Το θέμα των κοινόχρηστων πραγμάτων στη Λάρισα έχει πάρει μεγάλες, βλαπτικές διαστάσεις στη ζωή και κυκλοφορία των πολιτών αν και υπάρχουν νόμοι που ορίζουν σαφώς, ορισμένως, και χωρίς αμφισβητήσεις μετά λεπτομερειών και με αυστηρές κυρώσεις για τους παραβάτες παράλληλα και πρόβλεψη ποινικών κυρώσεων σ’ αυτούς που αρνούνται να τους εφαρμόσουν.
Έχων μία ευαισθησίαν στο θέμα τούτο, αφού υπηρέτησα στο Υπουργείο Εσωτερικών στις Νομαρχίες Φθιώτιδας και Λαρίσης επί 7 έτη και σε επιστημονική μου συνεργασία μετά συναδέλφου προήλθα στην έκδοση ειδικού βιβλίου ερμηνείας του τότε ισχύσαντος Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικος Ν.Δ. 2888 / 54 και την επί 14ετή συνεχή εκλογή μου ως δημοτικού συμβούλου Λάρισας τιμηθείς μάλιστα με τιμητική πλακέτα από τον ήδη δήμαρχο και εκτιμώντας ότι είναι σοβαρόν και καλόν είναι να γνωρίζουν οι πολίτες τι νόμοι ισχύουν, ποιοι έχουν την υποχρέωση και ευθύνη εφαρμογής πάντων αυτών και ποιες οι συνέπειες για τους παραβάτες πολίτες και για τους αμελείς άρχοντες-φύλακες, δημοτικούς ή κοινοτικούς καταγράφων εδώ όσον είναι δυνατόν σύντομα.
Λέγομεν λοιπόν ότι:
Έχουν εφαρμογήν κυρίως ο βασικός νόμος 1080 / 1980. Μεταβολές της νομοθεσίας περί εσόδων Ο.Τ.Α. και οι Ν. 1416 / 1984, 3074 / 2002. Το θέμα κοινοχρήστων εξαντλεί το άρθρο 13 του Ν. 1080 / 1980 το οποίο στα σημεία που θίγουμε, ο Άρειος Πάγος με πολλές αποφάσεις διαμόρφωσε την νομολογία, ότι ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο, ο πρόεδρος Κοινότητος και το Κοινοτικό Συμβούλιο, στην άσκηση των καθηκόντων έχουν την ιδιότητα του Δημοσίου υπαλλήλου για την προστασία των κοινοχρήστων και συνεπώς η παράλειψη εφαρμογής ή η μη εφαρμογή κανόνος που προστατεύει τα κοινόχρηστα αποτελεί παράβαση υπηρεσιακού καθήκοντος προστασίας αφού έχουν την ιδιότητα Δημοσίου υπαλλήλου και συνεπώς έχει εφαρμογή για αυτούς το άρθρο 259 Π. Κώδικα το οποίον προβλέπει και θεωρεί παράβαση καθήκοντος με ποινή φυλακίσεως μέχρι 2 ετών, εάν η πράξη δεν τιμωρείται με άλλη ποινική διάταξη. Η νομολογία του Αρείου Πάγου έχει ποινικοποιήσει τη συμπεριφοράν των Δημοτικών-Κοινοτικών Αρχών.
Δηλαδή Αστικές και Ποινικές διατάξεις ρυθμίζουν σαφώς τι ισχύει για τα κοινόχρηστα.
Το άρθρον 3 του Ν. 1080 / 1980 με τίτλον μεταβολές νομοθεσίας περί Ο.Γ.Α. κ.λπ. αντικαθίσταται με το άρθρον 13 και το οποίον είναι σαφές μέχρι λεπτομερειών και ειδικότερα:
- Τα τμήματα των κοινοχρήστων χώρων των οποίων επιτρέπεται η παραχώρηση καθορίζονται δι’ αποφάσεως του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου.
«Ειδικά για τους κοινόχρηστους χώρους που παραχωρούνται για χρήση σε καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια και παρεμφερή καταστήματα το Δημοτικό ή Κοινοτικό Συμβούλιο μπορεί με την ίδια απόφασή του να ορίζει ότι τα σερβιριζόμενα από το κατάστημα αυτό στους ανωτέρω χώρους είδη, θα προσφέρονται σε τιμές καταστήματος κατώτερης κατηγορίας από εκείνης εις την οποία ανήκουν».
Η διάταξη αυτή σκοπόν έχει να προστατεύσει τον πελάτη-καταναλωτή από την αδίσταχτη κερδοφορία της καφετέριας. Όμως ατυχώς δεν εφαρμόζεται η χρήσης των πλατειών που διατίθενται εις τους εκμεταλλευομένους τα περί αυτάς καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, παρεμφερείς επιχειρήσεις και καταστήματα κατά τα δι’ αποφάσεως της δημοτικής ή κοινοτικής αρχής οριζόμενα. Επιτρέπεται η παραχώρηση της χρήσεως συνεχομένου κοινοχρήστου χώρου εφόσον δεν θίγονται ετέρου δικαιουμένου της χρήσεως τούτου, εάν όμως οι δικαιούμενοι χρήσεως αυτού είναι πλείονες του ενός η χρήση του συνεχομένου τούτου χώρου παραχωρείται αναλόγως των προσόψεων των καταστημάτων αυτών ή αναλόγως άλλων κριτηρίων (τοπικών, τουριστικών κυκλοφοριακών πρασίνου κ.λπ.
Εν ουδεμιά περίπτωση, ο κατά χρήση παραχωρούμενος χώρος επιτρέπεται να επεκτείνεται και εις το πεζοδρόμιον παρακειμένου καταστήματος ή κατοικίας ειμήμον της εγγράφω συγκαταθέσεις του χρησιμοποιούντος ή κατέχοντος τα ακίνητα τούτα.
5. Προκειμένου περί πλατειών ένθα προβάλλονται καταστήματα χρησιμοποιούμενα ως καφενεία, εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία ή παρεμφερείς επιχειρήσεις εις έκατον εκμεταλλευτήν τούτων παραχωρείται αναλόγως της προσόψεως του καταστήματος αυτού η χρήση του 70% του αντιστοιχούντος εις την προβολήν του χώρου, το υπόλοιπον δε 30% του χώρου διατίθεται υπό του δημάρχου ή προέδρου της Κοινότητας, εις τους αυτούς εκμεταλλευτάς εφόσον κατά την κρίσιν αυτό, δεν παρακωλύεται ουσιωδώς η ελευθέρα χρήσις αυτού. Εν περιπτώσει μη χρησιμοποιήσεως υπό δικαιουμένου του αναλογούντως αυτό κοινοχρήστου χώρου της πλατείας η χρήση του χώρου τούτου, δύναται να παραχωρηθεί υπό του Δήμου ή της Κοινότητος εις εκμεταλλευτάς συνεχομένων αυτού καταστήματος αναλόγως της προσόψεως.
Περαιτέρω εις την παράγραφον 6 ορίζεται μετά λεπτομερειών η διαδικασία χορηγήσεως της άδειας, η άδεια αστυνομικής αρχής ή διάρκειας της άδειας, οι λόγοι ασφαλείας της κυκλοφορίας πεζών ή οχημάτων, ληφθέντα μέτρα δημοσίας Δημοτικής Αρχής.
Είναι υπέροχον νομικόν κείμενον που, όμως δεν εφαρμόζεται ορθά το γιατί, δεν το ξέρουμε και για την πόλη μας τη Λάρισα με τις καλύτερες πλατείες έγινε ένα κούμ παζάρι.
Μπροστά στη Δημαρχία και το υπέροχο Δικαστικό Μέγαρο, βλέπουμε στο φαγάδικο εδέσματα προκατασκευασμένα αλλαχού, ή Ευρωπαικά Κράτη να κάνει στην πλατεία σκεπή στο μαγαζί του μπροστά και φράχτη, και παιδικές εγκαταστάσεις μόνιμες μπηγμένες στην πλατεία σαν σε οικόπεδό του. Στο ίδιο σημείο ο γείτονας αυτού κατασκεύασε φράκτη ύψους 2 τουλάχιστον μέτρων μήκους 30 περίπου μέτρων, και απέκοψε τη θέα και ορατότητα προς την πλατεία αποστερήσεις από ηλικιωμένους την ορατότητα της πλατείας.
Στην πλατεία Ταχυδρομείου μπροστά και πέρα από το ξενοδοχείο έκαναν μεγάλη επέκταση σκεπής ώστε να δημιουργείται συσκότιση της πλατείας, περιορισμός της πλατείας της ορατότητας, του εμβαδού της και συγχρωτισμός με καρέκλες και νεαρούς ταβλαδόρους σε αποπνικτική ατμόσφαιρα να έχουν τις όχι πνευματικές ως θα έδει ενασχολήσεις των. Ενώ πλατεία είναι η θέα η ορατότητα, ο φωτισμός, ο ηλιασμός, ο αερισμός, η βόλτα, η πορεία, η άνετη κυκλοφορία, ο φωτισμός του ουρανού και του ήλιου, και το ελαφρύ βάδισμα όσων τουλάχιστον στην όμορφη ζωή πλησιάζουν τη λήξη τους.
Στην οδό Πανός έγινε ένα χάλι. Κατάληψη πεζοδρομίων, της οδού, των προσόψεων, των καταστημάτων που είναι επαγγελματίες αγωνιζόμενοι για τη ζωή τους φράσσουν τα καταστήματα, το δρόμο και όλο το 24ωρο σπρώχνονται, δεν κυκλοφορούν άνετα. Στην οδό Παπακυριαζή 3 ή έως την πλατεία Ταχυδρομείου θλιβερή η εμφάνιση στη νότια πλευρά του Δικαστικού Μεγάρου.
Αλλά και η Εισαγγελική Αρχή πρέπει να διαπιστώνει τις παραβάσεις περί του χείρου του Δικαστικού Μεγάρου. Τουλάχιστον και καμία ποινική δίωξη αυτό το σκοπό έχει. Όμως δεν ζητεί εξηγήσεις. Έβαλε κατά τη γνώμη μου ο Δήμος, μεγάλους χώρους πεζοδρομίων στην πλευρά προς το Μέγαρον. Και οι αχόρταγοι θαμώνες βγαίνουν έξω και από αυτούς, δημιουργήσαντες την αναγκαιότητα προφανώς για λόγους ασφαλείας να καταργηθεί η δευτέρα είσοδος του Μεγάρου. Κρίμα στον Αρχιτέκτονα του σχεδιασμού του Μεγάρου τούτου.
Οι πλατείες, πεζοδρόμια και κοινόχρηστοι χώροι είναι κοινοί εις τους πάντες χωρίς η χρήση τινός να παρεμποδίζει την χρήση του άλλου και κατ’ απλή ανάλυση κοινά, εις τους πάντες.
Η πολιτεία εθέσπισε νόμον εκτενέστατον, λεπτομερή ως εις την αρχή ιστοριούμεν με όλες τις προβλέψεις για την επιμέλειαν εποπτείαν, διαχειριστική και νομική υποχρέωση που την ευθύνη για την εφαρμογήν έδωσε στους Δήμους και το Δημοτικόν Συμβούλιο και πρόεδρον και το Κοινοτικό Συμβούλιο.
Και εύλογα γεννάται το ερώτημα: «Τόσοι Δημοτικοί Σύμβουλοι, ένα τσουβάλι περίπου αντιδήμαρχοι, αντινομάρχες περίπου με μηνιαία αποζημίωση μάλιστα ως έξοδα παραστάσεως για να μην πληρώνουν φόρο (εδώ ξεχνάμε για λίγο το μνημόνιο), τόσοι νομικοί Σύμβουλοι, δεν γνωμοδότησαν στον Δήμαρχο ότι αληθεύουν αυτά τα περιστατικά, τα νομικά θέματα που από αρχές Απριλίου 2011 εκθέσαμε με πρωτοκολλημένη επιστολή μας με αριθμό πρωτοκόλλου 29829 / 26-4-2011, η «Ελευθερία» με κυκλοφορία άνω των 20.000 ημερησίως σε τρεις μάλιστα ημερήσιες δημοσιεύσεις που σε φωτογραφία παρουσιάζει. Γιατί δεν απάντησε καθόλου η Δημοτική Αρχή»; Περιφρονεί τους πολίτες;
Αυτές οι συμπεριφορές αρνήσεως σε έμπειρους και γνώστες της ζωής ανήκουν σε άλλες εποχές, σε άλλους Μεσοανατολικούς, Αφρικανικούς χώρους και όχι στην όμορφη Ελλάδα και μάλιστα σε υπερηλίκους δημότες πείρας και γνώσεων. Και για να θυμηθούμε ένα γέρο Πλάτωνα, φιλόσοφο που πριν από 2.400 χρόνια έλεγε «νόμους αναγκαίον τίθεσθαι και ζήν κατά νόμους ει μηδέν αδικείν». Η πολιτεία εδώ έθεσε νόμους.
Ας μας απαντήσει λοιπόν ο Δήμος στο ερώτημα: «Ζήν κατά νομούς στο θέμα των κοινοχρήστων»;
* Ο Θεόδωρος Κούτας είναι συνταξιούχος δικηγόρος
