Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Σύνδεσμος Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων
Συνεχίζουν οι διακρίσεις και οι ρατσιστικές συμπεριφορές σε βάρος των μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και οι διάφορες κυβερνήσεις φαίνεται να μην λαμβάνουν υπόψιν τους τα πραγματικά προβλήματα όσων επιλέγουν τη χώρα μας για να αποφύγουν ως επί το πλείστον τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα τους αλλά και να βρουν δουλειά. Η Διεθνής Αμνηστία, με νέα έκθεσή της υπογραμμίζει πως οι ελληνικές αρχές πρέπει να αναθεωρήσουν αμέσως την πολιτική τους να φυλακίζουν παράτυπους μετανάστες και αιτούντες άσυλο, περιλαμβανομένων πολλών ασυνόδευτων παιδιών. Στην Ελλάδα, η κράτηση πριν την απέλαση μπορεί να διαρκέσει έως έξι μήνες για αιτούντες άσυλο και παράτυπους μετανάστες. Επίσης, η ελληνική νομοθεσία καθιστά την παράνομη είσοδο και έξοδο από τη χώρα ποινικό αδίκημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, λίγοι αιτούντες άσυλο αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες από τις ελληνικές αρχές. Από τις περισσότερες από 30.000 αιτήσεις ασύλου που εξετάστηκαν το 2009, μόνο 36 έλαβαν καθεστώς προσφυγικής προστασίας, ενώ 128 έλαβαν καθεστώς επικουρικής προστασίας. Και το πρόβλημα παραμένει καθόσον η είσοδος προσφύγων και μεταναστών συνεχίζεται επειδή ακριβώς τα προβλήματα στις χώρες προέλευσής τους αυξάνουν με αλματώδεις ρυθμούς. Αν μάλιστα προσθέσει κανείς και τους περιβαλλοντικούς πρόσφυγες, τότε τα πράγματα ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο. Το γεγονός όμως της ύπαρξης χιλιάδων μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να δίνει το δικαίωμα στις Αρχές να συλλαμβάνουν και να φυλακίζουν αδιάκριτα, συλλήψεις που αγγίζουν μέχρι και τα ασυνόδευτα παιδιά. Η Διεθνής Αμνηστία τονίζει ότι η παρατεταμένη κράτηση και οι κακές συνθήκες κράτησης λειτουργούν αποτρεπτικά για τα άτομα που σκοπεύουν να υποβάλουν αίτηση ασύλου ή για τους αιτούντες άσυλο που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση ασύλου. Το 2009, τα ποσοστά αναγνώρισης προσφύγων στην Ελλάδα στον πρώτο βαθμό παρέμειναν κοντά στο 0%, τονίζει. που Οι εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκαν χώρους κράτησης μεταναστών και αιτούντων άσυλο. Οι συνθήκες διαβίωσης κυμάνθηκαν από ανεπαρκείς ως πολύ κακές. Ανάμεσα στις ανεπάρκειες που επισημάνθηκαν ήταν: παρατεταμένη κράτηση σε εγκαταστάσεις που προορίζονται μόνο για σύντομη παραμονή, κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων μαζί με ενήλικες, περιορισμένη πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, υπερβολικός συνωστισμός, έλλειψη υγιεινής, έλλειψη προϊόντων προσωπικής υγιεινής, έλλειψη προαυλισμού και περιορισμένη πρόσβαση σε καθαρό νερό. Η Διεθνής Αμνηστία εξακολούθησε να λαμβάνει καταγγελίες για κακομεταχείριση από το λιμενικό σώμα και την αστυνομία, καθώς και καταγγελίες για απάνθρωπη μεταχείριση κατά τη μεταγωγή από το ένα κέντρο κράτησης στο άλλο. Η οργάνωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προέβη σε συστάσεις προς την ελληνική κυβέρνηση αναφορικά με τη μεταχείριση των μεταναστών και αιτούντων άσυλο. Μεταξύ άλλων επισημαίνει πως πρέπει να διασφαλιστεί ότι η κράτηση των παράτυπων μεταναστών θα συμβαίνει μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις, για λόγους που προβλέπονται από το διεθνές δίκαιο και σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, ενώ γίνεται έκκληση να τερματιστεί η κράτηση των αιτούντων άσυλο για μεταναστευτικούς σκοπούς στο νόμο και στην πράξη. Στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας έγιναν επίσης συστάσεις σχετικά με την ποινικοποίηση της παράτυπης εισόδου ή εξόδου από τη χώρα, την απόφαση για κράτηση και τη διάρκεια της κράτησης, την πρόσβαση στην πληροφόρηση και την επικοινωνία με τον έξω κόσμο, αλλά και σχετικά με τη διαφάνεια και την πρόληψη καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οπως είδαμε, βάσει των στοιχείων της έκθεσης, η μεταχείριση των μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην χώρα μας δεν είναι καθόλου καλή. Πρέπει να καταβληθούν πολλές προσπάθειες προκειμένου να μιλήσουμε επιτέλους για ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης όλων αυτών των ανθρώπων που σπρώχνονται στην προσφυγιά και πέφτουν θύματα της όποιας εκμετάλλευσης. Είναι πραγματικά εξοργιστικό το γεγονός ότι μόνο σε 36 αιτούντες άσυλο χορηγήθηκε προστασία με το καθεστώς του πρόσφυγα στη χώρα μας, αλλά και καθόλου ελπιδοφόρα τα στοιχεία που κάνουν λόγο ότι τα ποσοστά αναγνώρισης του προσφυγικού, του ανθρωπιστικού καθεστώτος και της επικουρικής προστασίας στο πρώτο βαθμό ήταν αντίστοιχα 0,04%, 0,09% και 0,31%. Απομένει να δούμε αν ο πρωθυπουργός που έχει πολλές φορές εκφραστεί με ευαισθησία απέναντι στους μετανάστες, θα κάνει κάποια ουσιαστική κίνηση προκειμένου να αντιστραφεί το κλίμα. Έτσι ώστε να μην έχουμε στο εξής φαινόμενα τύπου Α. Παντελεήμονα όπου οι ακροδεξιοί βάλθηκαν «να επιβάλλουν την τάξη» και να προπαγανδίσουν την «καθαρότητα της φυλής» με βίαιο τρόπο κατά των μεταναστών και με την προκλητική ανοχή της αστυνομίας. Ας ελπίσουμε ότι παρόμοιες εκθέσεις όπως αυτή της Διεθνούς Αμνηστίας θα συμβάλουν στον εντοπισμό και καταγραφή των προβλημάτων. Αλλά και πως το κράτος δεν θα επιλέξει για άλλη μια φορά την «ασφαλή» οδό της αδιαφορίας, γυρίζοντας για άλλη μια φορά την πλάτη σε αυτό το σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. Που ταλανίζει επί χρόνια την ελληνική κοινωνία και οδηγεί πολλάκις σε ακραίες ρατσιστικές συμπεριφορές.
