Από τον Μιχαήλ Γκρίλλα
Η Τουρκία έχει καλά μελετημένες πολιτικές και νομικές θέσεις, για την περίπτωση του Καστελόριζου, αποκαλύπτει ο Αχμέτ Νταβούτογλου, στη συνέντευξή, που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής» της 14ης-10-2012, με αφορμή την επίσκεψή του, στη χώρα μας την 10η-10-2012. Ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών, εμφανίζεται ανοιχτός στη συζήτηση όλων των προβλημάτων, που ταλανίζουν την Άγκυρα και την Αθήνα, εκτιμώντας ότι η οικονομική συνεργασία, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τις δύο χώρες, να έλθουν πιο κοντά, χρησιμοποιεί όμως ιδιαίτερη σκληρή γλώσσα εναντίον της Κύπρου, για το θέμα των ερευνών υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου στην Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου και προτείνει δε, να χρησιμοποιηθούν τα έσοδα αυτά, ώστε να χρηματοδοτηθεί η επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.
Για μια ακόμη φορά διαπιστώθηκε ότι οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο, παραμένουν αγεφύρωτες και η καθεμία από τις δύο χώρες εμμένει σταθερά στις θέσεις της, πλην όμως αρχίζει να φαίνεται ότι και οι δύο αυτές χώρες, έχουν πλέον συνειδητοποιήσει και αυτό σιγά – σιγά μεταφέρεται και στους λαούς τους ότι, ήλθε και είναι καιρός πλέον, με αμοιβαίες υποχωρήσεις αμφοτέρων των κρατών, να προχωρήσουν από κοινού σε έναν ιστορικό συμβιβασμό γιατί αυτό επιτάσσει το εκατέρωθεν κοινό συμφέρον τους.
Η Τουρκία εκεί που δεν εδέχετο ούτε καν κουβέντα για την αύξηση των χωρικών μας υδάτων πέραν των 6ΝΜ και μάλιστα, μας απειλεί σε αντίθετη περίπτωση, με το γνωστό casus belli (αιτία πολέμου), τώρα κατά την εφημερίδα «Χουριέτ» υιοθετεί την ευθυγράμμιση θάλασσας και αέρα κλιμακωτά, από τα 6ΝΜ (στο Νότιο και Ανατολικό Αιγαίο) μέχρι σχεδόν τα 9 ΝΜ (σε περιοχές μακριά από τις τουρκικές ακτές). Εμείς ως γνωστόν έχουμε θεσπίσει από τα 1931 εύρος εναερίου χώρου 10 ΝΜ και πλάτος χωρικών υδάτων, από το 1936, 6ΝΜ. Δηλαδή ένα ιδιότυπο καθεστώς, μοναδικό στον κόσμο, που κανένας διεθνής οργανισμός δεν το αναγνωρίζει.
Η Τουρκία δέχεται και είναι ανοιχτή σε διάλογο, με τη χώρα μας, για την επίλυση των διαφορών μας, αναγνωρίζει έμμεσα όμως αν και δεν το έχει ακόμα υπογράψει και επικυρώσει το διεθνές δίκαιο των θαλασσών, του Μοντέγο Μπέι (Τζαμάικα) του 1982, βάζει όμως ως προϋπόθεση να εξαιρεθεί το Καστελόριζο, γιατί είναι απομονωμένη νησίδα και ανήκει στην Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου και όχι στο Αιγαίο και ως εκ τούτου, στερείται Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και υφαλοκρηπίδας, αλλά δικαιούται μόνον χωρικά ύδατα. Το Καστελόριζο δίδει στη χώρα μας σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών 22 χιλ. τετρ. χλμ ΑΟΖ όση είναι η Πελοπόννησος και συναντάται δε με την αντίστοιχη ΑΟΖ της Κύπρου.
Ενθαρρυντικό στοιχείο για τη χώρα μας είναι, ότι έχουν προστεθεί ως νομολογία στο Διεθνές Δίκαιο των Θαλασσών, αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων ότι, τα χωρικά ύδατα των νησιών ανεξαρτήτως μεγέθους και θέσης είναι 12ΝΜ και επομένως αφοπλίζει παντελώς τις θέσεις της Τουρκίας, περί του αντιθέτου. Η ανακήρυξη συνεπώς της ΑΟΖ μονομερώς εκ μέρους μας, είναι μια πολύ λεπτή υπόθεση και δεν προσφέρεται για εσωτερική κατανάλωση, γιατί είναι πασιφανές ότι περισσότερο βλάπτει, παρά ωφελεί τη χώρα μας, στην παρούσα περίοδο και δεν είναι καθόλου τόσο εύκολη υπόθεση, όσο μπορεί, εκ πρώτης όψεως να φαίνεται.
Ανεξάρτητα όμως αυτών ο κ. Νταβούτογλου, έδειξε ενδιαφέρον και έριξε όλο το βάρος, στην οικονομική συνεργασία των δύο χωρών και δήλωσε μάλιστα ότι οι μεταξύ μας εμπορικές συναλλαγές, μπορούν να φθάσουν τα 10 δισ. δολάρια έναντι των 3 δισ. δολαρίων που είναι σήμερα. Η Τουρκία είναι σήμερα η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ελληνικών προϊόντων και η Ελλάδα ένας από τους βασικότερους προορισμούς Τούρκων Τουριστών (400.000). Στο πρώτο εξάμηνο του 2012 το εμπορικό ισοζύγιο, έδωσε πλεόνασμα 750 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα.
Άξιον λόγου είναι λοιπόν ότι κατά την επίσκεψη αυτή, συμφωνήθηκε να επισκεφθεί την Άγκυρα τον ερχόμενο Ιανουάριο, ο Έλληνας πρωθυπουργός, για τη συνεδρίαση (ύστερα από σχεδόν τρία χρόνια), του περιβόητου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, με τη συμμετοχή τουλάχιστον δέκα υπουργών εκατέρωθεν. Συμφωνήθηκε επίσης να ξαναρχίσει μέσα στις προσεχείς εβδομάδες, ο κύκλος των διερευνητικών επαφών, μεταξύ Πρέσβεων, που είχε ατονήσει το τελευταίο διάστημα. Η πρώτη εντύπωση μετά τις δηλώσεις, που έγιναν για την ΑΟΖ και το Καστελόριζο εκ μέρους του κ. Νταβούτογλου, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, πάνω στα θέματα των διαφορών μας, στο Αιγαίο.
Το αδιέξοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις κρατά σαράντα περίπου χρόνια και είναι καιρός πλέον και πρέπει επιτέλους, να εκδηλωθεί εκατέρωθεν, η διάθεση ενός έντιμου συμβιβασμού, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Θα πρέπει επίσης να φύγουμε από τα λόγια και να πάμε γρήγορα στην πράξη. Αν αυτό είναι αδύνατον, τότε θα πρέπει να συμφωνηθεί η από κοινού προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια έχει καλλιεργηθεί στο εσωτερικό των χωρών μας, ένα κλίμα άκρατου λαϊκισμού και ξεπερασμένου εθνικισμού για τα λεγόμενα «Εθνικά Θέματα». Η κατάσταση αυτή επιβαρύνεται σήμερα, περισσότερο και από το γεγονός, ότι η μία χώρα (Τουρκία) βρίσκεται στα πρόθυρα ενός ενδεχομένου πολέμου με τη Συρία και η άλλη (Ελλάδα) στα πρόθυρα μιας χρεοκοπίας.
Υπό την έννοια αυτή, πιστεύω ότι, η επίσκεψη αυτή του κ. Νταβούτογλου, κρίνεται επωφελής και για τις δύο χώρες, αλλά και για την περιοχή μας. Προτιμότερο είναι να συζητάς με τον γείτονα, παρά να του κλείνεις ερμητικά την πόρτα.
Σημείωση: Ο ασκών την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, κ. Αχμέτ Νταβούτογλου, επιδιώκει να επιτύχει χωρίς όμως κανένα μέχρι σήμερα αποτέλεσμα, τον μηδενικό δείκτη προβλημάτων, με τις γειτονικές χώρες και ως λάτρης του νεοθωμανικού δόγματος, δήλωσε ηθελημένα πιστεύω ανακριβώς, χάριν εντυπωσιασμού ότι, η χώρα του, ως διαθέτουσα τη μεγαλύτερη ακτογραμμή της Μεσογείου, δεν μπορεί να απεμπολήσει τα νόμιμα δικαιώματά της στο Αιγαίο. Ενώ το ακριβές είναι ότι αυτό ισχύει για την Ελλάδα, που διαθέτει 14.880 χλμ. ακτογραμμής ενδέκατη στον κόσμο, έναντι 7.200 χλμ. της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης σε αυτή ταύτης και αυτής της Μαύρης Θάλασσας.
