Στις 31 Μαρτίου αρχίζει στον Κεραμεικό, στην Αθήνα, το 1ο και ιδρυτικό συνέδριο της «Δημοκρατικής Αριστεράς». Είναι η πρώτη προσπάθεια μετά από 21 ολόκληρα χρόνια, να πάρει μορφή και υπόσταση, ως ιδιαίτερη πολιτική έκφραση, η σύγχρονη, ανανεωτική Αριστερά, απαλλαγμένη από τη μυθολογία και τη θρησκοληψία, που την ταλαιπωρεί χρόνια τώρα. Μέχρι πρότινος, προσπαθούσε, ως συνιστώσα του Συνασπισμού, να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου πολιτικού λόγου, αλλά χρόνιες ιδεολογικές αγκυλώσεις δεν της το επέτρεπαν.
Έτσι, λοιπόν, σήμερα η «Δημοκρατική Αριστερά», βρίσκεται μπροστά σ’ ένα προκλητικό παρόν κι έχει να κερδίσει ένα μεγάλο στοίχημα. Θα μπορέσει να διατυπώσει σ’ έναν καταληπτό πολιτικό λόγο τα κοινωνικά αιτήματα της εποχής μας και τη σύγχρονη αριστερή σκέψη;
Το πολιτικό τοπίο, θολό, αβέβαιο. Από τη μια μεριά έχουμε τα κόμματα εξουσίας (ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Νέα Δημοκρατία). Αφού επί 35 χρόνια, δημιούργησαν σιγά-σιγά, εναλλασσόμενα στην εξουσία, το σημερινό τέρας του δημοσιονομικού χρέους, του κράτους της διαφθοράς και της ανικανότητας, και του αφανισμού της ντόπιας παραγωγής, προσπαθούν σήμερα και πάλι, χωρίς αιδώ, να μας σώσουν, σαν μαθητευόμενοι μάγοι, από το πηγάδι, που αυτά τα ίδια μας έριξαν. Από την άλλη μεριά τα κόμματα της διαμαρτυρίας (Κ.Κ.Ε., Συνασπισμός και λοιπές αριστερές δυνάμεις), χαμένα μες τους μύθους και στον ιδεολογικό παραλογισμό και οχυρωμένα πίσω από έναν θρησκευτικό δογματισμό, περιμένουν τη Δευτέρα Παρουσία, όπου ο διεθνής καπιταλισμός θα συντριβεί, κι η γη θα γίνει κόκκινη.
Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτό το πνιγερό κι ανέλπιδο πολιτικό τοπίο, καλείται η «Δημοκρατική Αριστερά», να ξαναβρεί το χαμένο νόημα των λέξεων. Θα πρέπει να αναζητήσει τους καινούργιους ορισμούς. Τι σημαίνουν σήμερα «εργασία», «κεφάλαιο», «περιβάλλον (φύση)», αυτοί οι πανάρχαιοι συντελεστές παραγωγής. Τι είναι «δημοκρατία» και τι «αγορά». Τι είναι «παγκοσμιοποίηση» και τι «διεθνισμός». Και θα πρέπει να διατυπώσει έναν πολιτικό λόγο κρυστάλλινο, διαυγή και ανατρεπτικό.
Θα πρέπει να ξεχάσει την περίφημη, χαμένη ενότητα της Αριστεράς. Ανάμεσα στον αντιεξουσιαστή που βάζει βόμβες, στα αριστερίστικα κοινοβουλευτικά κόμματα και στο κόμμα της «Δημοκρατικής Αριστεράς» δεν μπορώ να διακρίνω τίποτα το κοινό. Ο όρος Αριστερά δεν αποτελεί σήμερα παρά έναν απλά γεωγραφικό όρο, ίσως έναν ιστορικό όρο, χωρίς, όμως, καμιά απολύτως ιδεολογική συνάφεια.
Η «Δημοκρατική Αριστερά» θα πρέπει με σαφήνεια να προσδιορίσει το τι θέλουμε πράγματι να ανατρέψουμε. Δεν μπορούμε, πλέον, να αντιμετωπίζουμε με μισόλογα τη σημερινή άθλια πραγματικότητα, αυτό το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης, με τις επιδοτήσεις και τα συντεχνιακά αιτήματα, το καθεστώς των οικιστικών παρανομιών και καταπατήσεων, την απαράδεκτη συναλλαγή και συνενοχή μας στην κατάπτωση της παιδείας. Από το σύνθημα «μη πειράζετε τα κεκτημένα» πρέπει να περάσουμε στο σύνθημα, πως «όλα πρέπει ν’ αλλάξουν».
Η ανάδυση του σοσιαλιστικού κόσμου δεν μπορεί να υπάρξει μέσα από τα συντρίμμια του καπιταλιστικού συστήματος, μέσα στα οποία θα έχουν ήδη ενταφιασθεί οι ζωές των ανθρώπων.
Η «Δημοκρατική Αριστερά», πρέπει να διατυμπανίσει, μέσα στο σχέδιο θέσεών της:
* Πως οφείλουμε, να υπερασπιζόμαστε τις ανθρώπινες ελευθερίες και τα δικαιώματα του ανθρώπου, όπου και αν αυτά θίγονται, κι από οποιονδήποτε. Καμιά σκοπιμότητα δεν μπορεί να τα αναστείλει ή να τα περιορίσει.
* Πως πρέπει να αναγορεύσουμε το φυσικό περιβάλλον ως ελληνική επικράτεια, και να θεωρήσουμε, ότι όποιος το προσβάλλει είναι σαν να προσβάλλει την εθνική εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
* Ότι το φυσικό περιβάλλον είναι ένας πρωτογενής συντελεστής της παραγωγής, όπως και η εργασία, και κατά συνέπεια, πρέπει, όχι απλώς να προστατεύεται, αλλά και να αμείβεται.
* Ότι η διαφθορά στο δημόσιο βίο, αυτή η γεροντική αρρώστια της δημοκρατίας μας, είναι ένα καρκίνωμα της κοινωνίας, με τις συνέπειες, που έχουν όλα τα καρκινώματα. Δεν είναι αποκλειστικό φαινόμενο του καπιταλισμού. Συνυφασμένη με τη δημόσια διαχείριση συναντιέται τόσο σε αστικά όσο και σε σοβιετικά καθεστώτα και διατρέχει ολόκληρο τον μεταπολιτευτικό μας δημόσιο βίο.
* Ότι ο κρατισμός, που συνθλίβει τα πάντα, δεν είναι δυνατόν να ταυτίζεται με τον δημόσιο έλεγχο και τον δημόσιο χαρακτήρα, που πρέπει να έχουν μία σειρά από δραστηριότητες, θεσμοί ή υπηρεσίες. Δεν είναι απαραίτητο να προσφεύγουμε στην κρατική ιδιοκτησία, για να υπερασπισθούμε τα δημόσια αγαθά.
* Πως πρέπει να αναζητήσουμε μια «ακριβή» ανάπτυξη, με σταθερή δημοσιονομική και οικονομική πολιτική, που παλεύει για μια ανταγωνιστική οικονομία και στοχεύει στην ανάδειξη κι εκμετάλλευση του ιδιαίτερου πλούτου μας.
* Πως η Παιδεία δεν μπορεί να ταυτίζεται ούτε με τα συντεχνιακά συμφέροντα των συνδικαλιστών της, ούτε με τη συναλλαγή των φοιτητικών εκπροσώπων, ούτε με την μηδενιστική, καταστρεπτική αντίληψη πολλών φοιτητικών ομάδων.
* Πως είναι ανάγκη να επανεξετάσουμε το συνταξιοδοτικό μας σύστημα, να εκσυγχρονίσουμε τη δημόσια διοίκηση, να ελέγξουμε την τραπεζική και χρηματοπιστωτική αγορά.
* Πως πρέπει να συγκεκριμενοποιήσουμε, και να διεκδικήσουμε μια σειρά από μέτρα, που σκοπό δεν θα έχουν απλά να βγούμε από την κρίση και να ανορθώσουμε την οικονομία, αλλά θα στοχεύουν στην έκλειψη κάθε κοινωνικής αδικίας και στη μείωση των οικονομικών ανισοτήτων, που ασυνείδητα αποδεχόμαστε χρόνια τώρα.
Το στοίχημα είναι μεγάλο. Ο κόσμος κουρασμένος αποτραβιέται. Όμως, πρέπει κάποτε θα βγούμε από το τέλμα της μεταπολίτευσης και να διατυπώσουμε τα κοινωνικά αιτήματα μ’ ένα σύγχρονο λεξιλόγιο.
