Του Κώστα Γιαννούλα
Μέχρι το 1982 οι Έλληνες, χριστιανοί ορθόδοξοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία, για να νομιμοποιήσουν τη συζυγική τους ζωή και να δημιουργήσουν οικογένεια, ένα μόνο δρόμο γνώριζαν και ακολουθούσαν· αυτόν που οδηγούσε στα σκαλιά της εκκλησίας και στο θρησκευτικό γάμο.
Αφότου, όμως, καθιερώθηκε επίσημα απ’ την Πολιτεία ο πολιτικός γάμος ως ισότιμος με το θρησκευτικό και δόθηκε η δυνατότητα επιλογής, τα δεδομένα άρχισαν ν’ αλλάζουν και μαζί τους να δημιουργείται σιγά-σιγά προβληματισμός ακόμη και μεταξύ χριστιανών ορθοδόξων για τι είδους γάμο να συνάψουν, θρησκευτικό ή πολιτικό;
Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης εφαρμογής τον πολιτικό γάμο πέραν των ετεροδόξων τον επέλεγε μόνο ένα μικρό ποσοστό χριστιανών για λόγους κατά βάση πρακτικούς και συμφεροντολογικούς. Και αυτοί, όμως, σχεδόν στο σύνολό τους με την πρώτη ευκαιρία έσπευδαν να τελέσουν κατόπιν και θρησκευτικό γάμο συμμορφούμενοι με την παράδοση, που τον θεωρεί εκτός των άλλων κοινωνικό και κοσμικό γεγονός απαραίτητο για κάθε ευυπόληπτο πολίτη.
Στις μέρες μας, όμως, το ποσοστό αυτό χρόνο με το χρόνο τείνει αυξανόμενο και ορισμένοι, μάλιστα, χριστιανοί αρκούνται μόνο στον πολιτικό γάμο με βασική, κατά την άποψή μου, αιτία πέραν της άμβλυνσης της θρησκευτικής συνείδησης την οικονομική στενότητα, που αντιμετωπίζουν, και το υψηλό κόστος τέλεσης ενός θρησκευτικού γάμου.
Σημειωτέον ότι για να τελέσει ένα ανδρόγυνο πολιτικό γάμο, αν κρίνω απ’ αυτά που συμβαίνουν στο Δήμο Λαρισαίων, χρειάζεται να υποβάλει τη σχετική αίτηση στο Δήμο, να δημοσιοποιήσει την πρόθεσή του στον Τύπο, να υποσχεθεί αμοιβαία πίστη ενώπιον αντιδημάρχου και μαρτύρων και να πληρώσει στο ταμείο του Δήμου 70 ευρώ, αν πρόκειται για δημότες, ή 100 ευρώ, αν πρόκειται για ετεροδημότες. Κατά τη διάρκεια της τελετής στο Δημαρχείο τα ζευγάρια είναι, συνήθως, απλά ντυμένα, οι παρευρισκόμενοι ελάχιστοι κι ένα γλυκάκι είναι αρκετό να βγάλει ασπροπρόσωπους τους νεόνυμφους και εκεί τελειώνουν όλα. Κοντολογίς, το κόστος για την τέλεση ενός πολιτικού γάμου είναι ασήμαντο και είναι δυνατόν να καλυφθεί απ’ τα βαλάντια και των μη εχόντων και κατεχόντων.
Για την τέλεση, όμως, ενός θρησκευτικού γάμου, ακόμη και με σφίξιμο του χεριού, το κόστος είναι ιδιαίτερα υψηλό και σ’ ορισμένες περιπτώσεις απλησίαστο για μεσαία και κυρίως φτωχικά βαλάντια. Άδειες, δημοσιεύσεις, προσκλητήρια, μπομπονιέρες, νυφικά, κοστούμια, στέφανα, στόλισμα αυτοκινήτων και εκκλησίας, άναμμα πολυελαίων, κάτι για τον παπά, κάτι για τον ψάλτη, φωτογράφοι, video, κέντρα διασκέδασης γεμάτα απ’ το σόι, από γνωστούς και φίλους, ορχήστρα, κεράσματα, δώρα, ταξίδια μέλιτος κ.λπ. κοστίζουν μια μικρή περιουσία.
Έτσι, μέχρι πρότινος τουλάχιστον, δεν ήταν λίγοι οι χριστιανοί, που για να μην τους κακοσχολιάσει η κοινωνία και για να μη νιώθουν αισθήματα κατωτερότητας είτε έσπευδαν να δανειοδοτηθούν, προκειμένου να είναι σε θέση ν’ ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τέλεσης του γάμου είτε τον καθυστερούσαν, έως ότου εξασφάλιζαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το απαραίτητο ποσό.
Στις μέρες μας, όμως, που η ακρίβεια, η ανεργία και γενικότερα η οικονομική κρίση έχει αγριέψει επικίνδυνα και τα οικονομικά αδιέξοδα είναι αξεπέραστα, η τέλεση θρησκευτικού γάμου με τον τρόπο, που πραγματοποιείται, είναι, δυστυχώς, για κάποια βαλάντια απαγορευτική. Γι’ αυτό και ο πολιτικός γάμος αποτελεί μια λύση.
Η κατάσταση αυτή θα έπρεπε, κατά την άποψή μου, να είχε ήδη απασχολήσει την Ιεραρχία της Εκκλησίας, τον κλήρο γενικότερα αλλά και άλλους εκκλησιαστικούς κύκλους και στηλιτεύοντας από άμβωνος και όχι μόνο την γκλαμουριά και την υπερκατανάλωση να είχαν προβάλει το λιτό και το απέριττο, προκειμένου να είχε γίνει πιο προσιτός από κάθε άποψη και πιο ελκυστικός στο χριστεπώνυμο πλήρωμα ο θρησκευτικός γάμος έναντι του πολιτικού. Αν, μάλιστα, με την πάροδο του χρόνου κατάφερναν διά του κηρύγματος και των έργων να πείσουν τους πιστούς ν’ αντιμετωπίζουν ως κοσμικό γεγονός τον πολιτικό και όχι το θρησκευτικό γάμο, τότε θα μπορούσε, ενδεχομένως, ν’ αποκατασταθεί η ισορροπία και να σταματήσουν να μπάζουν νερά και να τρίζουν τα θεμέλια του εκκλησιαστικού οικοδομήματος.
Και επειδή «ανάγκα και θεοί πείθονται» αλλά και ποτέ δεν είναι αργά, απομένει να το δούμε.
