Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Οι επικεφαλής επιχειρήσεων και οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής πρότειναν πριν από λίγες ημέρες, σε υψηλού επιπέδου διάσκεψη στις Βρυξέλλες (2/10/12), τη δημιουργία της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη νέα περίοδο χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014-2020. Το όλο εγχείρημα μπορεί να καταστεί δυνατό με κονδύλια ύψους έως 50 δισεκατ. ευρώ για εστιασμένες επενδύσεις στις υποδομές σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς και να προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη, η απασχόληση και η ανταγωνιστικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Επιτροπή υπέβαλε το σχέδιο κανονισμού για τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» στις 19 Οκτωβρίου 2011. Να σημειωθεί ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2012 συμφωνήθηκε το «Σύμφωνο για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση» το οποίο περιλαμβάνει την άρση των φραγμών στην ενιαία αγορά και στο οποίο γίνεται ρητή αναφορά στους τομείς εκείνους που κατέχουν κεντρική θέση στη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη»: μεταφορές, ενέργεια και Διαδίκτυο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε επίσης την άμεση δρομολόγηση πιλοτικών ομολόγων έργου. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης οι ομιλητές και οι συμμετέχοντες στη διάσκεψη των Βρυξελλών εκτίμησαν τον καινοτόμο χαρακτήρα και τη σημαντική προστιθέμενη αξία που προβλέπεται να παράσχει η διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», που αναμένεται να συμβάλει στην προώθηση των στρατηγικών υποδομών, γεγονός που βοηθά την «Ευρώπη να είναι ανταγωνιστική και να αναπτύσσεται» σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και το «Σύμφωνο για την ανάπτυξη» που συμφωνήθηκε πρόσφατα. Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι χωρίς την εν λόγω διευκόλυνση, πολλές απαραίτητες επενδύσεις σε υποδομές στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και του Διαδικτύου στην Ε.Ε. δεν θα υλοποιούνταν εάν αναλαμβάνονταν σε καθαρά εθνικό επίπεδο. Τούτο ισχύει ιδίως στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης κρίσης η οποία εμποδίζει για παράδειγμα τον τραπεζικό δανεισμό για επενδύσεις σε υποδομές. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες αναμένουν σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις χάρη σε καινοτόμα χρηματοοικονομικά μέσα που συνδέονται με τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη», όπως τα ομόλογα έργου, και στις μακροπρόθεσμες κατευθύνσεις και την ασφάλεια σχεδιασμού που παρέχει. Πολλοί, τέλος, εξέφρασαν την ευχή η συνολική ισχυρή στήριξη της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» που απορρέει από την εκδήλωση αυτή υψηλού επιπέδου να μπορέσει να κινητοποιήσει και άλλους σημαντικούς φορείς και υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων, καθώς και να επηρεάσει θετικά την πορεία των διαπραγματεύσεων εν αναμονή του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 22-23 Νοεμβρίου 2012 με θέμα το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο. Στοχευμένες επενδύσεις λοιπόν στις μεταφορές, την ενέργεια και πιλοτικά έργα με τη συνδρομή εκατομμυρίων ευρώ. Η Ευρώπη θέλει να διασυνδεθεί, τουλάχιστον αυτό επιθυμούν οι χώρες – μέλη της. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διασύνδεση της Ευρώπης μέσω επενδύσεων και αναπτυξιακών σχεδιασμών, μπορεί να τελεσφορήσει μόνο στην περίπτωση που οι ασκούμενες πολιτικές βοηθούν ταυτόχρονα και τις χώρες – μέλη να επιβιώσουν. Χωρίς αυτό, καμία διασύνδεση δεν μπορεί να είναι εφικτή και καμία υλοποίηση των σχεδιασμών δεν πρόκειται να γίνει. Η πρόταση έρχεται σε μια εποχή παρατεταμένης κρίσης ειδικά για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου που αναφορικά με την ευρωπαϊκή διασύνδεση έχουν κομβικό ρόλο. Διασυνδέοντας λοιπόν την Ευρώπη, με παράλληλη μέριμνα και υποστήριξη προς τα κράτη – μέλη. Το σχέδιο, πάντως είναι σημαντικό και εμπερικλείει πολλές πτυχές. Τα χρήματα που θα πέσουν είναι πολλά και η συντελούμενη αναπτυξιακή πρόοδος επαρκής. Αρκεί βέβαια όλα να γίνουν με γνώμονα το συμφέρον των κρατών-μελών, δυνατών και αδυνάτων. Δεν απομένει παρά να περιμένουμε την έκτακτη σύγκληση του ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Νοέμβρη, το δημοσιονομικό σχέδιο και τις αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση, οι προτάσεις της ΕΕ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Αρκεί μέχρι τότε, τα οικονομικά δεδομένα και οι συσχετισμοί της ευρωζώνης να μην έχουν αλλάξει γιατί και αυτό έχει τη σημασία του. Στην ενοποιημένη Ευρώπη, κάθε προσπάθεια διασύνδεσης μέσω επενδύσεων και μεταφορικών υποδομών συμβάλλει τα μέγιστα στην εξυπηρέτηση των Ευρωπαίων πολιτών. Σε τελικά ανάλυση, αυτό ήταν και το όραμα για μια Ενωμένη Ευρώπη. Μια Ευρώπη όμως απαλλαγμένη από οικονομικά καρκινώματα και τις εθνικές κωλυσιεργίες, δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες. Γιατί πολύ απλά το να διασυνδέσεις την Ευρώπη απαιτεί πάνω απ’ όλα να καταργήσεις τα εμπόδια που φράζουν τον δρόμο της ανάπτυξης. Κοινώς, να μπορεί να υλοποιείται κάθε σχέδιο που συμβάλλει στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, χωρίς αγκυλώσεις και φραγμούς. Και με Ευρωπαίους πολίτες έτοιμους να αποδεχθούν την κάθε προσπάθεια για ανάπτυξη, χωρίς να φοβούνται για την επιβίωσή τους και να μπορούν ελεύθερα να σκέπτονται τρόπους διασύνδεσης μεταξύ τους. Πράγμα δύσκολο άλλα υλοποιήσιμο.
