Το αντιλαϊκό σχέδιο «Καλλικράτης», που ετοιμάζει η κυβέρνηση για ψήφιση στη Βουλή, είναι συνέχεια του «Καποδίστρια» που ψηφίστηκε το 1997 από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΝ.
Η Τοπική Διοίκηση είναι ένας μηχανισμός του αστικού κράτους που υλοποιεί την αντιλαϊκή πολιτική. Αυτό που επιδιώκουν με τον «Καλλικράτη», είναι η δημιουργία ενός ακόμα πιο αποτελεσματικού ταξικού μηχανισμού προς όφελος του κεφαλαίου.
Ο νέος διοικητικός χάρτης της χώρας, στοχεύει να δώσει πιο επιτελικό ρόλο στο κράτος και στο πέρασμα περισσότερων αρμοδιοτήτων σε Περιφέρειες και Δήμους, ώστε να γίνουν πιο αποτελεσματικός μοχλός για τη δράση του κεφαλαίου σε διάφορους τομείς της οικονομίας. Ενώ με τη λεγόμενη αποκέντρωση θα διασπάσουν τελικά τον ενιαίο χαρακτήρα σημαντικών κοινωνικών τομέων όπως Υγεία, Πρόνοια και Παιδεία και θα διευκολύνουν έτσι το πέρασμά τους στα χέρια των επιχειρηματιών. Το κόστος που θα φορτωθεί στα λαϊκά στρώματα θα είναι δυσβάσταχτο.
Η συνένωση δήμων και νομαρχιών θα δώσει τη δυνατότητα ενίσχυσης της δράσης των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων, τόσο με τα έργα υποδομής τα οποία θα τους παραχωρούν, όσο και με τομείς οικονομικής ανάπτυξης, όπως αγροτοτουρισμός, ενέργεια, εμπορευματικοί σταθμοί κ.λπ. Άλλωστε, λόγω αυτής της πληθυσμιακής συγκέντρωσης θα μεγαλώσει το αντικείμενο των δημοσίων έργων και θα αναλαμβάνουν την κατασκευή τους μόνο οι κολοσσοί του κλάδου.
Και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ μιλούν για λιγότερο κράτος και «αποκέντρωση». Μια «αποκέντρωση» που - αν και έννοια θετικά φορτισμένη - στην ουσία είναι συγκέντρωση για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων.
Έτσι, το ζήτημα για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα μπροστά σ' αυτά τα σχέδια δεν είναι το πού θα είναι οι πρωτεύουσες των νέων δήμων ή ποιοι δήμοι ενώνονται με ποιον. Ζήτημα άκρως αποπροσανατολιστικό που προβλήθηκε σκόπιμα από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ κατά την υλοποίηση του πρώτου «Καποδίστρια» και ήταν αυτό που κυριάρχησε σε τοπικό επίπεδο (ακόμα και με κινητοποιήσεις και επικλήσεις των ιδιαίτερων τοπικών ιστορικών χαρακτηριστικών) και ετοιμάζεται και τώρα, για να κρύψει την πραγματικότητα.
Το κυρίαρχο για τους εργαζόμενους, τους μικρούς αγρότες και ΕΒΕ, είναι να αντιπαλέψουν ενιαία το αντιλαϊκό περιεχόμενο της διοικητικής μεταρρύθμισης και να μην έρχονται σε αντιπαράθεση για ήσσονος σημασίας τοπικιστικά ζητήματα, όπως η έδρα ή τα όρια του δήμου.
Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά για να καταλάβουμε πώς έχει το σχέδιό τους. Ήδη, έχουν θεσμοθετήσει την «Περιφέρεια» σαν εκπρόσωπο της κεντρικής διοίκησης στην τοπική διοίκηση και συνένωσαν δήμους με τον πρώτο «Καποδίστρια».
Παράλληλα, εκχώρησαν αρμοδιότητες στην Τοπική Διοίκηση (Δήμους, Νομαρχίες). Με το πρόσχημα πως το κράτος «δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας», κάνουν το κράτος καλύτερο πλασιέ των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων. Υπονόμευσαν και υποβάθμισαν, για παράδειγμα, τη Δημόσια Υγεία και τη Δημόσια Παιδεία, και τώρα προτείνουν να περάσει στις Περιφέρειες και τους Δήμους, όπου ήδη έχουν διαμορφώσει το τοπίο επενδύσεων για τους επιχειρηματίες. Προτείνουν δηλαδή μια «πολυ-επίπεδη» διακυβέρνηση, με τη συμμετοχή και των δυνάμεων της αγοράς.
Η ΝΔ παρά τις επιμέρους παρατηρήσεις, έχει εκφράσει τη συμφωνία της με το αντιλαϊκό σχέδιο «Καλλικράτης» που ανακοίνωσε το ΠΑΣΟΚ. Και αυτό συνδέεται με την κατανομή των προγραμμάτων του Δ’ ΚΠΣ, για επενδύσεις του κεφαλαίου.
Οι «ενστάσεις» που διατυπώνουν ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και ο ΛΑΟΣ δεν είναι επί της ουσίας, αλλά για την προίκα που θα πάρουν Δήμοι και Περιφέρειες και για το χωροταξικό. Με την ουσία που είναι η ενδυνάμωση του καπιταλιστικού κράτους, συμφωνούν.
Το ΚΚΕ, είναι αντίθετο μ’ αυτή την προοπτική γιατί εξυπηρετεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Η οποιαδήποτε Διοικητική Δομή πρέπει να ενισχύει την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, να λειτουργεί προς όφελός τους και να μην εξυπηρετεί το κεφάλαιο. Το ζήτημα είναι ποιος κερδίζει από τις αλλαγές και ποιος χάνει. Η «ανάπτυξη» δεν γίνεται με διοικητικές αλλαγές. Το θέμα είναι ποιος ελέγχει την αναπτυξιακή διαδικασία, ποιο είναι το αποτέλεσμά της και ποιος ωφελείται. Υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες της ανισόμετρης ανάπτυξης της περιφέρειας, όπως και για την ερήμωση της υπαίθρου. Έχει άμεση σχέση με την εφαρμογή της πολιτικής της Ε.Ε. και των κομμάτων που κυβερνούν.
Η ανάπτυξη προς όφελος του λαού δεν είναι θέμα Διοικητικής Δομής αλλά διαφορετικής πολιτικής κατεύθυνσης. Τις ανάγκες της εργατικής τάξης, του λαού γενικότερα, μόνο ένα ενιαίο δημόσιο δωρεάν σύστημα στους τομείς κοινωνικού περιεχομένου - Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια - μπορεί να τις καλύπτει πλήρως. Ο σχεδιασμός μιας ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο, με κοινωνικά τα βασικά μέσα παραγωγής, και σύμφωνα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, τις αναπτυξιακές δυνατότητες προς όφελος των εργαζομένων, μπορεί να οδηγεί στη λαϊκή ευημερία.
Τάσος Τσιαπλές, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ
