφωνίες του, πρέπει να τις εκφράσει και να επιμείνει σ΄ αυτές, μέχρι, όμως, ενός σημείου. Αν δεν καταφέρει να πείσει, επιβάλλεται όχι μόνο να δώσει την ευχή του και τη συγκατάθεσή του αλλά και να στηρίξει το παιδί του, για να είναι σε θέση να σηκώσει το σταυρό του και να ανεβεί το γολγοθά του, γιατί γολγοθάς είναι ο δρόμος, που οδηγεί στη σωτηρία της ψυχής μας. Διαφορετικά, το μόνο που θα καταφέρει είναι να αποδείξει ότι είναι εγωιστής και φίλαυτος και δε σκέπτεται τίποτε άλλο παρά μόνο τον εαυτό του.
Ναι, λοιπόν, στο μοναχισμό αλλά υπό προϋποθέσεις.
