Του Αθανάσιου Νικάκη γεωπόνου
Αποτελεί κοινή οικονομική παραδοχή, ότι οι επενδύσεις σε παραγωγικά αγαθά αποτελούν τη βάση και την κινητήρια δύναμη κάθε αναπτυξιακής προσπάθειας.
Μέσα από αυτές κινητοποιούνται και αξιοποιούνται όλοι οι συντελεστές της παραγωγής: το έδαφος, η ανθρώπινη εργασία, το παραγωγικό κεφάλαιο, η τεχνογνωσία και η επιχειρηματικότητα.
Με αυτό τον τρόπο συντελείται η πρόοδος της οικονομίας και της κοινωνίας.
Στη σημερινή κατάσταση ύφεσης, στην οποία έχει εισέλθει η οικονομία της χώρας μας, η ένταση των φαινόμενων της ιδιωτικής αποεπένδυσης (ακαθάριστη επένδυση μικρότερη από τις αποσβέσεις) και η μεγάλη μείωση των δημοσίων δαπανών για επενδύσεις στον αγροτικό τομέα αποδυναμώνουν την παραγωγική του ικανότητα και οδηγούν στην αποδόμησή του.
Ο αγροτικός τομέας της χώρας μας , προκειμένου να αντιμετωπίσει τη σημερινή οικονομική ύφεση, να επιβιώσει μακροπρόθεσμα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και να αναπτυχθεί, έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ άλλοτε την πραγματοποίηση επενδύσεων.
Οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις είναι χρήσιμες για τη βραχυχρόνια αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ύφεσης, δεν μπορούν όμως να αποτρέψουν την κατάρρευση της αγροτικής παραγωγικής βάσης της χώρας μακροπρόθεσμα (ο κίνδυνος αυτός είναι σήμερα ορατός και πραγματικός).
Η επιχειρούμενη πρόσφατα προσέλκυση αγροτών για επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά συστήματα αποπροσανατολίζει το ενδιαφέρον των αγροτών από την κύρια στρατηγική αποστολή τους που είναι η παραγωγή τροφίμων και πρώτων υλών.
Ασφαλώς τα φωτοβολταϊκά μπορούν να αξιοποιήσουν άγονες εκτάσεις και να συμβάλουν επικουρικά στη βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος.
Με αυτή την προσέγγιση μπορούν να πραγματοποιηθούν επενδύσεις εφόσον η οικονομική ανάλυση παρουσιάζει συμφέρουσα την επένδυση και στηρίζεται σε εφικτά και όχι σε αβέβαια υπεραισιόδοξα σενάρια.
Ακόμη και αν οι άλλοι τομείς οικονομικής δραστηριότητας ανακάμψουν, δεν είναι φρόνιμο να αφεθεί η κάλυψη των επισιτιστικών αναγκών της χώρας στη διεθνή αγορά τροφίμων, η οποία σαφώς είναι ελλειμματική και ολιγοπωλιακή.
Πέραν αυτού κυρίαρχη άποψη για τη σημασία του τομέα της γεωργίας αποτελεί η εξασφάλιση των θέσεων απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές, η παροχή «δημόσιων αγαθών και οφελών» στην κοινωνία (περιβάλλον, βιοποικιλότητα, θετικές επιπτώσεις στο κλίμα κ.ά.).
Τα επιχειρηματικά κέρδη, οι επιχειρηματικές προσδοκίες και τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού είναι τα πιο κλασικά και σημαντικά κίνητρα για την πραγματοποίηση επενδύσεων από τις επιχειρήσεις σε περιόδους ανάκαμψης και σταθερότητας της οικονομίας.
Όμως στη σημερινή οικονομική συγκυρία, τα επιτόκια είναι υψηλά, τα επιχειρηματικά κέρδη των αγροτών είναι ανύπαρκτα, το αγροτικό εισόδημα χαμηλό και επισφαλές, οι προσδοκίες και η εμπιστοσύνη στην αγορά απουσιάζουν.
Συνεπώς η κάλυψη των επενδυτικών αναγκών των αγροτικών επιχειρήσεων σε κεφάλαια δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί από την αγορά, πολύ δε περισσότερο από τις ίδιες τις αγροτικές επιχειρήσεις.
Ανάγκη λοιπόν να ενεργοποιηθούν άμεσα τα μέτρα των Προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Εθνικού Αναπτυξιακού Νόμου (κατάλληλα προσαρμοσμένου στις ανάγκες και προτεραιότητες της ελληνικής γεωργίας).
Επισημαίνουμε ότι φορολογικές απαλλαγές και επιδότηση επιτοκίου αποτελούν για τους αγρότες αδιάφορα ή αδύναμα κίνητρα λόγω χαμηλού εισοδήματος, μη ύπαρξης ιδίου αποταμιευτικού κεφαλαίου και πολύ υψηλών επιτοκίων δανεισμού.
Για τη σημερινή κατάσταση η επιχορήγηση ή η επιδότηση κεφαλαίου κρίνονται ως ισχυρά κίνητρα και αν συνοδεύονται και από χαμηλά επιτόκια ακόμη ισχυρότερα.
Επιπλέον πρέπει να απλουστευθούν περαιτέρω οι διαδικασίες και η γραφειοκρατία.
Για την ταχύτερη διεκπεραίωση των σχετικών ελέγχων και λοιπών διαδικασιών, τόσο τα επενδυτικά Σχέδια Βελτίωσης των Αγροτικών Επιχειρήσεων των Κοινοτικών Προγραμμάτων όσο και αυτά του Εθνικού Αναπτυξιακού Νόμου, που αφορούν τον Αγροτικό Τομέα, θα πρέπει να εγκρίνονται από την Περιφέρεια και από το νέο έτος την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Για τη δημιουργία προσδοκιών αύξησης του αγροτικού εισοδήματος και τόνωσης της εμπιστοσύνης στην αγορά θα πρέπει να εκσυγχρονισθούν τόσο οι δομές παραγωγής (οργάνωση και λειτουργία συλλογικών μορφών δράσης με επιχειρηματική αντίληψη ) όσο και οι δομές εμπορίας και το νομοθετικό πλαίσιο που τις διέπει (επενδύσεις, χονδρεμπόριο, περιφερειακές αγορές, απελευθέρωση κλειστών επαγγελμάτων, συμβόλαια παραγωγής, λειτουργία του ανταγωνισμού, έλεγχοι κ.λπ.).
Πέραν αυτών η δημιουργία Ταμείου Εγγυοδοσίας τόσο για αγρότες επενδυτές, όσο και για τις μικρομεσαίες αγροτικές - συνεταιριστικές επιχειρήσεις θα συμβάλει στη δημιουργία θετικού επενδυτικού κλίματος.
