Του Κώστα Γιαννούλα
Η γκρίνια και η διαμαρτυρία ταιριάζει γάντι στη φύση και στην ιδιοσυγκρασία των Ελλήνων, πόσο μάλλον στις μέρες μας που η μεγάλη τους πλειοψηφία δοκιμάζεται σκληρά εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, των μνημονίων και των εξαιρετικά επώδυνων μέτρων, που επιβάλλονται για τη βελτίωση της κατάστασης.
Εν τούτοις, παρότι γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι ο καθένας μας ως άτομο και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου έχει τις αδυναμίες του και τις προσωπικές του ευθύνες, μικρές ή μεγάλες, για όσα συμβαίνουν στο σπίτι μας και γύρω μας, συνηθίζουμε να τις αποσιωπούμε και να βάζουμε στο στόχαστρό μας μόνο τους άλλους ως αποκλειστικά υπεύθυνους για όλα τα στραβά.
Έτσι βλέπουμε τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων να τα βάζουν, και καλά κάνουν, με τους πολιτικούς και τους παρατρεχάμενους των κομμάτων, με τις συνδικαλιστικές ηγεσίες και τα καμώματά τους, με τους φοροφυγάδες, με τους λαθρομετανάστες, με τους μεσάζοντες, με τα μεγάλα τραστ και τις αλυσίδες τους και γενικά μ’ όσους τους ενοχλούν με τη συμπεριφορά ή τις παρεμβάσεις τους, όχι όμως και με τους εαυτούς τους.
Δικαιώνουν, κατ΄αυτόν τον τρόπο, τον μυθοπλάστη Αίσωπο, που στην προσπάθειά του, πριν χιλιάδες χρόνια, να ερμηνεύσει με απλοϊκό τρόπο αυτή τη συμπεριφορά υποστήριξε ότι ο καθένας μας κουβαλά στην πλάτη του μια καμπούρα, μέσα στην οποία κρύβει όλα τα ελαττώματά του και επειδή μπορεί να δει με ευκολία μόνο τις καμπούρες των άλλων, όχι όμως τη δική του, γι’ αυτό και συμπεριφέρεται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν τον απαλλάσσει απ’ τις δικές του ευθύνες.
Είναι, βέβαια, γνωστό ότι μ’ όποιον δάσκαλο καθίσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις• και επειδή δάσκαλοι θεωρούνται εκτός των άλλων και όσοι από θέση ισχύος και προβολής επηρεάζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θετικά ή αρνητικά, τα μέλη της κοινωνίας, οι ευθύνες των δασκάλων είναι μεγάλες, όποιοι κι αν είναι αυτοί. Δεν μπορεί, όμως, να παραγνωρίσει κανείς ότι ο καθένας μας για τον εαυτό του έχει το αυτεξούσιο και το ελεύθερο να επιλέξει μόνο αυτό, που τον ωφελεί, και να αποφύγει το σάπιο και επικίνδυνο για τη ζωή του. Αυτή, άλλωστε, είναι η αξία της ζωής, να την πας, δηλαδή, όσο εξαρτάται από σένα, εκεί που θέλεις και όχι ως μαριονέτα να αφήνεσαι και να οδηγείσαι εκεί, που θέλουν να σε πάνε άλλοι, πολύ δε περισσότερο, όταν βλέπεις ότι σε οδηγούν στην καταστροφή. Γι’ αυτό και όποιος λειτουργεί διαφορετικά φορτώνοντας τις ευθύνες μόνο στους άλλους, χρεώνεται και τη δική του ευθύνη για τα τεκταινόμενα.
Αλήθεια! Δεν έχουν ατομική ευθύνη όσοι γονείς δεν παίζουν σωστά τον ρόλο τους και έχουν χάσει, γι’ αυτό, τον έλεγχο του σπιτιού τους, με αποτέλεσμα να τροφοδοτούν την κοινωνία με παιδιά, που έχουν χίλια δύο προβλήματα;
Δεν έχουν ευθύνη όσοι εκπαιδευτικοί είναι επιλήσμονες της αποστολής τους και λησμονούν, πόσο εύπλαστο αλλά και ντελικάτο είναι το αντικείμενο της δουλειάς τους, που λέγεται παιδί;
Δεν έχουν, επίσης, ατομική ευθύνη όσοι δημιούργησαν υπερχρεωμένα νοικοκυριά εγκαταλείποντας δοκιμασμένες συνταγές του παρελθόντος, κάνοντας υπέρβαση των ορίων τους και στηρίζοντας την καλοπέρασή τους σε δανεικό ή πλαστικό χρήμα, σε τυχερά παιχνίδια και στο χρηματιστήριο; Ήθελε πολύ μυαλό, για να καταλάβουν ότι αυτή η τακτική θα οδηγούσε κάποτε, αργά ή γρήγορα, σε αδιέξοδο;
Πόσοι απ’ αυτούς, που τα βάζουν με τους φοροφυγάδες, κοιτάζονται στον καθρέπτη, για να δουν πιο καθαρά, μήπως και αυτοί ανήκουν σ’ αυτό το συνάφι; Το κάνουν μήπως οι ιδιαιτεράδες καθηγητές του Δημοσίου, οι γιατροί με το φακελάκι, οι υπάλληλοι με το γρηγορόσημο, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν κόβουν αποδείξεις και όσοι πελάτες τους, που για ευνόητους λόγους δεν τις απαιτούν, όσοι έβγαλαν τα κεφάλαιά τους ή τις επιχειρήσεις τους στο εξωτερικό, οι μεσάζοντες, που αισχροκερδούν, όσοι νοθεύουν τα προϊόντα τους χάριν του ατομικού τους κέρδους, όσοι κλείνουν τα μάτια τους στην ανομία, που διαπράττεται δίπλα τους, όσοι έκρυβαν ή κρύβουν λαθρομετανάστες και τους εκμεταλλεύονται ποικιλότροπα και τόσοι άλλοι;
Νιώθουν ενοχές κάποιοι απ’ αυτούς, που συνωστιζόμενοι σε υπουργικά και βουλευτικά γραφεία ή άλλων παραγόντων πίεζαν ή εκβίαζαν με τις ψήφους τους, ακόμα και με το χρήμα τους, να διορισθούν στο Δημόσιο τα παιδιά τους, συγγενείς και φίλοι τους με αποτέλεσμα να διογκωθεί υπέρμετρα ο δημόσιος τομέας;
Κοντολογίς, αν πραγματικά ενδιαφερόμαστε ως λαός να ορθοποδήσουμε σύντομα και να συνεχίσουμε με λιγότερα προβλήματα την ιστορική μας πορεία, πέραν του τι κάνει ή θα κάνει η επίσημη πολιτεία διά των εκπροσώπων της και πέραν της γκρίνιας και της κριτικής μας εναντίον των άλλων πρέπει ο καθένας μας να κάνει την αυτοκριτική του και να βελτιώσει τα κακώς κείμενα σ’ όσα τον αφορούν, για να είναι πιο στέρια και να έχει προοπτική σε βάθος χρόνου η όποια βελτίωση συνθηκών αναμένεται στο εγγύς ή απώτερο μέλλον. Διαφορετικά θα κάνουμε μια τρύπα στο νερό.
