Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Σε αποσύνθεση και παραζάλη βρίσκεται το ελλαδικό πολιτικό σκηνικό, καθώς (έστω και με εγκληματική καθυστέρηση κι ενώ η χώρα και η κοινωνία της έχουν εισέλθει στην Κόλαση του Μνημονίου) δεκάδες βουλευτές από τις δύο βασικές συνιστώσες του εγχώριου, αστικού, μεταπολιτευτικού δικομματισμού, επέλεξαν (υπό την πίεση και της εξεγερμένης κοινωνίας) να καταψηφίσουν το δεύτερο (και επαχθέστερο του πρώτου) Μνημόνιο και διεγράφησαν από τα κόμματά τους.
Το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα δεν είναι πια το ίδιο με αυτό που γνωρίζαμε, η δε «μνημονιακή» στάση των δύο μεγάλων αστικών κομμάτων (με την απαραίτητη «τσόντα» του ακροδεξιού ΛΑΟΣ, η ηγεσία του οποίου επιδίδεται σε συνεχείς κωλοτούμπες) τα μετέβαλε σε κομμάτια και θρύψαλα, τα οποία προστέθηκαν στα αποκαΐδια των εμπορικών καταστημάτων, των τραπεζών και των ιστορικών κτιρίων, που κατέκαψε η μανία των (εξ αντικειμένου) προβοκατόρων, οι οποίοι, εκ νέου, «ανέδειξαν» την απουσία του κράτους και των μηχανισμών του και συνετέλεσαν (μαζί με τους πολιτικούς) στον περαιτέρω εκφοβισμό της κοινωνίας.
Της κοινωνίας, η οποία έχει εισέλθει σε μια «μεγάλη νύχτα», βιώνει δε συνεχείς «νύχτες μεγάλων μαχαιριών» (σύμφωνα με τον τίτλο αθηναϊκής εφημερίδας, που αναφερόταν στην τελευταία συνάντηση των αρχηγών και τις αποφάσεις τους για νέες περικοπές μισθών, συντάξεων και δικαιωμάτων και στην πλήρη κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους) ενώ οι τοκογλύφοι και οι δανειστές της χώρας, συνεχίζουν τους εκβιασμούς και τα τελεσίγραφα, προκειμένου το «πειραματόζωο Ελλάδα» να υποταχθεί πλήρως, όπως έχει, άλλωστε, υποταχθεί η αστική πολιτική της ηγεσία, την οποία εξακολουθούν να θεωρούν αναξιόπιστη και αφερέγγυα.
Το νέο πολιτικό σκηνικό, που προέκυψε από τη στάση των βουλευτών, που καταψήφισαν (ή υπερψήφισαν - σε αντίθεση με την κομματική τους γραμμή) το νέο Μνημόνιο και τις διαγραφές τους, οδηγεί προφανώς σε, εντός του σκηνικού αυτού, αναδιατάξεις, σε αναπροσαρμογές εκλογικών στρατηγικών, πιθανώς σε νέο ή νέα σχήματα, διεργασίες, δηλαδή, που και αυτές – μαζί με τις έξωθεν «υποδείξεις» - θα προσδιορίσουν (ή θα απομακρύνουν) το χρόνο των εκλογών.
Των εκλογών στις οποίες (λέει ότι) επιμένει ο Α. Σαμαράς, αλλά και η Αριστερά, αλλά τις οποίες δεν θέλουν οι δανειστές της χώρας, προεξάρχοντος του Υπουργού των Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος (κατά το κοινώς λεγόμενο) «ξεσάλωσε» και ούτε λίγο – ούτε πολύ «απαγορεύει» μια εκλογική αναμέτρηση και θέλει να επιβάλλει παράταση της θητείας της κυβερνήσεως Παπαδήμου.
ΟΙ ΜΑΖΙΚΕΣ ΑΝΤΑΡΣΙΕΣ
Κι ενώ οι Γιώργος Α. Παπανδρέου και Αντώνης Σαμαράς (αλλά και ο Γιώργος Καρατζαφέρης, ο οποίος, στο μεταξύ και υπό την πίεση των δημοσκοπήσεων, που δείχνουν άνοδο της δεξιότερον αυτού ακροδεξιάς, είχε αποσύρει τους υπουργούς του από την κυβέρνηση Παπαδήμου και είχε αλλάξει γραμμή - αυτή τη φορά ζήτησε καταψήφιση του νέου Μνημονίου) είχαν επιβάλλει κομματική πειθαρχία στους βουλευτές τους, με σχεδόν ταυτόσημη επιχειρηματολογία εκφοβισμού των κοινοβουλευτικών τους ομάδων και φυσικά της κοινωνίας, εντούτοις, υπό κυρίως υπό τη λαϊκή πίεση, οι «γραμμές» έσπασαν.
Αυτό δε το σπάσιμο των επισήμων κομματικών γραμμών, οδήγησε στην άρνηση (με τον ένα ή τον άλλον τρόπο) του νέου Μνημονίου από 22 «πράσινους» βουλευτές και από 21 «γαλάζιους», ενώ το υπερψήφισαν οι κ.κ. Μάκης Βορίδης και Άδωνις Γεωργιάδης του ΛΑΟΣ, πλην, όμως, όλοι τους διεγράφησαν από τα κόμματά τους.
Έτσι, το μεν ΠΑΣΟΚ «έμεινε» με 130 βουλευτές, η ΝΔ με 62 και ο ΛΑΟΣ με 14, ο αριθμός των ανεξάρτητων βουλευτών ανήλθε σε 52, κοινή δε είναι η παραδοχή ότι επήλθε ένα «τέλος εποχής» για τα αστικά πολιτικά κόμματα, όπως τουλάχιστον τα γνωρίσαμε όλα τα μεταπολιτευτικά χρόνια.
Οι περισσότεροι εκ των ανταρτών (κυρίως οι «πράσινοι») είχαν προαναγγείλει τη στάση τους και, ως εκ τούτου, η σημειωθείσα εξέλιξη ήταν μάλλον αναμενόμενη, αλλά ο αριθμός των «γαλάζιων» ανταρτών «έριξε τον ουρανό στο κεφάλι» του Αντώνη Σαμαρά.
Δεν έχει περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι οι περισσότεροι από «πράσινους» διαγραφέντες ήταν υποστηρικτές (ή επιλογές) του Γιώργου Α. Παπανδρέου (Χάρης Καστανίδης, Λούκα Κατσέλη, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Σπύρος Κουβέλης, κ.α.) ούτε και το ότι η κ. Κατσέλη φλερτάρει με την ιδέα σχηματισμού νέου κόμματος.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι με τις μαζικές διαγραφές βουλευτών από το ΠΑΣΟΚ και την ΝΔ, επιταχύνεται η αυτοδιάλυση του δικομματισμού και ότι, σε μια περίοδο κατά την οποία τα κόμματα που οδήγησαν την Ελλάδα στη σημερινή κρίση, εγκαταλείπονται μαζικά ή αμφισβητούνται δυναμικά από τους ψηφοφόρους τους, οι κ. Παπανδρέου και Σαμαράς αποφάσισαν να ασκήσουν τα «ηγετικά» προνόμιά τους.
Ο σημερινός αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έχει χάσει τον πολιτικό έλεγχο του κόμματός του, αλλά εφαρμόζει οργανωτικές και διοικητικές, μεθόδους που παραπέμπουν σε περιόδους ηγετικής παντοδυναμίας και - με τις συνεχείς μεταστροφές του - έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την πολυδιάσπαση του πάλαι ποτέ ισχυρού κόμματος, που ίδρυσε ο πατήρ του.
Στο δε «γαλάζιο» στρατόπεδο ανέμεναν περί τα 10 «όχι», αλλά, τελικώς, τα «όχι» έφτασαν τα 21, ενώ ούτε και εδώ περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι απειθάρχησαν βουλευτές της «προεδρικής φρουράς», όπως ο Κώστας Μαρκόπουλος, αλλά το παράδοξο με τους απείθαρχους και διαγραφέντες της ΝΔ, είναι το κόμμα τους θεωρείται ότι βρίσκεται σε τροχιά εξουσίας και ότι ορισμένοι εξ αυτών είχαν βέβαιο τον υπουργικό θώκο.
Παρά ταύτα, εξέφρασαν ένα ηχηρό «όχι» και παρά τα όσα λέγονταν για «καραμανλική συνωμοσία», η εξήγηση, όπως έγραψε το «Βήμα», ήταν πιο απλή και την έδωσε ένας εκ των διαγραφέντων, ο Χρήστος Ζώης, ο οποίος δήλωσε: «Δεν πιστεύω ότι το Μνημόνιο θα σώσει την Ελλάδα και οι βουλευτές δεν είμαστε κοπάδι - έχουμε τις απόψεις μας. Πού να γινόμουν υπουργός; Σε μια κατεστραμμένη χώρα;».
Ο αναλυτής Γ. Κύρτσος χαρακτηρίζει αντιφατική τη συμπεριφορά του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος «φαίνεται ότι κατατρύχεται από το σύνδρομο της Πολιτικής Άνοιξης, θεωρεί ότι πολιορκείται από τις διάφορες τάσεις της ΝΔ και δεν διστάζει να συμβάλει στη σαλαμοποίηση μιας παράταξης που έχει ιστορικό σκληρών εσωτερικών συγκρούσεων». Προσθέτει δε ότι ο αρχηγός της ΝΔ «δεν δικαιούται να καρατομεί βουλευτές και στελέχη, στο όνομα μιας στρατηγικής που αλλάζει συνεχώς, χωρίς να υπάρχει καμία εγγύηση για την τελική επιτυχία».
Οι σημειωθείσες εξελίξεις στα δύο μεγάλα κόμματα, επιτείνουν το κλίμα πολιτικής αστάθειας στην Ελλάδα, θα πρέπει δε να τονιστεί ότι αυτή τη στιγμή κανένα κόμμα δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αν και θέμα «δεδηλωμένης», προσώρας, δεν τίθεται (η κυβέρνηση, στηριζομένη στο ΠΑΣΟΚ και την ΝΔ, την έχει ήδη λάβει με 255 ψήφους - βεβαίως προ των διαγραφών).
Ωστόσο, το ΠΑΣΟΚ (και ειδικά ο Γ. Α. Παπανδρέου) έχει απωλέσει τη δυνατότητα, σε περίπτωση έκτακτων αρνητικών εξελίξεων, να σχηματίσει άλλη κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, ενώ ο η ΝΔ και ο Αντώνης Σαμαράς μπορούν να προκαλέσουν εκλογές, όποτε (και κυρίως αν) το κρίνουν αναγκαίο, αποχωρώντας από την κυβέρνηση.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Κι αν για το ΠΑΣΟΚ τα πράγματα φαίνονται πιο εύκολα, αφού, ούτως ή άλλως, τελεί υπό διάλυση και αναμένεται (αναλόγως και του χρόνου διεξαγωγής των εκλογών) να υποστεί «συντριπτικό κάταγμα», πιθανώς δε και να διασπαστεί, το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο για την ΝΔ και την ηγεσία της.
Ακόμη και για το «γαλάζιο» στρατόπεδο ακούγονται σενάρια που περιλαμβάνουν (και) τη διάσπαση, αν και στη Λεωφόρο Συγγρού (θέλουν να) ευελπιστούν ότι οι έντονοι κραδασμοί, από την ομαδική «ανταρσία», θα απορροφηθούν σύντομα, καθώς το κόμμα εισέρχεται σε προεκλογική τροχιά, αλλά παραδέχονται ότι όσα διαδραματίστηκαν στη Βουλή διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο εντός (και πιθανότατα εκτός) Βουλής.
Είναι προφανές, ότι στη ΝΔ θα αλλάξει όλος ο σχεδιασμός, καθ' οδόν προς τις κάλπες, καθώς το κόμμα δεν θα μπορεί πλέον να δώσει προεκλογική μάχη με αντιμνημονιακή σημαία και ρητορική, το δε ρήγμα που σημειώθηκε στο σκληρό πυρήνα των «σαμαρικών» θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αναδιάταξη δυνάμεων και στη διαμόρφωση νέων εσωκομματικών ισορροπιών.
Ο μεγάλος αριθμός γαλάζιων «ανταρτών» οφείλεται στην απότομη στροφή του Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος, τόσο με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση Παπαδήμου, όσο και με τη συμφωνία του με το νέο Μνημόνιο, διέγραψε την αντιμνημονιακή του ρητορική και άφησε «ξεκρέμαστα» όσα εκ των στελεχών του είχαν επενδύσει σε μια τέτοια ρητορική.
Βεβαίως, οι «γαλάζιοι» επιτελείς ισχυρίζονται πως με την απόφασή του να διαγράψει τους αντάρτες, ο Αντώνης Σαμαράς ενίσχυσε την εικόνα του ως ηγέτη, ο οποίος θέτει το εθνικό, πάνω από το κομματικό συμφέρον και (ευελπιστούν ότι) θα προσδώσει, το προσεχές διάστημα, νέα δυναμική στο κόμμα, αλλά δεν δέχονται την εκτίμηση ότι με τη στάση του αυτή αναίρεσε τη θέση του ότι η ΝΔ είναι το μοναδικό σταθερό κόμμα στη χώρα.
Εις επίρρωση των ανωτέρω έρχεται (δυστυχώς για τη χώρα και τη ΝΔ) η αμφισβήτηση της νεοδημοκρατικής αξιοπιστίας από το Γερμανό υπουργό των Οικονομικών Β. Σόιμπλε, ο οποίος δήλωσε ότι «η ΝΔ δεν έχει υποσχεθεί με σαφήνεια ότι, σε περίπτωση εκλογικής της νίκης, θα αφήσει ακέραιες τις συμφωνηθείσες αποφάσεις του προγράμματος περικοπών».
Η σημερινή εικόνα της ΝΔ, όπως και εκείνη του ΛΑΟΣ, προοιωνίζονται νέες διεργασίες στην ευρύτερη «Κεντροδεξιά πολυκατοικία», καθώς οι κ. Μάκης Βορίδης και Άδωνις Γεωργιάδης προσχώρησαν στη ΝΔ, γεγονός που δημιουργεί «πόλεμο» στο δεξιό φάσμα της Βουλής, ενώ ελλοχεύει ένας πρόσθετος κίνδυνος, εκ της σημειούμενης ανόδου της ακροδεξιάς «Χρυσής Αυγής».
Η ΛΑΪΚΗ ΠΙΕΣΗ
Οι διαφοροποιήσεις των ανταρτών των δύο μεγάλων αστικών κομμάτων από την επίσημη γραμμή των ηγεσιών τους, εκτιμάται ότι σημειώθηκαν για διάφορους λόγους.
Οι περισσότεροι «πράσινοι» αντάρτες «δεν είχαν τίποτα να χάσουν», αφού δεν θα επανεκλεγούν και, συνεπώς, έστω και αργά, επικαλέσθηκαν την (ξεχασμένη πια) ιδεολογία τους για να καταψηφίσουν το δεύτερο Μνημόνιο, ενώ υπάρχουν ερωτηματικά για τη μελλοντική στάση τουλάχιστον του Χάρη Καστανίδη και της Λούκας Κατσέλη.
Οι δε «γαλάζιοι» αντάρτες το έπραξαν, γιατί δεν θα μπορούσαν να εμφανιστούν στις περιφέρειές τους και να πείσουν τους ψηφοφόρους τους για τη εντυπωσιακή και ουσιαστική στροφή της ηγεσίας τους, αν και, εν πάση περιπτώσει, μπορούν να ισχυρισθούν, πιο πειστικά από τους «ομολόγους» τους του ΠΑΣΟΚ, ότι έμειναν πιστοί στην ιδεολογία τους.
Όμως, το γεγονός ότι τελούν εν εξελίξει διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό και ζυμώσεις για νέο ή νέα σχήματα (ήδη υπάρχουν οι εξαγγελίες Λοβέρδου – Βενιζέλου και της Λούκας Κατσέλη) υπάρχει το ενδεχόμενο αυτές οι αντιμνημονιακές ψήφοι και, εν τέλει, ρητορικές, να επιδιωχθεί να οδηγηθούν σε σχήματα, που θα έχουν ως στόχο να διοχετευθεί σε αυτά η αντιμνημονιακή θέση της κοινωνίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Αριστερά εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις αν και κατά πόσο οι διαφοροποιήσεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε ένα πραγματικά νέο σκηνικό, ή θα αναζητήσουν τρόπους ώστε «να μεταμφιεστεί το αστικό πολιτικό σύστημα», όπως είπε η Αλέκα Παπαρήγα, η οποία εκτιμά ότι «θα αναζητηθούν τρόποι μεταμφίεσης του πολιτικού συστήματος για να χειραγωγηθεί ο λαϊκός παράγοντας», με δεδομένο ότι οι αποσκιρτήσαντες παραμένουν ιδεολογικοπολιτικά στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, άρα στην υπηρεσία του συστήματος.
