Σε ευρηματική παγίδα για τους δανειολήπτες όλης της χώρας τείνει να εξελιχθεί ο πολυδιαφημισμένος νόμος του ΠΑΣΟΚ για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Ο Νόμος 3869/2010 φαίνεται στην πράξη να αποτυγχάνει και σταδιακά να αποκαλύπτεται ως ένα ακόμη επικοινωνιακό πυροτέχνημα της Κυβέρνησης, αν και υποτίθεται ότι θα έδινε ανάσα σε περίπου 150.000 νοικοκυριά, που είδαν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται δραματικά λόγω της ενσκήψασας οικονομικής κρίσης
Και αυτό γιατί οι ρυθμίσεις του προαναφερόμενου νομοθετήματος κρύβουν για τους δανειολήπτες παγίδες και πρακτικές δυσλειτουργίες.
Έτσι, για παράδειγμα, το διατυμπανιζόμενο στάδιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια κραυγαλέα φενάκη. Οι τράπεζες ήδη είχαν εξαντλήσει τα περιθώρια διαπραγματεύσεων με τους δανειολήπτες μέσω προγενέστερων ατομικών επαφών. Συνεπώς, η διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού δεν προσφέρει τίποτα περισσότερο, αφού τα περιθώρια της εξεύρεσης μιας χρυσής τομής μεταξύ πιστωτών και δανειζομένων έχουν εκ των προτέρων εξαντληθεί.
Δεύτερον, για να προχωρήσει ένας οφειλέτης σε διακανονισμό, πρέπει να λάβει από την τράπεζα βεβαίωση των οφειλών του. Όταν, όμως, παίρνει στα χέρια του το χαρτί των οφειλών, διαπιστώνει ότι πέφτει στην παγίδα των αθέμιτων χρεώσεων, καθόσον στη βεβαίωση του υπολοίπου οι τράπεζες συνεχίζουν να ενσωματώνουν πλήθος χρεώσεων, που με εκατοντάδες δικαστικές αποφάσεις έχουν κριθεί παράνομες και καταχρηστικές.
Επιπλέον, ο νόμος 3869/2010 ρυθμίζει τα χρέη αποκλειστικά των πρωτοφειλετών και όχι των εγγυητών. Επομένως, εμφανίζεται το εξής παράδοξο: ναι μεν ο σύζυγος, ως πρωτοφειλέτης, μπορεί να ενταχθεί στις ρυθμίσεις του νόμου, αλλά τα βάρη συνεχίζουν να πέφτουν στους ώμους της συζύγου ή του γονιού που φέρουν την ιδιότητα του εγγυητή. Με άλλα λόγια, ο βρόχος των χρεών παραμένει στο λαιμό του νοικοκυριού και η πολυδιαφημιζόμενη ανάσα μετατρέπεται σε όνειρο θερινής νυκτός.
Τέλος, ο νόμος αναφέρει ότι με δικαστική απόφαση καθορίζεται η εμπορική αξία της κύριας κατοικίας και ό,τι οφειλές υπάρχουν πέραν του 85% της εμπορικής αξίας διαγράφονται, ενώ ό,τι οφειλές υπάρχουν έως το 85% της εμπορικής αξίας πληρώνονται στο ακέραιο εντός 20 ετών, προκειμένου να εξαιρεθεί το σπίτι από την διαδικασία της ρευστοποίησης.
Και αυτή, όμως, η ρύθμιση εξυπηρετεί μονοσήμαντα τα συμφέροντα των τραπεζών, με τους δανειολήπτες να περνούν σε δεύτερη μοίρα, για τον απλούστατο λόγο ότι ο υπερχρεωμένος οφειλέτης δύσκολα θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες οικονομικές δεσμεύσεις που υποχρεώνεται να αναλάβει, για να διασώσει το σπίτι του.
Εν κατακλείδι, ο νόμος για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα «ώδινεν όρος και έτεκε μυν». Και όμως, υπάρχουν άμεσα λύσεις που μπορούν να ελαφρύνουν αποτελεσματικά τους οφειλέτες, τουλάχιστον βραχυπροθέσμως, εάν η Κυβέρνηση ακούσει προσεκτικά και αποδεχθεί την πρόταση του ΛΑ.Ο.Σ.: η πρώτη κατοικία με κανένα τρόπο δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναγκαστικών μέτρων και πλειστηριασμού, ενώ παράλληλα πρέπει να ανασταλούν οι κατασχέσεις, και όχι μόνον οι πλειστηριασμοί, ακινήτων για χρέη μέχρι 300.000 ευρώ, τουλάχιστον έως 31-12-2011.
Η οικονομική συγκυρία είναι ιδιαιτέρως οδυνηρή και οι πολίτες χρειάζονται τώρα το προστατευτικό χέρι της Πολιτείας έναντι του αδηφάγου τραπεζικού κατεστημένου, αν θέλουμε βεβαίως να διατηρηθεί στην παραπαίουσα χώρα μας ένα ελάχιστο επίπεδο κοινωνικής συνοχής, αλληλεγγύης και ανθρωπισμού.