Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Οι Έλληνες πολίτες προσέρχονται σήμερα στις κάλπες προκειμένου να αποφασίσουν για το μέλλον τους και το μέλλον της χώρας, καλούνται δε να ξεπεράσουν το κλίμα άγριας τρομοκρατίας (σε επίπεδο πραγματικότητας, αλλά και ρητορείας) και πολώσεως (που περιελάμβανε και χτυπήματα κάτω από τη ζώνη) καθώς και μια πρωτοφανή επιχείρηση καλλιέργειας φόβου, όχι γιατί δεν υπάρχουν κίνδυνοι για το αύριο, αλλά γιατί τόσο η ΝΔ κατά κύριο λόγο, όσο και οι Ευρωπαίοι εταίροι (με τελευταίο τον Πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, υποστηρικτή της ουσίας των μνημονιακών επιλογών) επέλεξαν την προβολή διχαστικών διλημμάτων και λογικών, ευελπιστώντας ότι θα πείσουν την κοινωνία σε συγκεκριμένες επιλογές.
Ο γράφων, στα τριάντα χρόνια που ασκεί τη δημοσιογραφία, δεν έχει ξαναζήσει τόσο άγριο προεκλογικό κλίμα, ούτε τόσο ωμές, προκλητικές και δημόσιες παρεμβάσεις από ξένους ηγέτες και ξένες εφημερίδες, με τελευταία τη γερμανική έκδοση των «Financial Times», που κάλεσε τους Έλληνες «να αντισταθούν στον δημαγωγό» Αλέξη Τσίπρα και να υπερψηφίσουν τη Νέα Δημοκρατία, πρό(σ)κληση που δείχνει τον εξευτελισμό που έχει υποστεί το κύρος της χώρας τα τελευταία χρόνια, πρό(σ)κληση, όμως, η οποία μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ για τους εμπνευστές της.
Με δεδομένη την εκτίμηση ότι αυτή η αναμέτρηση δεν θα είναι πρωτίστως αναμέτρηση της οργής, όπως η προηγούμενη, αλλά αναμέτρηση με κυρίαρχο συναίσθημα τον φόβο, ουδείς μπορεί να προβλέψει την έκβασή της, καθώς η «πρωτιά» παιζόταν μέχρι την τελευταία στιγμή, μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, ουδείς πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει αυτοδυναμία και άπαντες προεξοφλούν ότι θα υπάρξει κυβέρνηση συνεργασίας, με κορμό το πρώτο κόμμα, αλλά με άγνωστη πολιτική κατεύθυνση, της οποίας, όμως (κυβερνήσεως) ο βίος, με δεδομένη τη ρευστότητα, στην Ελλάδα και στον κόσμο, παραμένει κι αυτός άγνωστος.
Οι Έλληνες πολίτες προσέρχονται στις κάλπες, μέσα σε ένα σκηνικό καταρρεύσεως της χώρας, σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, με περιστατικά άγριας βίας στο κοινωνικό πεδίο (δολοφονίες και κρούσματα αντιδικίας) αλλά και στο πολιτικό πεδίο, όπου ζήσαμε σκηνές πραγματικής βίας (όπως το απεχθές περιστατικό με τον εκπρόσωπο της «Χρυσής Αυγής» σε βάρος πολιτικών του αντιπάλων) και λεκτικής βίας και γκρίζας διαφημίσεως καθώς και με προσπάθεια εγέρσεως συντηρητικών ανακλαστικών, όπως εκδηλώθηκε με την προεκλογική τακτική της ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο επεχείρησε να εμφανίσει ως κόμμα της βίας, ακόμη και ως κόμμα μπολσεβίκων...
ΣΟΒΑΡΟ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Ωστόσο, είναι αληθές ότι υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα σε οικονομικό επίπεδο, καθώς, όπως επισημαίνει ο Τύπος, η χώρα φαίνεται ότι έχει περιέλθει σε κατάσταση διεθνούς οικονομικής απομονώσεως, όταν μεγάλοι ασφαλιστικοί οίκοι έχουν πάψει να ασφαλίζουν τις εισαγωγές προς την Ελλάδα, οι δε επιχειρήσεις ασφυκτιούν, αφού καλούνται να πληρώσουν τοις μετρητοίς τις όποιες εισαγωγές τους, ο κίνδυνος ελλείψεως πρώτων υλών, φαρμάκων, ακόμη και τροφίμων, ίσως καταστεί αισθητός, οι ελληνικές βιομηχανίες αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα με τις πρώτες ύλες τους, στον βαθμό, που η παραγωγή τους εξαρτάται από τις εισαγωγές, ενώ στο ενεργειακό πεδίο βρισκόμαστε σε οριακό σημείο, αφού κλείνουν οι γραμμές πιστώσεων και ελλοχεύει ο κίνδυνος να μην υπάρχει πρόσβαση ούτε καν στην αγορά του Ιράν, λόγω του διεθνούς εμπάργκο που έχει επιβληθεί στην Τεχεράνη.
Την ίδια στιγμή, διεθνείς οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες, σε αγαστή συνεργασία με την εγχώρια μνημονιακή ελίτ και παρά τις όποιες διαψεύσεις, επιμένουν να επαναφέρουν το σενάριο περί εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ, η απομόνωση της χώρας προκύπτει και από τις ματαιώσεις συναλλαγών και συμφωνιών στους κλάδους του τουρισμού, του εμπορίου και των μεταφορών, ενώ πολυεθνικές εταιρίες, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, λέγεται ότι διατηρούν ελάχιστα μετρητά διαθέσιμα.
ΔΥΣΜΕΝΕΣ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Κι ενώ η Ισπανία οδεύει, όπως φαίνεται, στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στηρίξεως για να σώσει τις τράπεζές της, οι δε Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εσχάτως ανακάλυψαν πως οι έχοντες δεν συνεισφέρουν στα δημόσια έσοδα («δεν είδα τους πλούσιους να κλαίνε», είπε ο επικεφαλής του Eurogroup) η εικόνα που υπάρχει, με βάση σχετικά δημοσιεύματα, είναι πως για την Αθήνα, το κλίμα στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο είναι ιδιαίτερα βαρύ και ότι τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο, αν δεν τηρηθούν τα συμφωνηθέντα (έσπευσε, άλλωστε, να το υπενθυμίσει, ο, κατά τα λοιπά, «φίλος» της Ελλάδος Φρανσουά Ολάντ) ανεξάρτητα από την κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μετά τις εκλογές.
Πολιτικοί αναλυτές, με εμφανή τη μνημονιακή λογική στην επιχειρηματολογία τους, λένε πως μπορεί να διαμηνυθεί στην Αθήνα ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμία επαναδιαπραγμάτευση, προτού η νέα κυβέρνηση υλοποιήσει τις, ήδη, ανειλημμένες δεσμεύσεις της χώρας και, εν πάση περιπτώσει, η σκλήρυνση της στάσεως των Βρυξελλών και του Βερολίνου έναντι των Αθηνών, δεν εδράζεται μόνο στην ανησυχία τους για την εν γένει δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ και τις θέσεις του περί καταργήσεως των εφαρμοστικών νόμων του Μνημονίου, αλλά έχει αρχίσει να κυριαρχεί η άποψη ότι η ελληνική κοινωνία και το υφιστάμενο πολιτικό της προσωπικό δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Κατά τους ίδιους αναλυτές, αν και υπάρχει σχετική διάψευση από το Βερολίνο, «ζυμώνεται» εκ νέου το σενάριο ότι ίσως η Γερμανία να θελήσει να παίξει θέμα ελληνικής εξόδου από το ευρώ, ως επιχείρημα για την ανάγκη γενναίας ενισχύσεως του Μηχανισμού Σταθερότητας, κάτι που, μέχρι στιγμής, έχει αρνηθεί να πράξει. Δηλαδή, να θυσιαστεί η Ελλάδα ως παράδειγμα προς αποφυγή, ώστε να αποτραπεί και να ανακοπεί η αριστερή δυναμική της ελληνικής κοινωνίας. Και ακόμη ότι οι ομονοήσαντες Φρ. Ολάντ και Μ. Μόντι ίσως να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα έναντι της Καγκελαρίου Μέρκελ, ως διαπραγματευτικό εργαλείο, που (θα) μπορεί να θυσιαστεί, εάν η Γαλλία και η Ιταλία διασφαλίσουν αποφάσεις που θα θωρακίζουν τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο.
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΦΟΒΟΥ
Με βάση τις ανωτέρω παραμέτρους (που κι αυτές είναι αμφιλεγόμενες, αλλά όχι και ανύπαρκτες, ως ζύμωση και ως διεργασίες στην ΕΕ, αν και υπάρχει η αμερικανική παράμετρος, με την Ουάσιγκτον να φέρεται να λέει «γιατί όχι» σε ένα πείραμα τύπου ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και να επιμένει ότι αν ξηλωθεί το ευρωπαϊκό πουλόβερ, τότε θα υπάρξει διάχυση της κρίσεως διεθνώς και εξ αυτού ο Πρόεδρος Ομπάμα πιέζει την Καγκελάριο Μέρκελ να ρίξει νερό στο κρασί της) το τελευταίο προεκλογικό διάστημα παίχθηκε, με προεξάρχουσα την ΝΔ, ένα άγριο παιχνίδι κινδυνολογίας, με ρητορική πρωτόγνωρη για τα μεταπολιτευτικά χρονικά, ρητορική που επεδίωκε να ταυτίσει το ΣΥΡΙΖΑ με την τρομοκρατία και τους ...μπολσεβίκους.
Με αξιοποίηση ακόμη και του περιστατικού με τον Ηλία Κασιδιάρη, ο στόχος ήταν να προβληθεί η ΝΔ ως το κόμμα «του νόμου και της τάξεως», το οποίο θα διώξει τους παράνομους μετανάστες (επί της ουσίας δηλαδή υιοθετήθηκε ως ρητορική, η θέση και η πρακτική της «Χρυσής Αυγής», ενός κόμματος το οποίο είναι «αδελφικό» με την ΝΔ, όπως είπε ο Παναγιώτης Ψωμιάδης) ενώ έτυχαν εκμεταλλεύσεως ρητορικές περιθωριακών οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ (βλέπε την υπόθεση Αμυρά) αλλά και πάγιες θέσεις – αναλύσεις του διάσημου σλοβένου φιλοσόφου Σλάβοι Ζίζεκ προκειμένου να ταυτιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και με την επανάσταση των Μπολσεβίκων.
Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να λείανε την ρητορική του, αναφορικά με το Μνημόνιο, αλλά δεν κατάφερε, κυρίως σε επικοινωνιακό επίπεδο, να αντιπαρατεθεί με την ΝΔ, όχι γιατί δεν είχε θέσεις, αλλά γιατί δεν μπορούσε να τις κοινωνήσει με πειστικό τρόπο, ενώ είχε καταστεί σαφές ότι η δική του προσπάθεια να καθησυχάσει την κοινωνία, σκόνταφτε στην καλύτερα προετοιμασμένη προσπάθεια της ΝΔ , που είχε στόχο τον αποπροσανατολισμό και την καλλιέργεια του φόβου στους «νοικοκυραίους», ώστε να «οδηγήσει» την ψήφο τους στα παραδοσιακά συστημικά κόμματα και την ίδια στιγμή, ορισμένες πληροφορίες έφεραν στελέχη του ΠΑΣΟΚ να λένε σε παλαιούς τους ψηφοφόρους να επιλέξουν την ΝΔ, αν επέμεναν να μην θέλουν να ψηφίσουν το πρώην κυβερνητικό κόμμα.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι πολιτικοί αναλυτές και δημοσκόποι υποστήριζαν ότι η σημερινή ψήφος είναι η «ψήφος του φόβου», που περιορίζει την «ψήφο της οργής», η οποία χαρακτήρισε την εκλογές της 6ης Μαΐου, εκτίμησαν δε ότι θα υπάρξει ενίσχυση της λεγόμενης συστημικής ψήφου, με παράλληλη συρρίκνωση της αντίστοιχης αντισυστημικής.
Μεγάλο δε ερώτημα που θα λάβει σήμερα απάντηση είναι αν το επεισόδιο με τον Ηλία Κασιδιάρη θα ενισχύσει τη «Χρυσή Αυγή» και αν η δεξιά πόλωση που επέλεξε η ΝΔ θα της προσδώσει ψήφους από δεξαμενές συντηρητικών ψηφοφόρων (δηλαδή από τους «Ανεξάρτητους Έλληνες» και τη «Χρυσή Αυγή») και μέχρι ποιού σημείου θα αντέξει ο ΣΥΡΙΖΑ στις πιέσεις και τους εκβιασμούς που έχει δεχθεί η διαμορφούμενη εκλογική του βάση.
ΣΕ ΤΕΝΤΩΜΕΝΟ ΣΧΟΙΝΙ
Είναι προφανές ότι τα πάντα ισορροπούν σε τεντωμένο σχοινί, αλλά εκτιμάται πως, ανεξαρτήτως του αν η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα, ένα νέο πολιτικό σκηνικό γεννιέται, που σημαίνει το τέλος του παραδοσιακού δικομματισμού, που σημαίνει την απαρχή ενός νέου διπολισμού, που σημαίνει, στην παρούσα συγκυρία τουλάχιστον, το τέλος των ισχυρών και των αυτοδύναμων κυβερνήσεων, αλλά με την Αριστερά στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων, σε συνδυασμό, βέβαια, με την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ.
Άπαντες εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξει (εκτός απροόπτου) αυτοδυναμία, ότι το πρώτο κόμμα θα κινηθεί αυτήν τη φορά γύρω στο 30%, ίσως και να το ξεπεράσει κατά τι και ότι τα εκτός Βουλής κόμματα θα είναι (αθροιστικά) πολύ κάτω απ' το 19%, που είχαν συγκεντρώσει στις εκλογές του Μαΐου.
Αυτό που έχει σημασία είναι αν η νέα κυβέρνηση θα κινηθεί στη γραμμή κάποιων αλλαγών στα Μνημόνια (σε περίπτωση που είναι πρώτο κόμμα η ΝΔ και συγκυβερνήσει με το ΠΑΣΟΚ, ίσως και τη ΔΗΜΑΡ) ή αν θα είναι κυβέρνηση καταργήσεώς τους (σε περίπτωση που πρώτο κόμμα αναδειχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ και σχηματίσει κυβέρνηση της Αριστεράς, με συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ και προσωπικοτήτων από τον χώρο της Αριστεράς).
Στην ΝΔ θεωρούν ότι θα είναι πρώτο κόμμα και το βασικό για τη Λεωφόρο Συγγρού είναι να υπάρξει στήριξή της από το ΠΑΣΟΚ, αλλά αυτό έχει άμεση σχέση με το ποσοστό που το κόμμα αυτό θα λάβει, το βαθμό μετεκλογικής επιρροής του Ευ. Βενιζέλου και τους εσωκομματικούς συσχετισμούς στο «πράσινο» στρατόπεδο, ενώ θέτουν και το θέμα της συνεργασίας, σε ευρωπαϊκή κατεύθυνση, με τη «Δημοκρατική Αριστερά» και τμήμα βουλευτών των «Ανεξάρτητων Ελλήνων». Ωστόσο, σε περίπτωση ήττας της ΝΔ θα υπάρξουν επιπτώσεις και στα εσωτερικά του κόμματος.
Στην περίπτωση πρωτιάς του ΣΥΡΙΖΑ, όσο κι αν αυτό δεν το θέλουν οι μνημονιακές δυνάμεις (εκτός κι αν ο Αλέξης Τσίπρας αναθεωρήσει τις θέσεις του περί καταγγελίας της δανειακής σύμβασης) στην Κουμουνδούρου λένε πως υπάρχει, παρά την πόλωση και τις προεκλογικές αγριότητες και τις έξωθεν ωμές παρεμβάσεις αξιωματούχων και ΜΜΕ, έδαφος για συνεργασία με τη «Δημοκρατική Αριστερά», αν και υπογραμμίζουν ότι το κόμμα προετοιμάζεται τόσο για το ενδεχόμενο να είναι αύριο στη θέση της κυβερνήσεως, όσο και σ’ αυτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Βεβαίως η πρόταση Τσίπρα για «Αριστερή κυβέρνηση» δεν θα είναι εύκολα υλοποιήσιμη. Μένει να αποδειχθεί στην πράξη, αν θα αρκούν οι έδρες της ΔΗΜΑΡ (με δεδομένη την άρνηση του ΚΚΕ) για να υπάρξει η αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά κι εάν υπάρξει τέτοια πλειοψηφία, πρέπει να υπάρξει και πολιτική συμφωνία. Φυσικά σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η εκδοχή της ανοχής σε αυτή την κυβέρνηση και από άλλες δυνάμεις.
Είναι προφανές πως οι μνημονιακές δυνάμεις θέλουν πάση θυσία να εγκλωβίσουν το ΣΥΡΙΖΑ σε μια κυβερνητική συνεργασία, διότι δεν τον θέλουν στη θέση της αντιπολιτεύσεως, καθώς γνωρίζουν ότι από τη θέση αυτή θα εισπράττει όλη την κοινωνική αντιπολίτευση, αφού είναι δεδομένο ότι συνεχίσουν τις αδιέξοδες πολιτικές του μνημονίου.
