Πριν δύο περίπου μήνες, ο Τούρκος πρωθυπουργός ανήγγειλε με περισσή εθνική υπερηφάνεια ένα μεγαλόπνοο σχέδιο διάνοιξης ενός τεράστιου διαύλου, ο οποίος θα παρακάμπτει τα Στενά και θα αποτελεί μια εναλλακτική πορεία εξόδου από τη Μαύρη Θάλασσα.
Η εξαγγελία αυτή έκανε μεγάλη εντύπωση και προκάλεσε μια πλειάδα άρθρων, που υποστήριζαν ότι η Τουρκία, μέσω του διαύλου αυτού, έθετε τα θεμέλια ανάδειξής της σε τοπική μεγάλη δύναμη.
Είναι, όμως, τα πράγματα έτσι; Μήπως τα φαινόμενα απατούν; Με άλλα λόγια, μήπως η προαναγγελία ανοίγματος του προαναφερόμενου διαύλου από την Τουρκία προσπαθεί, ουσιαστικά, να αποκρύψει τον φόβο της, ότι δηλαδή η ώρα της αποστρατιωτικοποίησης των Στενών πλησιάζει;
Η πιθανότητα της καταφατικής απάντησης στο παραπάνω ερώτημα είναι αρκετά ισχυρή. Η ισχύς της Συμφωνίας της Γιάλτας, που χώριζε τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής των δυο υπερδυνάμεων, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έληξε τον Δεκέμβριο του 1989.
Τότε, στα ανοιχτά της Μάλτας, πραγματοποιήθηκε συνάντηση κορυφής μεταξύ Μπους και Γκορμπατσόφ και ο κόσμος ξαναμοιράστηκε, σύμφωνα βέβαια με τα νέα δεδομένα και τους νέους συσχετισμούς ισχύος.
Εκεί, λοιπόν, στη Μάλτα, το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης των Στενών, μέσω της αναθεώρησης της Συνθήκης του Μοντρέ, είναι αρκετά πιθανό να τέθηκε μετ’ επιτάσεως και να κερδήθηκε από τη ρωσική πλευρά, καθόσον αποτελεί πάγια στρατηγική επιδίωξη της Μόσχας, η οποία ανέκαθεν επιζητούσε και συνεχίζει να επιζητεί απρόσκοπτη διέξοδο στις «θερμές» θάλασσες, χωρίς να υπόκειται στη χαλιναγώγηση ενός στρατιωτικού μπλοκαρίσματος από μια ξένη Δύναμη.
Συνεπώς, οι Ερντογάν και Νταβούτογλου μπορεί να γνωρίζουν τα επερχόμενα και προσπαθούν με τη διάνοιξη του διαύλου να ξορκίσουν τα μελλούμενα.
Γιατί, σίγουρα, και οι δύο γνωρίζουν μια οδυνηρή για την Τουρκία πραγματικότητα. Μια αποστρατιωτικοποίηση των Στενών στερεί την Άγκυρα από το μεγαλύτερο «ατού» της στο παιχνίδι ισχύος της περιοχής, καθώς παύει να διαθέτει τον βασικό μοχλό πίεσης έναντι των ενδιαφερομένων ισχυρών παικτών που επικαθορίζουν τις εξελίξεις στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.
Έτσι, οι χαράκτες της τουρκικής γεωστρατηγικής προσπαθούν να αντικαταστήσουν τον φυσικό δίαυλο των Στενών με έναν τεχνητό δίαυλο, πλήρως ελεγχόμενο από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, προκειμένου να διατηρήσουν στην κατοχή τους το «στρατηγικό κλειδί» των εμπορικών και ενεργειακών δρόμων που συνδέουν τον Εύξεινο Πόντο με την Αν. Μεσόγειο.
Μπορεί η Μάλτα να είναι μακριά από τα Στενά. Ίσως, όμως, τα φαντάσματα των Ιπποτών της συνεχίζουν να στοιχειώνουν τον ύπνο του Ερντογάν και του Νταβούτογλου.
* Ο Αστέριος Ροντούλης είναι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΛΑ.Ο.Σ., βουλευτής Λάρισας
