«Αν χρωστάς 100 δολάρια σε μια τράπεζα, τότε έχεις πρόβλημα.
Αν όμως χρωστάς ένα εκατομμύριο, τότε το πρόβλημα το έχει εκείνη».
J. Keynes
Ανάμεσα στους ανθρώπους, διακρίνονται δυο είδη ανισότητας, η φυσική και η ηθική ανισότητα. Η φυσική ή γενετήσια, είναι δεδομένη από τη φύση και αφορά σε διαφορές στις ψυχικές, σωματικές και νοητικές ικανότητες. Η ηθική ή πολιτική ανισότητα, δημιουργήθηκε λόγω των διαφορετικών προνομίων που καθιστούν τους ανθρώπους «ανώτερους», λόγω της εξουσίας ή του πλούτου που κατέχουν. Και σύμφωνα με τον οικονομολόγο Keynes, μόνο αν κανείς... εγκλωβίσει τον πλούτο στην πηγή του – μέσω υψηλού χρέους – μπορεί να μετατρέψει την οικονομική του αδυναμία σε δύναμη!
Σε περιόδους κρίσης, οι θεσμοί δοκιμάζονται ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που διαπιστώνεται ότι είναι χτισμένοι πάνω στην άμμο. Στη διάρκεια των οικονομικών κρίσεων, οι άνθρωποι είδαν την ανεργία να παίρνει μια μορφή που δεν μπορούσε πια να ταυτιστεί με την οκνηρία. Είδαν την ένδεια και την αναγκαστική απραξία να εξαπλώνεται παντού στην ύπαιθρο, εκεί όπου άλλοτε αναγνώρισαν τις πιο άμεσες και καθαρές μορφές της ηθικής ζωής. Όλα αυτά, αποκάλυψαν ότι η αθλιότητα δεν ανήκε μόνο στην κατηγορία του παραπτώματος αλλά ότι είναι και αποτέλεσμα της ανισοκατανομής του πλούτου. Η ένδεια περιγράφεται πλέον ως οικονομικό φαινόμενο. Και η πολυσυζητημένη «ανάπτυξη», μέσα στην οικονομίστικη και τεχνολογική της λογική διαφαίνεται ως μια κρίσιμη πραγματικότητα που δεν φέρνει μόνον την πρόοδο και τη δημιουργία αλλά και την οπισθοδρόμηση.
Το «δυτικό» πρότυπο - καλώς ή κακώς - έχει τεθεί σε όλον τον πλανήτη. Όμως, είναι γεγονός ότι την ίδια στιγμή που το πρότυπο αυτό επιβεβαιώθηκε σε παγκόσμια κλίμακα, αμφισβητείται έντονα με την παγκόσμια οικονομική κρίση. Όλα σχεδόν τα δεινά, η φτώχεια, η ανισότητα, η ανεργία, η πείνα, ο πόλεμος, η οικολογική διαταραχή, η ασφυξία των μεγαλουπόλεων και η κοινωνική εξαθλίωση, μπορούν να αποδοθούν στη διεθνοποίηση του καπιταλισμού. Οι περισσότερες χώρες, προσπαθούν σε έναν άνισο αγώνα να συμβιβάσουν τα παραδοσιακά σχήματα κοινωνικής πρόνοιας με τις ανταγωνιστικές πιέσεις του παγκόσμιου καπιταλισμού. Προσπαθούν απεγνωσμένα να εξασφαλίσουν φτηνή ενέργεια, να αποτρέψουν την πλήρη παρακμή του αγροτικού τρόπου ζωής και να επαναφέρουν την οικονομική ευημερία που θα επιτρέψει την ουσιαστική εφαρμογή της δημοκρατίας. Γιατί η φτώχεια και η ανισότητα, κλονίζουν πλέον τα θεμέλια της ίδιας της δημοκρατίας...
Στη νεοελληνική πραγματικότητα όπου θα ευδοκιμήσει η φτώχεια με την αρωγή και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο κάθε μικρός, μικρομεσαίος και - υπό εξαφάνιση - μέσος νεοέλληνας, θα ακριβοπληρώσει πλέον το μερίδιο που του αναλογεί. Εκείνοι όμως που ευθύνονται είτε άμεσα είτε έμμεσα για την πτώχευση, τηρώντας την παράδοση, δεν θα πληρώσουν απολύτως τίποτα, γιατί φρόντισαν να μεταφέρουν το πρόβλημα που οι ίδιοι δημιούργησαν στα ταμεία της χώρας μας και της Ευρωζώνης. Η ευρωπαϊκή τράπεζα, έχοντας πρόβλημα με το μεγάλο χρεώστη της, την Ελλάδα, απαιτεί πλέον να πληρώσουμε όλοι εμείς οι πολίτες που ψηφίσαμε όσους διαχειρίστηκαν το μέλλον μας με δανεικά. Από εδώ και στο εξής λοιπόν, όλα μας τα νομίσματα (όσα δηλαδή νομίζαμε) στην... τράπεζα της Ευρωζώνης, που μας εκδικείται καθολικά, με γερμανική ωμότητα, σκοτσέζικη τσιγκουνιά και προτεσταντική εμμονή...
Ο Μιλτιάδης Γ. Δεληχάς είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ.
