Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Οι ειρηνικές διαμαρτυρίες στις πλατείες συνεχίζονται ακατάπαυστα και οι πολίτες δείχνουν να αρέσκονται με αυτό τον τρόπο εναντίωσης ή εκτόνωσης – ο καθένας το παίρνει όπως θέλει. Την ίδια στιγμή όμως που ο κόσμος ψάχνει να βρει τρόπους να εκφράσει την αγανάκτησή του, ο πρωθυπουργός αγωνίζεται να συγκρατήσει την οργή του, κάνοντας αλλεπάλληλες συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς και δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι οι πολίτες έχουν κάνει την «ηρωική υπέρβαση». Κοινώς ρίχνει άδεια να πιάσει γεμάτα: «Τόνισα στους πολιτικούς αρχηγούς ότι πρέπει να δουλέψουμε μαζί για τις μεγάλες αλλαγές για τις οποίες διψά η κοινωνία μας. Να ανταποκριθούμε στο αίτημα των πολιτών που δεν θέλουν ένα πολιτικό-οικονομικό σύστημα στο οποίο κυριαρχούσε η λογική του πλιάτσικου, της ιδιοτέλειας και της ιδιοποίησης. Με αποτέλεσμα σήμερα να πληρώνουμε όλοι και ο κάθε πολίτης αυτά τα σφάλματα με το πιο σκληρό τίμημα. Ζήτησα από όλους να μην ισοπεδώνουν τις επιτυχίες που τελικά είναι ένας άθλος του ελληνικού λαού. Αδικούμε εαυτούς και δίνουμε δικαίωμα σε όσους ποντάρουν στην αποτυχία μας. Μειώνουμε και τη διαπραγματευτική μας δυνατότητα – δηλαδή την αξιοπιστία της χώρας που τώρα ανακτάται». Πολλές οι απορίες και τα ερωτήματα. Πράγματι όμως πρόκειται για έναν «άθλο» του ελληνικού λαού, που σχετίζεται με το ότι ενώ όλα δείχνουν ότι έχει απηυδήσει με τους πολιτικούς, εντούτοις τους ανέχεται και το μόνο που κάνει είναι να διαδηλώνει ειρηνικά στις πλατείες. Πρόκειται πραγματικά για ένα σοβαρό επίτευγμα και μια ανέχεια ιδιαζόντως εντυπωσιακή, όταν τα οικονομικά μέτρα όχι απλά ήταν έντονα αλλά και βίαια. Πρόκειται για μοναδικό φαινόμενο στην ιστορία και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την Ελλάδα αλλά και την Ισπανία, χώρα πατροπαράδοτη στα εξεγερσιακά αιτήματα. Το να εξελίσσεται ένα κίνημα στις πλατείες με την παρουσία χιλιάδων ανθρώπων κάνει την επίσημη εξουσία να ανησυχεί αλλά όχι να πανικοβάλλεται. Όχι τόσο γιατί είναι ειρηνικού χαρακτήρα αλλά γιατί το κίνημα αυτό παρουσιάζει μέχρι στιγμής μια δυσκολία για το «επόμενο βήμα». Την επέκταση στις γειτονιές και σε πιο δυναμικές απαιτήσεις με περισσότερη άρνηση. Αναμφίβολα όμως είναι μια νέα εποχή που προσπαθεί να συνδυάσει την ευρηματικότητα με τη φαντασία, την υιοθέτηση νέων πρακτικών και την αποτροπή βίαιων ενεργειών που – είναι αλήθεια – σε πολλές των περιπτώσεων πρόσφεραν τροφή στην εξουσία. Αξίζει όμως να δούμε και ποια επιχειρήματα εκθέτουν οι κυβερνώντες: Ο κ. Πάγκαλος, για παράδειγμα, θεωρεί ότι υπάρχουν και χιλιάδες άλλοι πολίτες που δεν πηγαίνουν στις πλατείες. Πιθανόν έχει στο νου του τους φανατικούς οπαδούς της παράταξής του που, βρέξει – χιονίσει θα ρίξουν την ψήφο στην κάλπη. Είναι όμως και πολλοί αυτοί που χαϊδεύουν την «ειρηνική αγανάκτηση», ακριβώς επειδή ξέρουν ότι ανάμεσα σε αυτούς τους πολίτες είναι και ψηφοφόροι τους. Έτσι εξηγείται και η μετά το αρχικό μούδιασμα θετική προσέγγιση του κ. Σαμαρά στο κίνημα των πολιτών που «κρατούν ελληνικές σημαίες»! Λες και αυτό κάτι σημαίνει περισσότερο για τα κόμματα. Λες και όποιος κρατά το εθνικό λάβαρο είναι το ευγενές παράδειγμα που εξωθεί δήθεν τα κόμματα να βρουν τους «αγανακτισμένους» εντός των τειχών τους... Γιατί, σου λέει, για να κρατούν ελληνικές σημαίες και να μην πετούν μολότοφ, «δεν μπορεί δικοί μας θα είναι, ας τους πάρουμε λοιπόν πίσω!». Έτσι απλά, με λιγοστά και προσεκτικά επιχειρήματα, προσπαθούν τα κόμματα να αγκαλιάσουν όλες αυτές τις μάζες, που κατευθυνόμενες από αντικομματική νοοτροπία, περιφρουρούν τις συγκεντρώσεις από τις κάθε λογής «παρεκκλίσεις». Έτσι, με αρκετό πασπάλισμα προς τις συγκεντρώσεις των πολιτών από την αναγκαστικά παραλλαγμένη κομματική γραμμή, τα κόμματα εξουσίας προσπαθούν να δουν τι ακριβώς συμβαίνει. Γιατί έχοντας από την μια χιλιάδες πολίτες να δίνουν καθημερινά ραντεβού στις πλατείες, και από την άλλη την τρόικα να αξιώνει συναίνεση νυχθημερόν, δεν ξέρουν με ποιο τρόπο θα πρέπει να διαφυλάξουν τους ψηφοφόρους τους. Αφήστε που μπορεί να πάνε στο τέλος όλοι στις πλατείες. Και τότε τι; Οι ειρηνικές εκδηλώσεις των πολιτών στα κέντρα των ελληνικών πόλεων προβληματίζουν τις εξουσίες αλλά δεν τις αποκαρδιώνουν. Οι τρόποι προσέγγισης του πολίτη που με την ελληνική σημαία στα χέρια παρελαύνει στις πλατείες και η αντίδρασή του σταματά εκεί ποικίλουν. Βέβαια, τα κόμματα, και ειδικά η κυβέρνηση, θα πρέπει να πείσουν όλους αυτούς τους πολίτες πως «τους καταλαβαίνουν», «τους συμμερίζονται», και άλλα τέτοια χαρωπά. Ήδη έχουν ξεκινήσει να το κάνουν αυτό, πιστεύοντας πως θα αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θα το ξαναπώ: Οι συγκεντρώσεις στις πλατείες θα πρέπει να έχουν «επόμενη μέρα» και να μην γίνουν συνήθεια. Θα πρέπει να αποκτήσουν κινητική πορεία και στόχευση ή να γίνουν περισσότερο ευρηματικές. Η επίσημη εξουσία πάντα έτριβε τα χέρια της και πάντα εφάρμοζε απαρέγκλιτα τις πολιτικές της όταν η διαμαρτυρία δεν γινόταν απειλή. Όχι ότι αυτές οι διαμαρτυρίες είναι «του χεριού τους», απλά οι στόχοι και τα προγράμματά τους δεν εμποδίζονται από αυτές. Οι εξουσίες έχουν μάθει από διαδηλώσεις όπως και οι διαδηλωτές γνωρίζουν τις πρακτικές τους. Δεν απομένει παρά να δούμε αν το επόμενο βήμα στην σκακιέρα θα φέρει σε δύσκολη θέση τον βασιλιά. Γιατί στο ξεκίνημα κάθε αυθόρμητης κινητοποίησης όλα μοιάζουν ονειρικά, μέχρι που οι εξουσίες την αγκαλιάζουν, και αναγιγνώσκοντας τις εκάστοτε προθέσεις, την διαβρώνουν και επιβάλλουν την συνήθη «ησυχία». Ας το σκεφθούν όσοι ελπίζουν σε κάτι καλύτερο πέραν της «ειρηνικής αγανάκτησης» που μέχρι και η κυβέρνηση συμμερίζεται. Εξάλλου ο πρωθυπουργός δεν ξεχνά να το επαναλαμβάνει σε κάθε αποστροφή του λόγου του. Πως πάντα αγαπά τους πολίτες που κάνουν την «υπέρβαση». Προσοχή.
