Το νερό είναι απαραίτητο συστατικό της ζωής στον πλανήτη. Το φαγητό που τρώμε, τα ρούχα που φορούμε, η ενέργεια που καταναλώνουμε, τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά, όλα παράγονται με πρώτη ύλη το νερό.
Η παραγωγή τροφίμων και αγροτικών προϊόντων απορροφά τη μεγαλύτερη ποσότητα από κάθε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα, η οποία είναι εκατό φορές μεγαλύτερη απ’ όσο καταναλώνει συνολικά ο παγκόσμιος πληθυσμός για να καλύψει τις καθημερινές του ανάγκες.
Το νερό που υπάρχει στον πλανήτη για την ανθρώπινη χρήση -δηλαδή το γλυκό νερό- έχει υπολογιστεί σε περίπου 35 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα και προέρχεται κυρίως από τις βροχοπτώσεις.
Η ποσότητα αυτή είναι μόλις το 2,5% του συνολικού όγκου νερού που υπάρχει στη Γη, το οποίο εκτιμάται στα 1,4 δισ. κυβικά χιλιόμετρα, συμπεριλαμβανομένου φυσικά του θαλασσινού νερού. Από τα αποθέματα του γλυκού νερού το 68,9% (24 εκατ. κ. χλμ,) υπάρχει με τη μορφή πάγου και παγετώνων στους δύο πόλους, στην Αρκτική και την Ανταρκτική. Ποσοστό της τάξης του 30,8% (8 εκατ. κ. χλμ) βρίσκεται αποθηκευμένο κάτω από το έδαφος στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες και μόνο το 1% βρίσκεται πάνω στην επιφάνεια της Γης.
ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΜΟΛΥΣΜΕΝΟ
Περίπου το 70% των υδάτων από τις λίμνες και τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα χρησιμοποιείται για άρδευση. Το 10% καταναλώνεται στον οικιακό τομέα και το 22% στη βιομηχανία, ενώ περισσότερο από το 90% της συνολικής ποσότητας, μετά την κατανάλωση, επιστρέφει άμεσα στη φύση, συνήθως επιμολυσμένο με επικίνδυνες ουσίες, εξαιτίας της μη χρήσης συστημάτων καθαρισμού. Πρόκειται για μία «πληγή» που δυστυχώς παραμένει ανοιχτή εδώ και δεκαετίες. Τη μεγαλύτερη ευθύνη για την εγκληματική αυτή συμπεριφορά την έχει η εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων στον αγροτικό τομέα και στις βιομηχανίες.
Η βιομηχανία απορροφά το 22% της παγκόσμιας κατανάλωσης νερού. Στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό αυτό αγγίζει το 59%, ενώ τα αναπτυσσόμενα κράτη χρησιμοποιούν μόλις το 8% για την παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων. Ο συγκεκριμένος τομέας απορροφά κάθε χρόνο όλο και περισσότερο νερό λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας αλλά και της αυξημένης ζήτησης ενέργειας και εργοστασιακών προϊόντων, κυρίως στα κράτη του επονομαζόμενου δυτικού κόσμου.
Ενώ το 1995 η βιομηχανική κατανάλωση νερού κυμαινόταν στα 752 κυβικά χιλιόμετρα ετησίως, το 2025 προβλέπεται ότι θα έχει ξεπεράσει τα 1.170 κυβικά χλμ. και θα σημειώσει μεγαλύτερη άνοδο στις επόμενες δεκαετίες. Αν και η μεγαλύτερη ποσότητα καταλήγει πάλι στο περιβάλλον, η έλλειψη οικολογικής συνείδησης έχει ως αποτέλεσμα το 70% του βιομηχανικού νερού να μολύνει το καθαρό πόσιμο νερό που υπάρχει κυρίως σε ποτάμια και υπόγεια ύδατα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΟΗΕ. Συγκεκριμένα, τα Ηνωμένα Έθνη κάμουν λόγο για 300- 500 εκατομμύρια τόνους υγρά βιομηχανικά απόβλητα που περιέχουν βαρέα μέταλλα, διαλύτες και άλλες τοξικές ουσίες και τα οποία καταλήγουν στην πλειονότητά τους σε πηγές καθαρού πόσιμου νερού.
ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΩΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!
Πρωταθλήτριες στην κατανάλωση νερού είναι κατά κανόνα οι ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη και κυρίως όσες έχουν αναπτύξει σημαντική βιομηχανική δραστηριότητα (π.χ. ΗΠΑ). Τα περισσότερα από αυτά τα κράτη παρουσιάζουν συνάμα τη μεγαλύτερη σπατάλη νερού αναλογικά με τον πληθυσμό. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη και συχνά αλόγιστη χρήση των υδάτινων πόρων στον οικιακό τομέα. Παραδείγματος χάρη το πότισμα του κήπου ή το πλύσιμο του αυτοκινήτου είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα υπερβολικής χρήσης του νερού.
Στην Ευρώπη μεγάλη κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού έχουν οι Ιταλοί, ακολουθούν οι Ισπανοί, ενώ χαμηλή είναι η κατά κεφαλήν κατανάλωση των Γερμανών και των Γάλλων. Στην Ελλάδα τώρα, που μας αφορά και άμεσα, καταναλώνονται κατά μέσο όρο 25,21 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, με τη μέση ετησία κατανάλωση ανά κάτοικο να φτάνει τα 2.389 κυβικά μέτρα. Βάσει των παραπάνω στοιχείων κρατούμε σα χώρα σταθερά τα αρνητικά πρωτεία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ας ξεχάσουμε τους ψυχρούς αριθμούς και τα ποσοστά και ας αναρωτηθούμε αν έφτασε ο καιρός να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας ότι ακόμα και η αλόγιστη σπατάλη νερού δεν είναι είδος πολυτέλειας πλέον...
Η Κατερίνα Ζαχείλα είναι πρόεδρος της Μ.Κ.Ο. «Δράση για τη Θεσσαλία»
drasithes@yahoo.gr
