Το παιδάκι μου το ρούσο
θα τ’ αλλάξω, θα το λούσω
θα το πάω στη δασκάλα
να ’ναι πιο όμορφο απ’ τα άλλα.
Η καινούρια σχολική χρονιά αρχίζει. Όλα τα παιδάκια, χωρίς βέβαια ποδιές και καπελάκια, θα πάνε στο σχολείο. Όλα τα παιδάκια. Και τα φτωχά και τα πλούσια. Και τα φρόνιμα και τα άτακτα. Κακομαθημένα και ανάγωγα και ευάγωγα. Όλα.
Είπαμε, πως δεν θα φορούν ποδιά. Μαθητικές ποδιές φορούν μονάχα οι χαχόλοι των προηγμένων χωρών. Σχολές και πανεπιστήμια παγκόσμιου κύρους. Εμείς δεν θέλουμε την ομοιομορφία. Από δω ξεκινά ο ανταγωνισμός των μανάδων. Να βρουν τα κατάλληλα ρούχα, τα σικ παπούτσια, καινούρια τσάντα, γιατί η περυσινή είναι πια ντεμοντέ και την πετάξαμε.
Θα πάνε να πάρουν καινούρια βιβλία. Τα περυσινά τα έκαψαν εν χορώ, έξω από το σχολείο, σε ένδειξη αποστροφής και χλευασμού για το εκπαιδευτικό μας σύστημα: Μερικοί γονείς παρευρίσκονταν στην πυρά της γνώσης, μειδιώντες. Και μερικοί δάσκαλοι ξερόβηχαν ενοχλημένοι από τη θηριωδία των μικρών δημιουργημάτων τους, αλλά και από τα αποκαΐδια.
Τα παιδάκια θα προσέλθουν με τα «Adidas» και τα «Nike» με τσάντες, μολύβια, μαρκαδόρους, όλα καινούρια. Φωνάζουν μερικοί γονείς, αλλά οι μπόμπιρες απαιτούν. Όλα φρέσκα. Με πλήρη εξοπλισμό, για τη μάχη της «Απαιδευσίας». Ενώ, όμως, θα αστράφτουν ανανεωμένα, στα πρόσωπά τους θα είναι ζωγραφισμένη η κατσουφιά και η μελαγχολία. Πώς ν’ αλλάξουν τις διακοπές με το σχολείο; Και αυτό το έρμο το σύστημα, ποτέ δεν μπόρεσε να κάνει φίλους το παιδί με το σχολείο. Παμπάλαια εχθρότητα.
Εμείς, όμως, οι μεγάλοι τα ζηλεύουμε. Γι’ αυτά που αφειδώς τους προσφέρουμε και που εμείς στην εποχή μας δεν είχαμε. Για τις απλόχερες βαθμολογίες. Για την προστασία που τους παρέχουμε και τα χατίρια που (κακώς) δεν τους χαλάμε. Για... για... Γιατί εμείς πηγαίναμε πεζοί στο σχολείο, όσο μακριά και αν ήταν. Ετούτα συνοδεύονται από γονείς, εποχούμενα σε άτια αστραφτερά. Γιατί στο τσεπάκι μας δεν υπήρχε ψιλό για το κουλουράκι του κυρ-Στέφανου. Γιατί... γιατί...
Αλλά κάπου εκεί τα λυπόμαστε. Είναι στενοχωρημένα γιατί στις εξετάσεις τα μούσκεψαν πάλι. Χρόνια έχουν δωρεάν Παιδεία, αλλ’ ακόμα μένουν αγράμματα. Δεν μπορούν να συντάξουν μια φράση. Να αρθρώσουν σωστό λόγο. Οι δάσκαλοι, πανεπιστημιακής βεβαίως εκπαίδευσης, δεν καταφέρνουν και πολλά πράγματα. Άλλαξαν οι καιροί. Αναγκάζονται να γίνουν λιγότερο απαιτητικοί, είναι πιο επιφυλακτικοί. Δυσανάλογο, όπως πάντα, το βάρος από το βαρύ και υπεύθυνο έργο τους, με τις πενιχρές αμοιβές τους. Τα παιδιά υποφέρουν - σύμφωνα με έρευνες - από πονοκεφάλους, κοιλόπονους, φόβους, μοναξιά και αγωνία. Φταίνε και οι γονείς. Φιλόδοξοι να κάνουν τα παιδιά τους ρομπότ. Σχολικές και μαθησιακές δυσκολίες, τρεχάματα σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών, λίγο μπαλέτο δεν βλάπτει, ας πάει και στο γυμναστήριο, ένα μουσικό όργανο χρειάζεται. Και το παιδί γίνεται λάστιχο. Και από πάνω ένα εκπαιδευτικό σύστημα συνεχώς μεταρρυθμιζόμενο, χωρίς γιατρειά.
Τα βιβλία είναι κακογραμμένα ή αργούν να φτάσουν στα χέρια των μαθητών. Πολλά πονήματα συγγραφέων σχολικών βιβλίων είναι προχειρογραμμένα και προκλητικά απέχοντα της πραγματικότητας. Συχνά αποσύρονται και τα παιδιά μένουν δίχως βιβλία. Λείπουν αίθουσες διδασκαλίας. Ισχύει ακόμα η συστέγαση. Αρχίζουν τα μαθήματα με κενά διδακτικού προσωπικού. Το σύστημα εξακολουθεί να λειτουργεί με τραυματισμένη την αξιοκρατία και έλλειψη αξιολόγησης. Οι αργίες, επίσημες, ημιεπίσημες και ανεπίσημες, πέφτουν βροχή, προς τέρψη διδασκόντων και διδασκομένων. Σε κανένα πολιτισμένο κράτος δεν καθιέρωσαν τόσες σχολικές αργίες. Και από πάνω έχουμε και την αργία που επιβάλλουν οι δάσκαλοι για ν’ ασκήσουν τα συνδικαλιστικά τους καθήκοντα. Αυτή είναι η Παιδεία μας.
Η καινούρια σχολική χρονιά αρχίζει με το ίδιο σαθρό και απαρχαιωμένο σύστημα. Ανίκανο να σταθεί εφαλτήριο για εξάρσεις ή στίβος αγωνιστικός για πρόοδο. Η Παιδεία των Ελληνοπαίδων κατ’ ευφημισμόν «δωρεάν». Αλλά μην ξεχνάτε πως ό,τι είναι δωρεάν κανείς δεν το σέβεται και δεν το πονάει. Καιρός, λοιπόν, να αντιληφθούμε όλοι μας, Πολιτεία, διδάσκοντες, μαθητές, καταληψίες κ.ά. πως μόνη η Παιδεία θα δώσει λύσεις στα ποικίλα προβλήματα που βασανίζουν τον τόπο μας.
