Το σχέδιο «Καλλικράτης» για τη νέα διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας, βρίσκεται στο τελικό σημείο διαβούλευσης πριν κατατεθεί ως νομοσχέδιο στη Βουλή και ψηφιστεί για να γίνει νόμος του κράτους.
Αρκετό μελάνι καταναλώθηκε, πολλές δηλώσεις δημοσιεύτηκαν, επιφυλάξεις διατυπώθηκαν για τις αρμοδιότητες, τους πόρους και το εκλογικό σύστημα. Μέσα από τις διάφορες απόψεις που ακούστηκαν ελάχιστες και χωρίς τεκμηρίωση είναι οι φωνές που αντιδρούν στο επιχειρούμενο εγχείρημα. Αυτές ή κρύβουν μικροπολιτικές σκοπιμότητες ή υποθάλπουν προσωπικές φιλοδοξίες που είναι μεν θεμιτές αλλά δυσκολεύουν τη θεμελίωση ενός στέρεου οικοδομήματος και για το λόγο αυτό πρέπει να αγνοηθούν.
Αποτελεί, πλέον, γενική παραδοχή ότι μόνο μέσα από ισχυρούς Δήμους μπορεί να υπάρξει τοπική ανάπτυξη και καλύτερη παροχή υπηρεσιών στον πολίτη.
Οι περισσότεροι θυμούνται την προσπάθεια που έγινε με το σχέδιο «Καποδίστριας» για τη συνένωση των κοινοτήτων, τη δημιουργία νέων Δήμων, τις αντιδράσεις κατοίκων και τοπικών παραγόντων, το ράβε- ξήλωνε, το παρασκήνιο που λειτούργησε για την ικανοποίηση μικροπολιτικών συμφερόντων και προσωπικών φιλοδοξιών, τα λάθη στη χωροθέτηση που έβγαζαν μάτι, τις μάχες για αυτονομία, για διατηρήσεις της ιστορικής φυσιογνωμίας, για ιδιαιτερότητες- τάχα- κάποιας περιοχής που πρέπει να σεβαστούμε και άλλα μύρια εφευρήματα και δικαιολογίες που μόνο το δαιμόνιο μυαλό του νεοέλληνα μπορεί να σκαρφιστεί και να ισχυριστεί.
Εκείνη την εποχή, δυστυχώς, δεν εισακούστηκαν νηφάλιες και σοβαρές προτάσεις που επέμεναν στους λίγους αλλά μεγάλους και ισχυρούς Δήμους.
Η ζωή και η πράξη απέδειξαν, παρά τη στελέχωσή τους με κάποιο αριθμό εξειδικευμένων επιστημόνων, ότι οι Καποδιστριακοί Δήμοι δεν μπορούσαν να προχωρήσουν.
Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει μετά την εφαρμογή του θεσμού όπου σαν πρώτο μέλημα έμπαινε η κατασκευή νέων Δημαρχείων στα οποία προσπάθησαν να στεγάσουν τη μιζέρια τους και να κρύψουν όλα τα παθογόνα στοιχεία που αναδείχτηκαν στην πορεία. Κανένας σχεδιασμός για ανάπτυξη, ελάχιστες απόπειρες για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, πενιχρά αποτελέσματα για την αναβάθμιση του βιοτικού και πολιτιστικού επιπέδου των δημοτών παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων φωτισμένων τοπικών παραγόντων. Η μικρή χρηματοδότηση, έλλειψη προσωπικού και άλλες προφάσεις ή και σοβαρές δικαιολογίες αποτέλεσαν τη μόνιμη επωδό για τους προεστούς που αναγκαστικά χαμήλωσαν τον πήχυ και μίκραιναν τον ορίζοντα.
Έτσι εδραιώθηκε, πλέον, η αντίληψη σ’ όλο τον κόσμο και ωρίμασε η ιδέα για τον «Καποδίστρια Β’» που κατέληξε να είναι «Καλλικράτης».
Η Πολιτεία προσπαθεί να θεραπεύσει τις παθογένειες του υπάρχοντος συστήματος μειώνοντας τον αριθμό των Δήμων και ενισχύοντας τις αρμοδιότητες και τους πόρους.
Επιδιώκοντας ένα καλό, βιώσιμο και με προοπτικές αποτέλεσμα, αρκείται προς το παρόν –σ` ό,τι αφορά και στο Νομό μας- στην ανακοίνωση ότι ο αριθμός των Δήμων θα είναι από έξι (6) έως εννιά (9) μη ανοίγοντας ακόμα το χωροταξικό.
Την ίδια πρακτική ακολουθεί και το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΚΕ που ήδη έχει επεξεργαστεί όλα τα στοιχεία και έχει πρόταση-και με εναλλακτικά σενάρια- για την περιοχή μας.
Το παιχνίδι με τα κλειστά χαρτιά είναι μια τακτική που ξεπερνιέται με ανοιχτές και καθαρές θέσεις. Και είναι τιμητικό για τα δημοτικά ή τοπικά συμβούλια που θαρραλέα βγαίνουν, με αποφάσεις τους, και διατυπώνουν, με τη δική τους επιχειρηματολογία, τις απόψεις τους για το μέλλον. Για την ορθότητα της γνώμης τους κρίνονται τόσο από την τοπική κοινωνία (που ποτέ δεν λαθεύει επειδή αποκρυπτογραφεί σκοπιμότητες και προσωπικές στρατηγικές), όσο κι από την ευρύτερη κοινωνία του νομού.
Οι συζητήσεις και ο διάλογος είναι χρήσιμα εργαλεία για θετικότερα αποτελέσματα. Οι παλαιότεροι, που θυμούνται τη δομή των παλιών επαρχιών του νομού, πιστεύουν ότι προς τα κει πρέπει να συγκλίνουν, ως οριοθέτηση οι νέοι Δήμοι αξιοποιώντας, φυσικά, όλα τα δεδομένα που έχουν προκύψει από τότε. Και βέβαια να μελετηθεί, έξω από δογματικά πλαίσια και η μετακίνηση οριακών διαμερισμάτων, ύστερα από πραγματική και δημοκρατικά αποφασισμένη επιθυμία τους, σε όμορους Δήμους.
Μπαίνοντας, λοιπόν, στην τελική ευθεία για τη χωροθέτηση των νέων Δήμων οφείλουμε να παραμερίσουμε τις λογικές κοπτικής-ραπτικής που παραπέμπουν σε παρωχημένες λογικές καθώς και τις προσωπικές στρατηγικές που επιθυμούν νέους ρόλους. Με σύνεση και σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες οφείλουμε να σχεδιάσουμε ένα χάρτη με προοπτικές. Να τον παραδώσουμε στη νέα γενιά, το έχουμε χρέος, να τον διαχειριστεί- είναι σίγουρο- καλύτερα από μας.
Μία πραγματική μεταρρύθμιση οφείλει να έχει όλα τα στοιχεία της πολιτικής τόλμης που αγνοεί τα τυχόν πολιτικά κόστη, τις προσωπικές φιλοδοξίες και σχεδιάζει με βάση την πρόοδο και την προοπτική της ανάπτυξης.
Με βάση τα παραπάνω και αποκλείοντας καινοφανείς όρους (όπως π.χ. αγροτικοί δήμοι, επειδή η λέξη καθαρότητα είναι ενοχλητική) προτείνω σαν άτομο και εκφράζοντας καθαρά προσωπικές θέσεις και απόψεις τη δημιουργία έξι Δήμων στο νομό. Οι πέντε έδρες είναι οι πρωτεύουσες των παλαιών επαρχιών. Η έκτη θα εκτιμηθεί από τις τοπικές κοινωνίες των Δήμων Γόννων, Ευρυμενών, Κάτω Ολύμπου, Νέσσωνα και δυνητικά του Μακρυχωρίου.
Ο Νίκος Κουτσομάρκος, είναι δημοτικός σύμβουλος, μέλος της παράταξης «ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΠΟΛΙΣ»
