Ο όρος Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι κατά κάποιο τρόπο νέος και θεσπίσθηκε για πρώτη φορά στο Διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών του Μοντέγο Μπέι (Τζαμάϊκα), του 1982 και έχει ως σκοπό να ξεκαθαρίσει και να διευκρινίσει ορισμένα σημεία και στοιχεία, που ο ορισμός της υφαλοκρηπίδας δεν τα καλύπτει πλήρως, με αποτέλεσμα, να γεννιούνται πολλά ερωτηματικά στην ερμηνεία της πάνω στην ακριβή οριοθέτησή της.
Με τον όρο υφαλοκρηπίδα εννοούμε το βυθό της θάλασσας και το υπέδαφος των υποθαλάσσιων περιοχών, που γειτονεύουν με την ακτή του κάθε κράτους, αλλά έξω από το τέλος των ορίων των χωρικών τους υδάτων (Αιγιαλίτιδα ζώνη) ως το βάθος, των 200 μέτρων ή πέραν από το όριο αυτό, ως το σημείο, που το βάθος των υπερκείμενων υδάτων, επιτρέπει την εκμετάλλευση των φυσικών και ζώντων πόρων (αλιεία), του βυθού, του υπεδάφους και των υπερκείμενων υδάτων.
Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι μια νέα Ζώνη, θαλάσσιας δικαιοδοσίας και δικαιωμάτων, των παράκτιων Κρατών, με τεράστιο πλάτος μέχρι 200 Ναυτικά Μίλια (ΝΜ), από τις ακτές, που περιλαμβάνει τα ύδατα, το βυθό και το υπέδαφος και επιτρέπει στο παράκτιο Κράτος, όπως και εντός της υφαλοκρηπίδας, την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων (αλιεία), του βυθού, του υπεδάφους και των υπερκείμενων υδάτων.
Ο νέος αυτός θεσμός (ΑΟΖ), αποτελεί τη σημαντικότερη και ξεκάθαρη καινοτομία του Διεθνούς Δικαίου των Θαλασσών του 1982, συγκεκριμενοποιεί με ακρίβεια τα όρια αυτής και δεν αφήνει καμία παρερμηνεία ως προς την οριοθέτησή της, όπως γίνεται με την υφαλοκρηπίδα. Ουσιαστικά η ΑΟΖ, περιέλαβε και συγχώνευσε στο καθεστώς της, τον προϋφιστάμενο θεσμό της Υφαλοκρηπίδας, που ταυτίσθηκε πλέον με τα όρια των ΑΟΖ, μέχρι το όριο τουλάχιστον των 200 ΝΜ από την ακτή. Όπως και στην περίπτωση της Υφαλοκρηπίδας, έτσι και στην ΑΟΖ, το Διεθνές Δίκαιο των θαλασσών, προβλέπει ό,τι έχουν και τα νησιά αρκεί να κατοικούνται. Στην ΑΟΖ το παράκτιο Κράτος μπορεί να δημιουργήσει εντός αυτής τεχνητά νησιά κατασκευές και εγκαταστάσεις.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όσες φορές έχει προχωρήσει σε οριοθετήσεις θαλασσίων περιοχών, μεταξύ αντιδίκων Κρατών οριοθετεί συγχρόνως και την υφαλοκρηπίδα και τις ΑΟΖ, οι οποίες ουσιαστικά ταυτίζονται. Αυτό για τη χώρα μας είναι ένα δυνατό έρεισμα, έναντι της Τουρκίας, η οποία δεν δέχεται ούτε καν συζήτηση για ορισμό του θεσμού των ΑΟΖ για το Αιγαίο, γιατί υστερεί προς τούτο έναντι της Χώρας μας και εξουδετερώνει τις θέσεις της, ότι τα νησιά μας επικάθονται πάνω στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας και επομένως στερούνται δική τους (Υφαλοκρηπίδα).
Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο των θαλασσών, η χώρα μας είναι νομικά κατοχυρωμένη να κηρύξει μονομερώς ΑΟΖ 200 ΝΜ, θα πρέπει όμως να λάβει σοβαρά υπόψη και τα ζητήματα οριοθέτησης της Ζώνης, με τα γειτονικά Κράτη και ειδικότερα, με την Τουρκία, η οποία ως γνωστόν μας απειλεί με casus belli (Αιτία Πολέμου) σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών μας υδάτων από το 6 ΝΜ, που είναι σήμερα στα 12 ΝΜ.
Η χώρα μας, έχει οριοθετήσει την υφαλοκρηπίδα από, τις γειτονικές της Χώρες, μόνο με την Ιταλία, τη δεκαετία του 1970. Και όταν της ζητήσαμε να προβούμε παράλληλα και στην οριοθέτηση, των μεταξύ μας ΑΟΖ, δεν συναίνεσε ζητώντας να της καταλογισθεί μεγαλύτερη Ζώνη από εμάς. Με την Αλβανία κατ’ αρχήν έχουμε έλθει, σε συμφωνία και έχουμε υπογράψει την μεταξύ μας οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, αλλά το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας αυτής, έκρινε το Νόμο της συμφωνίας αυτής ως Αντισυνταγματικό. Αυτό όμως είναι εσωτερικό θέμα της Αλβανίας και η χώρα μας μπορεί να κυρώσει τη συμφωνία αυτή, όποτε το κρίνει αυτό σκόπιμο και επιβεβλημένο.
Βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη και την Αίγυπτο για την οριοθέτηση των μεταξύ μας ΑΟΖ. Και εδώ η γειτονική χώρα φαίνεται να έχει βάλει το δάκτυλο της. Συγκεκριμένα η Λιβύη, ζητά να εξαιρεθεί η Νήσος Γαύδος, η δε Αίγυπτος το νησί Καστελόριζο, γιατί εκεί συναντώνται σε ένα τετραεθνές σημείο, οι ΑΟΖ της Ελλάδος, της Τουρκίας, της Αιγύπτου και της Κύπρου. Εάν ως χώρα έλθουμε τώρα σε συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, τότε η ΑΟΖ της Τουρκίας θα τερματίζει κοντά στο Καστελόριζο. Και πάνω σε αυτό η Τουρκία προσπαθεί να το εξαιρέσει και επιμένει ότι δεν έχει υφαλοκρηπίδα, κάτι, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών.
Το κλειδί για την επίλυση της χρονίζουσας διένεξης του Αιγαίου, είναι η αποδοχή από τη χώρα μας ότι, δεν επιδιώκει να γίνει τούτο Ελληνική Θάλασσα και η αποδοχή από την Τουρκία ότι η Ελλάδα έχει πολλαπλά, ερείσματα στο Αιγαίο, λόγω των εκατοντάδων Ελληνικών Νησιών, το Διεθνές δίκαιο των θαλασσών κατοχυρώνει πλήρως τις θέσεις της και ως εκ τούτου είναι αδιανόητος η μοιρασιά του Αιγαίου στα δύο, ως προς την υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και τη συρρίκνωση των ορίων του FIR Αθηνών, επεκτείνοντας το FIR Κωνσταντινούπολης (Flight Information Region - περιοχή πληροφοριών πτήσεων) δυτικά μέχρι τον 25ον μεσημβρινό, διχοτομώντας ουσιαστικά τούτο (Αιγαίο) και ως προς την εναέρια κυκλοφορία, την ευθύνη της οποίας έχει εκχωρήσει ο οργανισμός της Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) στη Χώρα μας από το 1952.
Συμπερασματικά ο όρος της ΑΟΖ, αποστερεί παντελώς από την Τουρκία των ισχυρισμών της ότι, τα νησιά μας στο Αιγαίο επικάθονται στην Υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας και ως εκ τούτου στερούνται δική τους (Υφαλοκρηπίδα) για τον απλούστατο λόγο ότι, το εύρος αυτής (200 ΝΜ) αρχίζει από τις ακτές του παράκτιου Κράτους και όχι από το τέλος των χωρικών υδάτων όπως γίνεται με την Υφαλοκρηπίδα και γι’ αυτό οι Τούρκοι δεν θέλουν ούτε καν να συζητήσουν περί ΑΟΖ. Συνεπώς έχουμε πολύ ακόμα χρόνο μπροστά μας να συζητάμε με τους Τούρκους, για να αντιληφθούν πλέον και να συνειδητοποιήσουν ότι είναι καιρός να αποδεχθούν την πραγματικότητα. Συνεκμετάλλευση με την Τουρκία των φυσικών πόρων του Αιγαίου πριν γίνει οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των ΑΟΖ σημαίνει ταυτόχρονα και παράλληλα Εθνικός Ακρωτηριασμός και κάτι τέτοιο δεν πρόκειται ποτέ να τα δεχθούμε εμείς οι Έλληνες φίλοι και γείτονες Τούρκοι.
Τέλος κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Ερζερούμ την 6-01-2011 εξήγησε κατά μέτωπο στην τουρκική Πολιτική Τάξη και στη Διπλωματία, αλλά και στους Στρατηγούς της χώρας αυτής, αλλά επίσης και στον Τουρκικό λαό, ότι η μέθοδος των υπερπτήσεων και των προκλήσεων της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας στο Αιγαίο, θα αποδεχθεί ξεπερασμένη ως μέσον πίεσης και ότι τέτοιες συμπεριφορές δεν πρόκειται να αλλάξουν το υφιστάμενο καθεστώς στο Αιγαίο. Το κατάλαβαν ή όχι θα το δείξει η πορεία των πραγμάτων και η εν γένει συμπεριφορά της Τουρκίας.
