Πόσα άραγε χιλιόμετρα είναι το μήκος του τούνελ στο οποίο εισήλθε η ελληνική οικονομία, συρόμενη από ατμομηχανή του 19ου αιώνα, χωρίς να τα καταφέρει ακόμα να φθάσει στην έξοδό του για να ιδεί το φώς της αισιοδοξίας και να χαρίσει χαμόγελα στους απογοητευμένους πολίτες της ταλαίπωρης χώρας μας; Τα μισά και περισσότερα μεταπολεμικά χρόνια τα περάσαμε σε καθεστώς λιτότητας με τις διαβεβαιώσεις όλων των κυβερνήσεων ότι η λιτότητα θα μείνει μια πικρή ανάμνηση και ότι, όπου νάναι, έρχονται καλύτερες μέρες και καλύτερες συνθήκες ζωής, φθάνει να δείξουμε όλοι κατανόηση, υπομονή και καρτερικότητα για να επιτύχουμε τους υψηλούς στόχους, που οδηγούν στην ευημερία. Τα χρόνια περνούν και αντί για βελτίωση των οικονομικών συνθηκών, βλέπουμε τη λιτότητα να μας επισκέπτεται με αλλεπάλληλα κύματα και να απειλεί την ύπαρξή μας. Βεβαίως δεν μπορούμε να μιλάμε ισοπεδωτικά και μηδενιστικά. Έγιναν πολλά και αποκτήσαμε και αρκετά, βελτιώνοντας σημαντικά τη ζωή μας. Όμως λαμβάνοντας υπόψη τη σχετικά μεγάλη περίοδο ειρήνης που περνάμε, την εξέλιξη της τεχνολογίας και τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας μας, έπρεπε να βρισκόμαστε σε πολύ καλύτερη μοίρα. Για το τι φταίει διατυπώθηκαν και εκφράζονται κάθε μέρα πλείστες όσες απόψεις, άλλοτε πειστικές και άλλοτε παράλογες. Πάντως εκείνο που φταίει περισσότερο είναι η κακή μας νοοτροπία.
Η νοοτροπία αυτή δεν αλλάζει εύκολα με νόμους και θεσμούς. Είναι θέμα Παιδείας, είναι θέμα ενστερνισμού των αναλλοίωτων αρχών, ιδεών και αξιών. Δεν μπορεί όλοι μας να καυτηριάζουμε τις ανήθικες και παράνομες πράξεις των άλλων και στις δικές μας αντίστοιχες συμπεριφορές να δίνουμε συγχωροχάρτι. Οι πάντες θα πρέπει να αντιληφθούν ότι τα δικαιώματά τους φθάνουν μέχρις εκεί που η άσκησή τους δεν θίγει τα δικαιώματα των άλλων και ότι στην κοινωνική συμβίωση οι υποχρεώσεις πρέπει να τηρούνται στο ακέραιο. Όπου εκδηλώνεται παρέκκλιση από τις βασικές αυτές αρχές θα πρέπει η εφαρμογή των νόμων να είναι αμείλικτη. Συμβαίνει όμως αυτό; Ασφαλώς όχι. Ο κανόνας είναι η ατιμωρησία. Η διαφθορά δεν κολάζεται ή ελέγχεται λίαν επιεικώς. Οι φθορές σε δημόσια και ιδιωτική περιουσία υποδαυλίζονται ή γίνονται ανεκτές χωρίς ποτέ να κληθεί κάποιος να πληρώσει. Η προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη είναι μόνον για τα χαρτιά, αφού, όταν αυτά προσβάλλονται βάναυσα από μηδαμινές μειοψηφίες αναρχικών, κακοποιών και εξτρεμιστών, η Πολιτεία δεν επεμβαίνει για να μην ερεθίσει τα «οξυμένα πνεύματα», ενώ στις διάφορες ταραχές πάντοτε υπάρχει ερεθισμός και με την λογική αυτή το κράτος θα παραμένει πάντοτε ως απλός θεατής, αντί να επιδιώκει την εφαρμογή του νόμου. Η νοοτροπία αυτή βλάπτει ασφαλώς και την οικονομική πρόοδο, που χρειάζεται κλίμα κοινωνικής γαλήνης.
Η κυβέρνηση της χώρας, αντί να καταβάλει σοβαρές προσπάθειες αλλαγής της νοοτροπίας, που θα οδηγούσε και στη συντομότερη έξοδο από το τούνελ, ασχολείται κυρίως με θεωρητικές και ανώφελες διακηρύξεις, ότι θα τα αλλάξει όλα για να ιδεί ο τόπος προκοπή, όπως πιστεύει. Αυτό όμως, δηλαδή η γενικευμένη ανατροπή θεσμών και συστημάτων δεν πρόκειται να φέρει την βελτίωση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μόνον, αν διατηρηθούν τα σωστά και αποβληθούν από θεσμούς και συστήματα όλα εκείνα τα στοιχεία, που βλάπτουν το εθνικό συμφέρον και αποτελούν τροχοπέδη στην κοινωνική και οικονομική εξέλιξη της χώρας. Το να προσθέτεις στο ήδη παραφορτωμένο νομοθετικό οπλοστάσιο νέα περίπλοκα και ασαφή νομοθετικά κείμενα δεν πετυχαίνεις την εξυγίανση. Συσκοτίζεις τα πράγματα και διευκολύνεις την παραβατικότητα. Η ευνομία και η ευταξία επιτυγχάνονται ευκολότερα με λιτά και σαφή νομοθετήματα παρά με φλύαρα, αντιφατικά και μυθιστορηματικών διαστάσεων κείμενα. Το γεγονός ότι η κυβερνητική προσπάθεια δεν επιλέγει, όπως φαίνεται μέχρι τώρα, τις λιτές και σαφείς νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά υιοθετεί τη χαώδη περιπτωσιολογία με τις δήθεν σωτήριες μεταρρυθμίσεις, δεν παρέχει κανένα αισιόδοξο μήνυμα εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης. Οι ανεπιτυχείς μετονομασίες πολλών υπουργείων και η αναποτελεσματική κατανομή αρμοδιοτήτων ούτε στην εξυγίανση ούτε στην επιτάχυνση των διαδικασιών συνέβαλαν. Κλασικό παράδειγμα ο τραγέλαφος που επικρατεί στην προσέλκυση επενδύσεων. Πρέπει να διαθέτεις ατσάλινα νεύρα για να επιμείνεις και υπομείνεις την ταλαιπωρία συγκέντρωσης της άχρηστης χαρτούρας για την πραγματοποίηση μιας πολυπόθητης επένδυσης.
Η έξοδος από το τούνελ απαιτεί απλά και τολμηρά μέτρα και όχι επικοινωνιακά τρικ και άσκοπες αλλαγές. Θετικά θα κρίνονταν για τις σημερινές συγκυρίες η επανασύσταση του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, όπου κατέχουμε παγκόσμια πρωτιά και πολλά περιμένουμε από αυτή, καθώς και του υπουργείου Τουρισμού, που αποτελεί τη «βαριά μας βιομηχανία». Αναγκαίος κρίνεται επίσης ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης για να συμπεριληφθούν σ’ αυτή πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και ικανοτήτων, όπως το απαιτούν οι σημερινές δύσκολες περιστάσεις. Αλλιώς θα μείνουμε για πολύ ακόμα εγκλωβισμένοι στο τούνελ, όπου το λιγοστό οξυγόνο, που υπάρχει σ’ αυτό, θα εξαντληθεί και θα καταλήξουμε εκεί που φοβούνται πολλοί. Είναι η ώρα για προτεραιότητα στις αναπτυξιακές δράσεις παρά για ανούσιες αλλαγές.
