Έχουμε ξεφύγει! Είναι προφανές. Αλλά το ερώτημα είναι «γιατί έχουμε ξεφύγει;» και έχουμε φτάσει σε εκδηλώσεις ακραίας συμπεριφοράς, οι οποίες μπορεί να φτάσουν μέχρι και στον παρ’ ολίγον «φόνο», όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Προχθές, διαβάζω, επιβάτης αστικού λεωφορείου που δεν είχε εισιτήριο, άνοιξε πυρ εναντίον ελεγκτή του ΟΑΣΑ τραυματίζοντάς τον με πυροβόλο όπλο στην κοιλιά! Ευτυχώς ο άνθρωπος νοσηλεύεται σε νοσοκομείο εκτός κινδύνου, ενώ την περασμένη Κυριακή περίπου 20 μέλη του κινήματος «Δεν πληρώνω» εισέβαλαν σύμφωνα με την Αστυνομία στην Τροχαία Αυτοκινητοδρόμων Κορίνθου και με τη βία αφαίρεσαν και έκαψαν περίπου 1000 κλήσεις που είχαν βεβαιωθεί σε βάρος οδηγών, οι οποίοι είχαν αρνηθεί να πληρώσουν το αντίτιμο των διοδίων.
Για την πρώτη περίπτωση δεν το συζητώ. Γιατί όταν κάποιος οπλοφορεί και το ’χει τόσο εύκολο να βγάλει το πιστόλι και να πυροβολήσει εν ψυχρώ επειδή πιάνεται επ’ αυτοφώρω χωρίς εισιτήριο, δεν αποτελεί μια απλή κατηγορία «δεν πληρώνω». Πρόκειται προφανώς για εγκληματικό στοιχείο που συνέπεσε να μην έχει εισιτήριο και η περίπτωση που ενδεχομένως να συγχέεται με εκείνη των «δεν πληρώνω», οι οποίοι έχουν επεκτείνει τη δραστηριότητά τους και στα εισιτήρια των μέσων μεταφοράς. Με τις γνωστές, όπως ξέρουμε, κυρώσεις που αποφάσισε να επιβάλλει το κράτος με υψηλά πρόστιμα και νομικές συνέπειες.
Η δεύτερη περίπτωση όμως είναι καθαρά της κατηγορίας «δεν πληρώνω», η οποία φαίνεται εξελίσσεται και σε «επιτίθεμαι και βανδαλίζω». Και δείχνει, και στην πράξη - γιατί θεωρητικά το έχουμε προ πολλού επισημάνει και από τούτη δω τη θέση - πόσο λεπτή και ευαίσθητη είναι η γραμμή ανάμεσα στην κοινωνική διαμαρτυρία και την «εγκληματική» δράση. Τόσο λεπτή που αρκεί ένα στραβοπάτημα, μια έξαρση της στιγμής ή παρείσφρηση «ξένων» στοιχείων, τα οποία μπορεί, παρασύροντας και τους λοιπούς, να μετατρέψουν έναν αγώνα δικαίου σε εγκληματική δράση και βεβαίως να τον ακυρώσουν. Όπως καταδεικνύει και πόσο δύσκολος μπορεί να είναι τελικά ο έλεγχος των καταστάσεων, παρά τις καλές προθέσεις που μπορεί να έχουν οι εμπνευστές τέτοιων μορφών ενεργής κοινωνικής αντίδρασης.
Βέβαια, θα μου πείτε στην Ισλανδία οι Ισλανδοί και διά δημοψηφίσματος αποφάσισαν ότι «δεν πληρώνουν, δεν πληρώνουν» τα δάνεια που χρωστάνε σε Ολλανδία και Βρετανία. Και μεις εδώ που δεν θέλουμε να πληρώσουμε τα διόδια και τα εισιτήρια στα μέσα μεταφοράς λίγο το κακό! Όταν μάλιστα όλη αυτή η δραστηριότητα - τουλάχιστον στην έκταση που τώρα έχει πάρει - οφείλεται στο γεγονός ότι, παρότι περνάμε τόσο δύσκολα, με τόσες περικοπές και στερήσεις πλέον, ορισμένοι αμετανόητοι και προκλητικοί συνεχίζουν να ανεβάζουν τις τιμές και να καθιστούν «πολυτέλεια» μέγιστη μάλιστα, τη μετακίνηση μέσα στην ίδια μας τη χώρα... Όμως...
...Όμως αυτές οι επιλογές σε μια κοινωνικά εύφλεκτη περίοδο απέχουν ελάχιστα από το να πάρει φωτιά το φυτίλι, είτε για να εκδηλωθεί μια διευρυμένη κοινωνική έκρηξη, είτε για να ξεφύγει από την κοινωνική διαμαρτυρία σε εκδηλώσεις βίας.
Όπως είχε πει και ο Μολιέρος «με εξοργίζει να έχω άδικο όταν ξέρω ότι έχω δίκιο». Και αυτή είναι η ουσία των κοινωνικών διαμαρτυριών και αντιστάσεων όπως το κίνημα «Δεν πληρώνω». Το «δίκιο» και το «άδικο» μπλέκονται μέσα σε ένα κλίμα οργής, το οποίο μπορεί να καταστεί, ή να οδηγηθεί να είναι, ανεξέλεγκτο.
