Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Υπήρχαν τελικά ή όχι εναλλακτικές πολιτικές για την απόκτηση εσόδων από το κράτος, πέραν της μνημονιακής επέλασης στα εισοδήματα των πολιτών, στις συντάξεις και τους μισθούς; Θα μπορούσε να εφαρμοστεί έγκαιρα μια άλλη πολιτική, προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η μεγάλη επιδρομή στην τσέπη του κόσμου, που αδυνατεί να πιστέψει πως υφίσταται τέτοια πίεση και λιτότητα;
Τα ερωτήματα είναι πολλά και συχνά χωρίς απάντηση. Γιατί τις απαντήσεις δεν τις δίνουν αυτοί που εμπλέκονται στις υποθέσεις της δανειοδότησης και που συνήθως δεν έχουν τίποτα να πουν. Γιατί λύσεις υπήρχαν και υπάρχουν, απλά δεν θέλουν να τις δουν. Με αύξηση των δημοσίων εσόδων μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας και όχι μέσα από νέους έμμεσους φόρους, μπορεί τα δεδομένα να αλλάξουν άρδην. Με αποτελεσματική καταπολέμηση της ακρίβειας, που σημαίνει μείωση του πληθωρισμού και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες τόνωσης της παραγωγής, μέσω κινήτρων για επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια (εκμετάλλευση του ενεργειακού δυναμικού της χώρας, απλοποίηση της γραφειοκρατίας) που τονώνουν την απασχόληση, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και ενισχύουν την επιχειρηματικότητα, οι οικονομικοί δείκτες μπορούν να αντιστραφούν και η ανεργία στη χειρότερη περίπτωση να σταθεροποιηθεί. Μιλάμε για ένα κράτος που επί χρόνια σπαταλούσε ασύστολα τους οικονομικούς πόρους, ένα κράτος που τώρα επιχειρεί να εισπράξει από το υστέρημα των πολιτών, προκειμένου να ικανοποιηθεί η όρεξη της κάθε Μέρκελ και του κάθε Σαρκοζί.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ένα συντριπτικό ποσοστό του ελλείμματος στην Ελλάδα προήλθε από τις εισαγωγές όπλων και ενέργειας. Με μεγάλη μείωση των εξοπλισμών και παράλληλη εναλλακτική ενεργειακή επένδυση για περιορισμό των εισαγωγών ενέργειας, θα μπορούσε να επιτευχθεί σταδιακή μείωση του ελλείμματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας δαπάνησε από το 1990-2010, 21.394 εκατ. δολάρια (7η θέση παγκοσμίως) για εξοπλισμούς και το 2000-2010 11.092 εκατ. δολάρια (4η θέση παγκοσμίως).
Τα στοιχεία δείχνουν όχι μόνο κατασπατάληση των πόρων αλλά και απαράδεκτη διαχείριση του οικονομικού πλούτου. Ποιοι είναι υπεύθυνοι για αυτό; Πολλοί και διάφοροι. Η καθολική εφαρμογή του πόθεν έσχες, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζιτικών και χρηματιστηριακών συναλλαγών (εγχώριων και καταθέσεων του εξωτερικού) και η φορολογία της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, συμπεριλαμβανομένης της εκκλησιαστικής ή ένα μέρος αυτής, θα μπορούσε επίσης να αναμορφώσει τα δεδομένα που ισχύουν από το πρώτο μνημόνιο και μετά, που ούτως ή άλλως ήταν μια βαθιά μαχαιριά στα εισοδήματα των πολιτών. Δεν έγινε όμως τίποτα, ούτε σχεδιάστηκε κάτι παρόμοιο. Το αντίθετο, τα νέα μέτρα ούτε καν ακουμπούν τους μεγαλοσχήμονες στη θεωρία και την πράξη, όλους αυτούς που εξακολουθούν να κερδοσκοπούν στις πλάτες του ελληνικού λαού. Πολλά και πολύπλοκα είναι πλέον τα φορολογικά μέτρα. Οι κοινωνικοί εταίροι ασκούν και επιβάλλουν μια σαρωτική πολιτική, που η ελληνική κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει και πάλι σε βάρος της μεσαίας και χαμηλής τάξης. Αντί της ραγδαίας ανόδου των τιμών λόγω της χαμηλής κερδοφορίας, κοινώς τη συνεχιζόμενη διάπραξη της περιβόητης «αρπαχτής» λόγω της κατακόρυφης αύξησης των όποιων εξόδων, θα μπορούσε να είχε εφαρμοστεί κλιμακωτή μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και φορολόγηση προϊόντων με αρκετά ή πλήρως ανελαστική ζήτηση, προκειμένου να μην μεταβληθεί η ζητούμενη ποσότητα και να μην πλήττεται το εισόδημα των ασθενέστερων.
Η φορολόγηση, επίσης, των ελεύθερων επαγγελματιών με αναλογικά κριτήρια και κλιμακωτή φορολογία σε σχέση με τον χρόνο άσκησης του επαγγέλματος, με τα τετραγωνικά της έδρας, και σε άμεσο συσχετισμό με την περιουσιακή τους κατάσταση, θα ανακούφιζε αυτή την τάξη, που σε μόνιμη βάση καταβάλλει φόρους και που με το νέο μνημόνιο καλείται να δώσει ακόμα περισσότερα.
Πολλές και επιτακτικές λύσεις – αυτοί επέλεξαν τους πολίτες
Η αγορά αργοπεθαίνει. Και οι καταναλωτές δεν μπορούν να δώσουν χείρα βοηθείας, αφού τους λείπουν ακόμη και τα στοιχειώδη. Κατά τα άλλα, όλοι σταυροκοπιούνται που θα λάβουμε τη νέα δανειακή δόση και δεν θα βγούμε από το ευρώ. Με ποια ρευστότητα όμως; Με τι τζίρους στην αγορά; Μηδενικούς. Και όμως υπήρχε ελπίδα για την ανάπτυξη. Υπήρχαν οι δυνατότητες αυτές που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στο έπακρο, με άμεσα αναπτυξιακά αποτελέσματα. Τι έκαναν όμως περί τούτου; Απολύτως τίποτα. Τι έκαναν αναφορικά με την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και τα επενδυτικά κίνητρα, την τόνωση της απασχόλησης σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, με στόχο την αποκέντρωση και την επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια; Απολύτως τίποτα. Ποια δυναμική υπήρξε σχετικά με την εκστρατεία τουριστικής προβολής, την τόνωση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, τη στήριξη των παραδοσιακών και βιολογικών μορφών καλλιέργειας, με εξαγωγικό προσανατολισμό, ή άλλες παρόμοιες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες;
Συνήθως λόγια χωρίς αντίκρισμα ήταν αυτά που μονοπωλούσαν την επικαιρότητα. Υποσχέσεις χωρίς καμία βάση. Και το βασικότερο όλων, η αναβλητικότητα και η κακοδιαχείριση των ελάχιστων εναπομεινάντων οικονομικών πόρων. Και μαζί με όλα αυτά φυσικά, ούτε λόγος περί μείωσης των τιμών από τα ελληνικά καρτέλ βιομηχανιών και βιοτεχνιών στα εγχώρια προϊόντα, με στόχο την ενίσχυση της εσωτερικής κατανάλωσης με ανταποδοτικά οφέλη στην εξαγωγή τους και παράλληλη καμπάνια ενίσχυσης της κατανάλωσής τους. Ούτε κουβέντα για στοχοποίηση αυτών ακριβώς των καρτέλ που έφεραν και εξακολουθούν να φέρνουν τη χώρα σε αυτή την τραγική θέση. Λέω, λοιπόν, ότι ευκαιρίες υπήρχαν. Ότι παρά τις δυσκολίες, την κερδοσκοπία και τη διαφθορά, υπήρχαν οι ελπίδες για οικονομική ανάταση. Τώρα όμως τον λόγο τον έχει το νέο μνημόνιο. Αυτό και οι σαρωτικές περικοπές που το συνοδεύουν σε μισθούς και συντάξεις. Ας όψονται όλοι όσοι πιστεύουν πως έτσι θα επιστρέψουμε στις αγορές μέσα σε λίγα χρόνια. Ας είναι καλά όλοι αυτοί που εξακολουθούν να εξαπατούν τους πολίτες με προσχηματικές δικαιολογίες. Γιατί όχι απλά υπήρχαν εναλλακτικές πολιτικές, αλλά οι λύσεις ήταν στο χέρι τους εδώ και καιρό. Πολύ πριν πλασάρουν τεχνηέντως τον μονόδρομο του μνημονίου. Εκείνοι όμως όταν ζορίστηκαν, επέλεξαν το εύκολο θύμα, τους πολίτες.
