Περίσσεψε το θράσος. Μπήκε στην καθημερινότητά μας και απλώνεται σαν λοιμός, σαν επιδημία. Και, όσο θα πλησιάζουν οι εκλογές, το φαινόμενο θα δυναμώνει. Ανενδοίαστα, ξεδιάντροπα, θα προκαλεί. Και, όταν λέμε θράσος δεν εννοούμε τη θρασεία κοινωνική συμπεριφορά λ.χ. το αγενές και θρασύδειλο «κάνε στην άκρη ρε μπάρμπα!» Αυτήν την έχουν τα ανάγωγα φυντάνια του λαϊκισμού, από τη δεκαετία του 80... Ανδρώθηκαν όμως και έγιναν και πολιτικά θρασίμια. Διαθέτουν πια το θράσος του ψεύτη που θέλει να πείσει. Του σαλταδόρου που εμφανίζεται ως... ισορροπιστής. Του αποτυχημένου που διεκδικεί δάφνες. Του ‘φελλού’ που θέλει να επιπλεύσει.
Το αντιμετώπισαν το πρόβλημα και οι Άγγλοι, όταν έστηναν τον υποδειγματικό κοινοβουλευτισμό τους: «Τι είναι πρώτο στην πολιτική μπίζνα; Το θράσος! Τι είναι δεύτερο και τρίτο; Το θράσος! Και, ακόμα, το θράσος είναι παιδί της άγνοιας και της ποταπότητας!» Της άγνοιας και της φτήνιας, το ερμηνεύω. Αυτά από έναν Σερ, τον Sir Francis Bacon (16ος αιώνας). Δεν είναι αυτή μια ελιτίστικη, μια «αριστοκρατική» θέση, αλλά συμπυκνωμένη μια αλήθεια: Στην άγνοια, δικαιολογημένη ή αδικαιολόγητη, θάλλει η μικρότητα και η φτήνια που σπέρνει ο θρασύς. Τζάμπα είναι!...
Μια άλλη κρίση είναι εξίσου οδυνηρή, γιατί είναι της άξιας ποιήτριας, της κ. Κικής Δημουλά. Η διαπίστωσή της για το σήμερα: «Το θράσος επιβάλλεται, σε κάθε επίπεδο. Διότι από ελάττωμα που ήταν, το θράσος έγινε όπλο. Πιστεύω ότι πολλοί άνθρωποι το χρησιμοποιούν ως άμυνα και αυτό δείχνει μια βαθύτερη περιφρόνηση προς ό,τι επικρατεί». (Συνέντευξη στην «Καθημερινή», 17-3-12).
Στην πολιτική «μπίζνα» είχαμε τελευταία το δεύτερο Μνημόνιο. Κάπου διάβασα, λοιπόν, ότι ήταν 700 σελίδες! Πόσοι θα έχουν το θράσος να πουν, πάλι, ότι ψήφισαν (θετικά ή αρνητικά) χωρίς να το διαβάσουν; Χώρια το ερώτημα, αν και το κατάλαβαν!... Αλλά και ο αγανακτισμένος «τυφλός» ταξιτζής, που έχασε το επίδομα τυφλότητας, πώς θα βρει το δίκιο του; Οι εκλογές το έχουν αυτό το καλό, ας μην το ξεχνάμε: σε υποχρεώνουν να αντιμετωπίσεις το θράσος, αν έχεις αντέξει μέχρι εδώ... Μια εμπειρική, παροιμιακή υπενθύμιση ίσως βοηθήσει: «Το παλιό γομάρι δύσκολα αλλάζει ντορό».
Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΜΑΘΗΤΡΙΑ
Μόλις προκηρυχτούν οι εκλογές ενεργοποιείται αυτόματα ένας μηχανισμός αυτοάμυνας. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία, κι αυτό ας μην το ξεχνάμε, δίνει τη δυνατότητα αυτοπροστασίας από την... κοινοτοπία. Καθώς θα διανέμονται από τα κομματικά «επιτελεία» (ε, καλά τώρα...) τα τσιτάτα, οι γραμμές, οι ντιρεκτίβες και οι μπροσούρες με τον ετοιματζίδικο κομματικό λόγο, οι κοινοτοπίες θα αρχίσουν να επαναλαμβάνονται. Αναμασήματα, φλυαρίες, τετριμμένες κουβέντες, τιποτολογίες. Αυτή τη φορά με δυο χαρακτήρες ενισχυμένους: Μιλούν σαν να είναι φευγάτοι από την πραγματικότητα, σαν να μην συνέβη τίποτα (δηλαδή, μια καταστροφή!), και σαν να απευθύνονται σε βλάκες...Η πρώτη γραμμή άμυνας με...χαμόγελο. Μας το πρότεινε ο εθνικός μας ποιητής, ο Διονύσιος Σολωμός: «Δω μια φορά ήταν άνθρωπος, κι εκεί ήταν ένας τόπος».
Στη δεύτερη γραμμή άμυνας τα πράγματα δυσκολεύουν. Επιτάσσουν περισυλλογή και προβληματισμό. Κι αυτό γιατί η... «βολή», η εύστοχη, έρχεται από νέο άνθρωπο, ευαίσθητο και καλλιεργημένο, ο οποίος διαθέτει ευχέρεια γραπτού λόγου. Στην «Ελευθερία» της 10-3-12 δημοσιεύθηκε κείμενο μαθήτριας (!), της δεσποινίδας Κωνσταντίνας Μπανταβή, την οποία δεν γνωρίζω, δυστυχώς. Ένα κείμενο που σε αναθαρρεύει και σε προστατεύει από την κοινοτοπία και την κενολογία. Απόσπασμά του: «Απογοητεύομαι, αντικρίζω λόγια, ιδέες, (και καλά εκπορευόμενες από πνευματικές φιγούρες). Τα λόγια αυτά καταντούν ψεύτικα, ανύπαρκτα, καθώς δεν διακρίνω τον δημιουργό αυτών, τον εν ενεργεία δημιουργό αυτών. Πρόκειται για αγελαίους σοφιστές».
Ξεπερνώντας στα γρήγορα, μετά από αυτή τη στάση, τη σκέψη ότι ήρθε η ώρα να την «κάνουμε», να ενθαρρύνουμε τους νέους να τραβήξουν μπροστά, να πουν τον δικό τους λόγο (αν τον έχουν...), ετοιμάζεται η τρίτη γραμμή άμυνας. Η κοινοτοπία, λοιπόν, είναι σαν την τροφή που δίνουν στις κότες των ορνιθοτροφείων. Αυτές που, μόλις ανάψει ο προγραμματισμένος λαμπτήρας, το βλέπουν σαν νέα αυγή, σαν νέο ξεκίνημα κ.λπ. Η καλή η κότα, όμως, όπως και ο καλός πολίτης, οφείλει να είναι... αλανιάρα. Να κυκλοφορεί ελεύθερα, να τσιμπολογάει ελεύθερα και να μπορεί να ξεδιακρίνει το φως του ήλιου από την απάτη του λαμπτήρα. Είναι κι αυτό ένα πλεονέκτημα του κοινοβουλευτισμού.
ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΦΙΛΤΡΟ
Τα στερεότυπα πήραν τη θέση τους. Πολλοί θα μπερδευτούν απ’ αυτά. Άλλοι θα... βολευτούν, προσώρας. Καμπόσοι θα τα απορρίψουν. Και άλλοι θα επιδιώξουν να τα αποκρυπτογραφήσουν. Ενδεικτικά μερικά: «Μοντέλο ανάπτυξης»-«Κόκκινες γραμμές»-«Προγραμματικές συμφωνίες»-«Πάταξη» (φοροδιαφυγής, λαθρομετανάστευσης κ.λπ.)-«Μίγμα πολιτικής»-«Διακύβευμα»-«Προς μια κατεύθυνση»-«Ανατροπή»-«Εξέγερση»-«Επίθεση» -«Ανάπτυξη»-«Ανάταξη» (κάτι από «Αναδόμηση» του Ανδρέα δεν θυμίζει αυτό;...) και άλλα πολλά. Η «Αλλαγή» του Αντρέα ξεχάστηκε. Και ο Γιώργος πήρε μαζί του τη «Ρήξη». Χώρια οι τραχιές κουβέντες που ακούγονται, οι σκληρές εμφυλιοπολεμικές των ανιστόρητων και οι ελαφρές διχαστικές των ανεγκέφαλων.
Όλα αυτά θα περάσουν από το κοινοβουλευτικό φίλτρο. Θα υποστούν τη βάσανο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Ορισμένα κάτι θα αφήσουν. Και άλλα θα ξεχαστούν την επόμενη μέρα των εκλογών. Ό,τι είναι αυθεντικό, γνήσιο, θα κρατηθεί. Για τα άλλα, η τύχη τους είναι αναμενόμενη. Καθώς μας το άφησε κι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: «Ο κάλπικος παράς μένει στον... νοικοκύρη».
xatzis@hotmail.com
