* Του Ζήση Δ. Παπαδημητρίου, καθηγητή ΑΠΘ
Επί τριάντα και πλέον χρόνια τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής όσο και οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης έκλειναν συστηματικά τα μάτια μπροστά στη φτώχεια, την καταπίεση και γενικά την κοινωνική εξαθλίωση του λαού της Αιγύπτου. Το καθεστώς Μουμπάρακ τους βόλευε, καθώς εξυπηρετούσε στο έπακρο τα γεωστρατηγικά και γεωοικονομικά τους συμφέροντα, λειτουργούσε δε ως κυματοθραύστης σε ό,τι αφορά στο κίνημα των ισλαμιστών, εξασφαλίζοντας έτσι την επιβίωση του Ισραήλ, του κατ΄ εξοχήν προτεκτοράτου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.
Η οικονομική ενίσχυση των ΗΠΑ προς την Αίγυπτο, κυρίως υπό τη μορφή της στρατιωτικής βοήθειας, ύψους 1,5 τρισ. δολάρια το χρόνο (το αντίστοιχο ποσό για το Ισραήλ ανέρχεται στα 3 δισ. δολάρια), κατέληγε στους τραπεζικούς λογαριασμούς της οικογένειας Μουμπάρακ, του στρατιωτικο-πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου της χώρας καθώς και των παρατρεχάμενων του συστήματος, ενώ η πλειονότητα του λαού φυτοζωούσε και συνεχίζει να φυτοζωεί κάτω από το όριο της φτώχειας.
Ξαφνικά, το υπηρετικό προσωπικό του διεθνούς κεφαλαίου, Ομπάμα, Σαρκοζί, Μέρκελ και λοιποί μιλούν για δημοκρατία, εκσυγχρονισμό και ανθρώπινα δικαιώματα, υπερθεματίζοντας σε εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση και ειρηνική μετάβαση της εξουσίας. Επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά πως οι εξεγέρσεις στο μουσουλμανικό κόσμο δεν ήταν αναμενόμενες, γι’ αυτό και ξάφνιασαν τόσο τις κυβερνήσεις όσο και τις μυστικές υπηρεσίες των δυτικών χωρών που τρέχουν και δεν φτάνουν για να σώσουν ό,τι ακόμη είναι δυνατόν να σωθεί από τα φασιστικά καθεστώτα, τα οποία οι ίδιοι εκκόλαψαν και στήριξαν με κάθε τρόπο. Χαρακτηριστικό είναι το αλαλούμ που επικρατεί στους κόλπους των μυστικών υπηρεσιών, του διπλωματικού σώματος αλλά και των κυβερνητικών κλιμακίων των ΗΠΑ. Ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Μπάιντεν είναι υπέρ της στήριξης του Μουμπάρακ, η υπουργός Εξωτερικών κ. Κλίντον αλλά και ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα απευθύνουν, αν και έμμεσα, έκκληση στον Μουμπάρακ να παραιτηθεί από την εξουσία και να εγκαταλείψει πάραυτα τη χώρα. Ήδη εξυφαίνονται διάφορα σενάρια σωτηρίας του πολιτικού συστήματος, τα οποία και θα τεθούν σε εφαρμογή. Η περίπτωση του Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι θα μπορούσε να είναι μια από τις λύσεις, την οποία και προωθεί, ως φαίνεται, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αστάθμητος παράγοντας, ωστόσο, παραμένει « Η Μουσουλμανική Αδελφότητα», καθότι δεν έχει κάνει ακόμη επίδειξη της δύναμής της αλλά ούτε και των πολιτικών της προθέσεων.
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζουν τις ελπίδες τους για ειρηνική μετάβαση της εξουσίας στο στρατό, γνωστού όντος ότι αποτελεί στην Αίγυπτο εγγυητή σταθερότητας αλλά και σωτηρίας του συστήματος. Ενόψει του γεγονότος ότι δεν υπάρχει ηγετική ομάδα, με εξαίρεση τη «Μουσουλμανική Αδελφότητα», η οποία και αποφεύγει μέχρι στιγμής να συγκρουστεί ανοιχτά με το καθεστώς, ο κίνδυνος εκφυλισμού και συνακόλουθα αποτυχίας της εξέγερσης του αιγυπτιακού λαού είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που η εξέγερση των μαζών ενάντια σε ένα δικτατορικό καθεστώς, χρησιμοποιείται ως άλλοθι για την αντικατάστασή του από ένα άλλο δήθεν δημοκρατικό καθεστώς που θα εξυπηρετεί καλύτερα τα συμφέροντα του ντόπιου και ξένου κατεστημένου. Όπως π.χ. στην περίπτωση της ελληνικής Χούντας, τον Ιούλιο του 1974, ήταν ο στρατηγός Γκιζίκης αυτός που παρέδωσε την εξουσία στον άρτι αφιχθέντα από το Παρίσι Κωνσταντίνο Καραμανλή, την ίδια λύση φαίνεται να πριμοδοτούν οι ΗΠΑ και για την Αίγυπτο, καθότι οι διαπραγματεύσεις με τους εξεγερμένους έχουν ανατεθεί στον νυν αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Μουμπάρακ και πρώην αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών στρατηγό Ομάρ Σουλεϊμάν.
Η εμφάνιση του στρατού στην πλατεία Ταχρίρ και στους δρόμους του Καΐρου ενθάρρυνε τους οπαδούς του καθεστώτος, οι οποίοι και ξεχύθηκαν στους δρόμους επιτιθέμενοι στους διαδηλωτές, ενώ οι εκκλήσεις του Άμρε Μούσα, Γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου, για αποφυγή της βίας και επιστροφή των διαδηλωτών στα σπίτια τους, τείνουν να παρασύρουν τις μάζες των εξεγερμένων σε απαράδεκτους συμβιβασμούς με το σύστημα εξουσίας. Η μετάβαση σε ένα μόνον κατ΄ επίφαση δημοκρατικό καθεστώς θα διαιωνίσει την εκμετάλλευση των ανθρώπων της εργασίας, χρησιμοποιώντας ως μέσο νομιμοποίησής του στη συνείδηση του λαού τη μάσκα του κοινοβουλευτισμού. Ας ελπίσουμε πως ο θάνατος των τριακοσίων και πλέον νεκρών της εξέγερσης του αιγυπτιακού λαού, δεν θα πάνε χαμένοι! Συχνά οι αυθόρμητες εξεγέρσεις των λαών χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για τη εξεύρεση πολιτικών λύσεων συμβατών με τα εκάστοτε συμφέροντα των σύγχρονων κυρίαρχων του κόσμου.
