Μ.Ε. Λαγκουβάρδου
Τρεις φορές παρεχώρησε το βασίλειό του ο Τάι Πο, χωρίς ο λαός να μπορέσει να τον παινέψει. Ο Τάι Πο έβαζε πάνω από όλα την τιμή και την αξιοπρέπεια. Τα ανάλεκτα του Κομφούκιου γράφουν γι΄ αυτόν: «O Τάι Πο μπορούμε πράγματι να πούμε πως ανήλθε ως την ύψιστη αρετή. Τρεις φορές παρεχώρησε το βασίλειό του, χωρίς ο λαός να μπορέσει να τον επαινέσει». (Τα Ανάλεκτα του Κομφούκιου, Φιλοσοφικές συνομιλίες με τους μαθητές του, τόμος Α', Έκδοση Ίνδικτος, Εισαγωγή, Μετάφραση, Ερμηνευτικές σημειώσεις Σωτήρης Χαλκιάς, σελ.191).
Το ότι δεν μπόρεσε ο λαός να τον παινέψει σημαίνει ίσως, ότι λόγω της ταπείνωσής του απέφευγε τις τιμές. Άλλωστε σύμφωνα με τη διδασκαλία του Κομφούκιου, «σε χώρα που δεν επικρατεί η Οδός, είναι ντροπή ν΄ απολαμβάνεις τιμές και πλούτη». Ήταν τόσο ταπεινός που του έφτανε ότι είχε καθαρή τη συνείδησή του.
Η ταπείνωση στην Ορθόδοξη Παράδοση είναι το θεμέλιο όλων των αρετών, η αρχή και το τέλος. Θα λέγαμε ότι στην ταπείνωση περιλαμβάνονται όλες οι αρετές. Ο ίδιος ο Κύριος έδωσε ως πρότυπο τον εαυτό Του με αυτά τα λόγια: Έλθετε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία».
Εξαρτάται ποιος είναι ο στόχος σου. Αν έχεις στόχο την καθαρή συνείδηση και την ταπείνωση θα μιμηθείς το παράδειγμα του Ιησού και των αγίων της Εκκλησίας μας.
Αν ο στόχος σου είναι να είσαι αναπαυμένος θα θέλεις να είσαι ταπεινός. Παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα από το Μεγάλο Γεροντικό που είναι γεμάτο μικρές ιστορίες από τη ζωή των ασκητών της ερήμου, οι οποίες σε αναπαύουν γιατί γνωρίζεις έναν άλλο εναλλακτικό τρόπο ζωής, που είναι τρισχαριτωμένος με την απλότητά του και συχνά με το χιούμορ του. Εμείς τώρα, με τον πολιτισμό μας, στην πραγματικότητα καταβάλλουμε χίλιους κόπους σήμερα, για να να γλιτώσουμε έναν κόπο αύριο.
«Ο μακαριστός Θεόφιλος ο αρχιεπίσκοπος επισκέφθηκε κάποτε το όρος της Νιτρίας. Τον προϋπάντησε ο υπεύθυνος αββάς* του Όρους, και ο αρχιεπίσκοπος του υπέβαλε την ερώτηση:
«Τι περισσότερο βρήκες, αββά, σ΄ αυτόν τον τρόπο ζωής εδώ;» Και ο Γέροντας του είπε: Το να αποδίδω την ευθύνη των ενεργειών μου στον εαυτό μου και αυτόν να κατηγορώ πάντοτε». «Όντως- είπε ο αββάς Θεόφιλος- δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από αυτόν».
«Είπε ο αββάς Ορσίζιος: «Τούβλο άψητο, που τοποθετείται σε θεμέλια κοντά σε ποτάμι, δεν αντέχει ούτε μια μέρα. Ενώ το ψημένο, σαν πέτρα, παραμένει. Το ίδιο και ο άνθρωπος, που έχει σαρκικό φρόνημα και δεν ψήθηκε, κατά το υπόδειγμα του Ιωσήφ μέσα στον φόβο του Θεού, όταν ανέλθει στην εξουσία, διαλύεται». (To Μέγα Γεροντικόν, Τόμος Δ΄, Έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Το Γενέσιον της Θεοτόκου», Πανόραμα Θεσσαλονίκης).
Έμεινε παροιμιακή η φράση «το βασίλειό μου για ένα άλογο» που δείχνει πως εκείνο που θεωρούσαμε ως το μεγαλύτερο αγαθό χάνει την αξία του, όταν κινδυνεύει ένα άλλο πολυτιμότερο αγαθό.
Αν ο στόχος σου είναι η ήσυχη συνείδηση, «η αιώνια λιακάδα του καθαρού μυαλού» άκουσε τι λένε οι αββάδες. Όλες οι ευχές ξεχνιούνται. Πόσο ευτυχισμένος είναι ο αθώος! Στην εποχή αυτή δεν έχουμε άλλη επιλογή. Ή θα διαλέξουμε τον αναχωρητισμό ή την παραφροσύνη!
* Αββάς, ονομασία ασκητή στην Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτο τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους.
