Από τον Αθανάσιο Β. Ραούλη
Κάθε μέρα ένα μικρό μυρμήγκι πήγαινε στη δουλειά του πολύ νωρίς και ξεκίναγε αμέσως να δουλεύει. Ήταν πολύ χαρούμενο και παραγωγικό. Το αφεντικό του, το λιοντάρι, παραξενεύτηκε που το μυρμήγκι δούλευε χωρίς εποπτεία και σκέφτηκε... Αν το μυρμήγκι είναι τόσο παραγωγικό χωρίς εποπτεία, δεν θα ήταν ακόμη πιο παραγωγικό αν είχε κάποιον να του επιβλέπει;
Έτσι προσέλαβε μια κατσαρίδα, που είχε μεγάλη πείρα σε αυτή τη θέση και μάλιστα έγραφε καταπληκτικές αναφορές. Η πρώτη απόφαση που πήρε η κατσαρίδα ήταν η δημιουργία ενός συστήματος ελέγχου προσέλευσης του εργαζομένου. Επίσης χρειαζόταν έναν υπάλληλο για να τη βοηθάει στη συγγραφή και δακτυλογράφηση των αναφορών της. Για αυτό προσέλαβε μια αράχνη για να τη βοηθάει στις αναφορές αλλά και για να απαντάει στα τηλεφωνήματα.
Το λιοντάρι ήταν πάρα πολύ ευχαριστημένο από τις αναφορές της κατσαρίδας, και της ζήτησε να δημιουργήσει γραφήματα που να δείχνουν τον ρυθμό και τις τάσεις της παραγωγής, ώστε να τις χρησιμοποιήσει στις συναντήσεις του διοικητικού συμβουλίου της επιχείρησης. Έτσι η κατσαρίδα έπρεπε να αγοράσει έναν νέο ηλεκτρονικό υπολογιστή και εκτυπωτή laser... και για αυτό προσέλαβε μια μύγα για να διευθύνει το τμήμα της τεχνολογίας (ΙΤ).
Το μυρμήγκι που ήταν τόσο παραγωγικό και ήρεμο, μισούσε την πληθώρα της γραφειοκρατίας και των συναντήσεων, του έτρωγαν τον περισσότερο από τον χρόνο του.
Το λιοντάρι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θα έπρεπε να ορίσει κάποιον υπεύθυνο στο τμήμα που εργαζόταν το μυρμήγκι. Η θέση δόθηκε στον τζίτζικα. Η πρώτη απόφαση του οποίου ήταν να αγοράσει καινούρια μοκέτα και καινούρια εργονομική πολυθρόνα για το γραφείο του. O νέος υπεύθυνος του τμήματος χρειαζόταν επίσης έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και έναν βοηθό, που τον έφερε από την προηγούμενη θέση του, για να τον βοηθήσει να δημιουργήσει ένα πλάνο εργασίας στρατηγικού ελέγχου του προϋπολογισμού και βελτιστοποίησης του τμήματος.
Το τμήμα στο οποίο δούλευε το μυρμήγκι ήταν τώρα ένα θλιμμένο μέρος, όπου κανένας δεν γελούσε πια και όλοι ήταν αναστατωμένοι. Τότε ο τζίτζικας έπεισε το αφεντικό, το λιοντάρι, ότι ήταν απολύτως απαραίτητο να γίνει μια έρευνα για το εργασιακό περιβάλλον του τμήματος. Κάνοντας μια επισκόπηση των αναφορών σχετικά με το τμήμα που δούλευε το μυρμήγκι, το λιοντάρι παρατήρησε ότι η παραγωγικότητα είχε πέσει σε σχέση με παλιότερα. Έτσι προσέλαβε την κουκουβάγια, μια επιφανής και πεφωτισμένη σύμβουλος, για να κάνει έλεγχο και να προτείνει λύσεις. Η κουκουβάγια εργάστηκε τρεις μήνες στο τμήμα και με μια πολυσέλιδη αναφορά κατέληξε στο εξής: το τμήμα έχει υπερβολικό αριθμό προσωπικού.
Μαντέψτε ποιον απέλυσε πρώτον το λιοντάρι... Το μυρμήγκι φυσικά, γιατί παρουσίαζε έλλειψη κινήτρων και είχε αρνητική συμπεριφορά.
Οι χαρακτήρες του παραμυθιού είναι φανταστικοί και ουδεμία σχέση έχουν με πραγματικά πρόσωπα. Η δε οποιαδήποτε ομοιότητα είναι απλή σύμπτωση...
Ο γράφων πιστεύει πως μυρμήγκια υπάρχουν σε χώρους δουλειάς που δεν δίνουμε σημασία και αρκετές φορές τα πατάμε κιόλας, γιατί είναι μικρά, αθόρυβα, ασήμαντα.
Το σημαινόμενο του παραμυθιού είναι η παραγωγικότητα δηλαδή η αποτίμηση της αποτελεσματικότητας της εργασίας που επηρεάζεται τόσο από εξωτερικά κίνητρα (αμοιβή, επιβράβευση, συνθήκες εργασίας, μέσα, διαπροσωπικές σχέσεις, συνεργατικό περιβάλλον, γραφειοκρατία, εποπτεία, οργανόγραμμα, σχέδιο εργασίας, κανόνες λειτουργίας της επιχείρησης ή του οργανισμού) όσο και από εσωτερικά κίνητρα (αγάπη, μεράκι, πάθος, διάθεση, εργατικότητα, συνέπεια, ικανοποίηση και τελικά ολοκλήρωση και αυτοπραγμάτωση του εργαζομένου μέσω της εργασίας). Ωστόσο γνήσια, αυθόρμητη σταθερή και εξασφαλισμένη παραγωγικότητα παρέχουν τα εσωτερικά κίνητρα υπό την προϋπόθεση ότι συνοδεύονται με αναγκαία όσο και επιβεβλημένα από τις κάθε φορά απαιτήσεις της ζωής στοιχεία αξιοπρέπειας του εργαζομένου.
Παράδειγμα αναξιοπρεπούς μισθού είναι ο μηνιαίος μισθός των 656 ευρώ ενός πρωτοδιοριζόμενου εκπαιδευτικού και ως επί το πλείστον με αρκετές δυσκολίες λόγω τοποθέτησής του στις διάφορες εσχατιές της χώρας. Σπεύδω για να μην παρεξηγηθώ πως το ίδιο ισχύει για όλους τους εργαζομένους.
*Ο Αθανάσιος Β. Ραούλης είναι εκπαιδευτικός και οικονομολόγος
(τ. περιφερειακός δ/ντής Α’/βάθμιας και Β’/βάθμιας Εκπ/σης Θεσσαλίας)
athraoulis@sch.gr
