Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Οριστικοποιούνται (όπως όλα δείχνουν ίσως και εντός της ημέρας) τα νέα μέτρα ύψους 11,9 δισ. ευρώ (η ονομαστική τους αξία είναι 13,5 δισ. ευρώ, αλλά λόγω της υφέσεως η απόδοσή τους υπολογίζεται σε 11,9 δισ. ευρώ) που θα τσακίσουν, όπως παραδέχονται ακόμη και οι εμπνευστές τους, περαιτέρω την ελληνική κοινωνία και θα βαθύνουν το, ήδη, πολύ υψηλό ποσοστό της υφέσεως η δε συνοχή της κυβερνητικής πλειοψηφίας θα δοκιμασθεί πολύ σοβαρά και άπαντες προεξοφλούν ότι ελλοχεύει κοινωνική έκρηξη.
Βεβαίως, η ανακοίνωση του νέου πακέτου των μέτρων πιθανότατα θα γίνει τις προσεχείς ημέρες, αφού προηγηθούν (και οι σημερινές) διαβουλεύσεις μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων και φυσικά αφού τα μέτρα εγκριθούν από τους επικυρίαρχους της Τρόικας (οι οποίοι θα συναντηθούν με τον Αντώνη Σαμαρά και το Γιάννη Στουρνάρα) αν και το εντυπωσιακό είναι πως η κυβέρνηση πιθανώς θεωρεί πως η κοινωνία έχει και άλλες αντοχές, αν λάβει κανείς υπόψη του την πρόσφατη προκλητική δήλωση του Υπουργού των Οικονομικών ότι ναι μεν έχει πέσει το βιοτικό επίπεδο του ελληνικού λαού, αλλά «δεν γίναμε και Αργεντινή», δηλαδή, επί της ουσίας, δήλωσε πως έχουμε ακόμη περιθώρια (ως κοινωνία) να υποστούμε και άλλη καταβαράθρωση.
Εξάλλου, λίγη αξία έχουν τόσο οι κοκορομαχίες που σημειώνονται δημοσίως μεταξύ των κυβερνητικών εταίρων, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ (αφ’ ης στιγμής, για λόγους κοινοβουλευτικής επιβιώσεως, τονίζουν πως δεν σκοπεύουν να δημιουργήσουν πρόβλημα στην κυβερνητική σταθερότητα και, συνεπώς, στο τέλος θα συμφωνήσουν) όσο και οι διαβεβαιώσεις του Αντώνη Σαμαρά ότι θα είναι τα τελευταία μέτρα που λαμβάνονται. Άλλωστε, ανάλογες διαβεβαιώσεις έχουν δώσει και στο παρελθόν οι κυβερνήσεις του Γ. Παπανδρέου, αλλά και του Λουκά Παπαδήμου, αλλά ο φαύλος κύκλος της υφέσεως, τον οποίο προκαλούν οι πολιτικές των μνημονίων, θα επαναφέρει μετά βεβαιότητας στο τραπέζι κι άλλο πακέτο επώδυνων περικοπών, οι οποίες θα είναι, επίσης, οριζόντιες.
ΤΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ
Τα νέα μέτρα θα πλήξουν για τρίτη φορά (σε δυόμισι χρόνια) τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, καθώς, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, θα περιλαμβάνουν την πλήρη κατάργηση των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και καλοκαιρινής αδείας, για όλους τους συνταξιούχους, αλλά και για τους μισθωτούς του δημοσίου τομέα, οριζόντιες μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις (2% ως 10%) μείωση των λεγομένων υψηλών εφάπαξ, μεγάλες μειώσεις των «ειδικών μισθολογίων», σαρωτικές περικοπές στα προνοιακά επιδόματα, ανοιχτό δε παραμένει το πώς θα εφαρμοστεί η εφεδρεία «νέου τύπου», ενώ θα υπάρξει ακόμη και αύξηση των εισιτηρίου στα μέσα μεταφοράς, στο δε τομέα της Υγείας η «εξοικονόμηση» 1,38 δισ. ευρώ θα προέλθει κυρίως από νέα περικοπή στις δαπάνες των νοσοκομείων, τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης των ασφαλιστικών ταμείων και την αύξηση της εισφοράς για την ασφάλιση υγείας των αγροτών (ΟΓΑ).
Οι επικείμενες περικοπές στους δικαστικούς, τους πανεπιστημιακούς και κυρίως στους ένστολους προκαλούν οξύ προβληματισμό, λόγω των πολιτικών επιπτώσεων που θα προκληθούν – ειδικά δε για τους τελευταίους ελλοχεύει ο κίνδυνος «πλημμελούς» ασκήσεως του λειτουργήματος τους και ακόμη δεν αποκλείεται να οδηγηθούν στην περαιτέρω ενίσχυση της «Χρυσής Αυγής». Εν προκειμένω δε είναι τυχαίο – το παραδέχεται ανοιχτά ακόμη και η «Καθημερινή» - ότι στη διαδήλωση των ένστολων επιφυλάχθηκε «ιδιαίτερα θερμή υποδοχή» στους βουλευτές της «Χρυσής Αυγής».
ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
Η τρικομματική κυβέρνηση με επικοινωνιακά τερτίπια ευελπιστεί ότι μπορεί να κερδίσει χρόνο και την ανοχή της κοινωνίας, σκοπεύει δε να τελειώσουν όλα με συνοπτικές διαδικασίες και να μην εισέλθει σε κοινοβουλευτική περιπέτεια, με συνεχείς ψηφοφορίες, που μπορεί να της δημιουργήσουν πολλαπλά πολιτικά προβλήματα.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει οριστική απόφαση με ποια διαδικασία θα ψηφιστούν τα μέτρα: Υπάρχουν δύο σενάρια, εκ των οποίων το πρώτο προβλέπει να συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό του 2013 και να μην συζητηθούν σε ξεχωριστό νομοσχέδιο, στη δε συνέχεια να υπάρξουν υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα, ενώ το δεύτερο προβλέπει να κατατεθεί ξεχωριστό νομοσχέδιο για τα μέτρα, δηλαδή ουσιαστικά ένα νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.
Φαίνεται, πάντως, ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται στο να καταθέσει το προσχέδιο του προϋπολογισμού (και σε αυτό να περιλαμβάνονται τα μέτρα) πριν από το άτυπο Eurogroup, που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο στις 14 Σεπτεμβρίου και η ψήφισή του να γίνει πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 18-19 Οκτωβρίου, αν και οι κυβερνητικοί παραδέχονται ότι είναι δύσκολο οι βουλευτές να δεχθούν να ψηφίσουν επώδυνα μέτρα, με συνοπτικές διαδικασίες.
Το βέβαιο είναι πως τα νέα μέτρα συνιστούν ένα ακόμη μαστίγιο για την κοινωνία, αλλά ο πρωθυπουργός ευελπιστεί πως θα (την) πείσει με το καρότο και στο πλαίσιο αυτό δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες μέρες υπογραμμίζει σε κάθε ευκαιρία ότι αυτά τα μέτρα είναι τα τελευταία, ότι θα συνοδεύονται και από μέτρα που οδηγούν σε ανάπτυξη, ότι θα καταβληθεί προσπάθεια να είναι όσο το δυνατόν πιο δίκαια (!) και πάνω απ’ όλα τονίζει ότι αν δεν θεσμοθετηθούν, τότε δεν θα καταβληθεί η επόμενη δόση των 31,5 δισ. και η χώρα θα οδηγηθεί εκτός ευρώ.
Ωστόσο, οι ανωτέρω διαβεβαιώσεις είναι οριακής πειστικότητας, με βάση την εμπειρία των τελευταίων 32 μηνών και ως εκ τούτου επιδιώκεται, από κυβερνητικής πλευράς, αφενός μεν η απομόνωση και η απαξίωση του ΣΥΡΙΖΑ, με ποικίλους τρόπους, στους οποίους – όπως ισχυρίζεται η Κουμουνδούρου – μετέχουν και Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως, αφετέρου δε η αλλαγή της ατζέντας και εν προκειμένω δεν είναι τυχαία η πρόσφατη επίσκεψη του Αντώνη Σαμαρά στην Ομόνοια, ώστε, σύμφωνα με το κυβερνητικό σκεπτικό, να πεισθεί η κοινωνία για το έργο της κυβερνήσεως στην αντιμετώπιση του υπαρκτού προβλήματος της παράνομης μεταναστεύσεως και της εγκληματικότητας (έστω και αν τα προβλήματα παραμένουν και αυξάνονται).
Σύμφωνα με το «Βήμα», ο Αντώνης Σαμαράς «υπεραμύνεται της αναγκαιότητας της ψήφισης των μέτρων, θέλοντας να αποφύγει τη συνάντηση της Ελλάδας με τη χρεοκοπία» και «εμφανίζεται αποφασισμένος να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα για να πείσει την ελληνική κοινωνία ότι αυτή θα είναι η τελευταία δόση του... μουρουνέλαιου που θα της σερβιριστεί».
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΝΟΧΗΣ
Ο πρωθυπουργός, ο οποίος έχει παρακάμψει το δικό του αίτημα περί επαναδιαπραγματεύσεως του Μνημονίου, όπως έχει λησμονήσει περσινές οργισμένες δηλώσεις του κατά των μέτρων, τα οποία τότε λάμβανε η κυβέρνηση Παπανδρέου, προωθεί πια το αίτημα της επιμηκύνσεως του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής, που σημαίνει, επί της ουσίας, προσπάθεια να «χρυσωθεί το χάπι» για την κοινωνία, το δε αίτημα αυτό αναμένεται να το διατυπώσει επισήμως στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 18 Οκτωβρίου, αλλά μέχρι τότε θα πρέπει να έχουν περάσει τα μέτρα και η κυβέρνηση να είναι σταθερή και στη θέση της…
«Αντιλαμβάνομαι πως ο Βενιζέλος και ο Κουβέλης χρειάζονται μερικές μέρες, προκειμένου τα μέτρα να αφομοιωθούν από τα κομματικά τους ακροατήρια, αλλά πρέπει να κλείσουν», φέρεται – σύμφωνα με δημοσιεύματα- να είπε ο πρωθυπουργός στον υπουργό του των Οικονομικών, αλλά τα πράγματα δεν είναι ούτε εύκολα, ούτε ξεκάθαρα για την κυβερνητική συνοχή, όσο κι αν λένε πως διαφωνούν (υπό την πίεση που δέχονται από τους βουλευτές τους) οι αρχηγοί του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, οι οποίοι, όμως, την ίδια στιγμή (και αυτό σημαίνει πως όλα γίνονται για τα «μάτια του κόσμου» και «την τιμή των όπλων») έχουν διαμηνύσει πως δεν είναι στις προθέσεις τους να δημιουργήσουν κυβερνητική κρίση, αν την τελική ευθύνη για τα επώδυνα μέτρα αναλάβει ο πρωθυπουργός.
Άλλωστε, το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ουσιαστικά σε θέση να ρίξει την κυβέρνηση, όσο κι αν στελέχη πρώτης γραμμής, όπως ο Κώστας Σκανδαλίδης, λένε πως δεν θα ψηφίσουν ό,τι δεν περιλαμβάνεται στην τριμερή προγραμματική συμφωνία, καθώς, ούτως ή άλλως και παρά τις προσπάθειες του Ευ. Βενιζέλου για ανασύνταξή του, το κόμμα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου «έχει βαρέσει διάλυση» και συνεπώς του χρειάζεται χρόνος.
Οι δε εκτιμήσεις για την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ είναι ότι δεν αποκλείεται κατά την ψηφοφορία να καταψηφίσουν τα νέα μέτρα γύρω στους 15 βουλευτές, δηλαδή περίπου η «πράσινη» Κοινοβουλευτική Ομάδα.
«Ο νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ μιλάει για κομματική ανασύσταση και νέο ξεκίνημα, αλλά πρόκειται για καταδικασμένες σε αποτυχία προσπάθειες, επειδή συντελούνται στο ίδιο ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο. Μπορεί ο κ. Βενιζέλος να μην είναι πια υπουργός Οικονομικών, μπορεί το ΠΑΣΟΚ να συμμετέχει εμμέσως στην κυβέρνηση, αλλά η τακτική «εντός, εκτός και επί τα αυτά» δεν πρόκειται να το διασώσει πολιτικοεκλογικά», εκτιμά ο αναλυτής της «Καθημερινής» Σταύρος Λυγερός.
Ο Α. Σαμαράς δήλωσε προσφάτως πως η προαναφερθείσα τριμερής προγραμματική συμφωνία (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) είναι «Ευαγγέλιο», αλλά αυτό το «Ευαγγέλιο» έχει προ πολλού πεταχτεί στον κάλαθο των αχρήστων, όπως παραδέχονται δημοσίως στελέχη της ΔΗΜΑΡ, είτε προερχόμενα από το παλιό ΚΚΕ εσωτερικού, είτε από το ΠΑΣΟΚ, που λένε πως η συμφωνία έχει μετατραπεί σε κείμενο χωρίς πολιτικό αντίκρισμα.
«Η πολιτική υπαγωγή της κυβέρνησης Σαμαρά στην Τρόικα καταλύει κάθε κόκκινη γραμμή. Η λογική της κατηφόρας είναι ο πάτος, άρα η διολίσθηση θα είναι συνεχής», υποστηρίζει ο Σταύρος Λυγερός.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΗ ΔΗΜΑΡ
Στη ΔΗΜΑΡ υπάρχει ο φόβος ότι κατά την ψηφοφορία μπορεί να υπάρξουν διαρροές, αλλά, παρά ταύτα, εντός της υπάρχει ένα ισχυρό μπλοκ στηρίξεως των μέτρων, κυρίως από στελέχη που προέρχονται από το «σημιτικό» στρατόπεδο, όπως ο Νίκος Μπίστης.
Μάλιστα ο κ. Μπίστης, φανερά ενοχλημένος από την στάση του συναδέλφου του στο κόμμα Οδυσσέα Βουδούρη, ο οποίος λέει ότι δεν θα ψηφίσει τα μέτρα, υποστήριξε ότι ο βουλευτής προσπαθεί να δημιουργήσει εντυπώσεις και κάνει λόγο για «ενστάσεις άνευ αντικειμένου και για απειλές για να γίνει το δικό του».
Εξάλλου, παραδοσιακά στελέχη της ΔΗΜΑΡ μπορεί να έχουν ενστάσεις για την κυβερνητική πολιτική, αλλά διακατέχονται από το σύνδρομο της «Αριστεράς της ευθύνης», που σημαίνει ότι ναι μεν διαφωνούν, αλλά δεν θα εγκαταλείψουν την κυβέρνηση.
Δεν είναι δε τυχαίο (και αυτό παρέχει ασφάλεια χειρισμών στον πρωθυπουργό) πως ούτε στο ΠΑΣΟΚ, ούτε στη ΔΗΜΑΡ έχει τεθεί, μέχρι τώρα τουλάχιστον, θέμα κομματικής πειθαρχίας, ενώ δίδονται διαβεβαιώσεις πως δεν θα διαταραχθεί η κυβερνητική σταθερότητα.
ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΓΚΡΙΝΙΕΣ
Στην ΝΔ υπάρχουν μεν κάποιες υπόγειες γκρίνιες, αλλά ο πρωθυπουργός διά του κυβερνητικού εκπροσώπου Σίμου Κεδίκογλου έχει σαφέστατα προειδοποιήσει ότι όποιος «γαλάζιος» βουλευτής δεν ψηφίσει τα νέα μέτρα όταν έρθουν στη Βουλή (με οιαδήποτε διαδικασία) αυτόματα θα διαγραφεί.
Αυτήν τη στιγμή, σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι «ύποπτοι» βουλευτές είναι 5 με 6, που προέρχονται από την ΕΛΑΣ και οι οποίοι «απειλούν» να καταψηφίσουν περικοπές στα ειδικά μισθολόγια των Σωμάτων Ασφαλείας, η δε κομματική ηγεσία φοβάται ότι μέχρι την ψηφοφορία δεν αποκλείεται να υπάρξουν κι άλλοι «αντάρτες»…
Κι ενώ υπό την πίεση των πραγμάτων και αφού είχαν προηγηθεί δημοσίως ανταλλαγές πυρών μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ (μέσω ανωνύμων κύκλων τους) ο Αντώνης Σαμαράς συγκαλεί σήμερα σύσκεψη των αρχηγών που στηρίζουν την κυβέρνησή του προκειμένου «να πέσουν τα μποφόρ», το Μέγαρο Μαξίμου δεν έκρυψε την ενόχλησή του για δηλώσεις του Γιάννη Δατσέρη, στενού συνεργάτη του Ευ. Βενιζέλου, περί αλλαγών στην κυβέρνηση, οι οποίες θα μπορούσαν να αφορούν ακόμη κι αυτό καθαυτό το πρόσωπο του πρωθυπουργού, δηλώσεις που «μάζεψε» ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ.
ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Ωστόσο, ακόμη και αν η κυβέρνηση καταφέρει, έστω με κοινοβουλευτικές απώλειες, να περάσει τα μέτρα από τη Βουλή, θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα υπάρξει η κοινωνική τους αποδοχή, καθώς άπαντες προεξοφλούν φθινοπωρινό τσουνάμι αντιδράσεων στους δρόμους, όπως, άλλωστε, φάνηκε στη ΔΕΘ κατά την εκεί πρωθυπουργική επίσκεψη.
Τα συνδικάτα έχουν, ήδη, αρχίσει (π.χ. οι ένστολοι της ΕΛΑΣ) ή έχουν προαναγγείλει κινητοποιήσεις, στις οποίες μετέχουν ή θα μετάσχουν δικαστικοί και πανεπιστημιακοί, ο δε ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ θα φτάσουν τη σύγκρουση στα άκρα, αλλά τα πάντα θα κριθούν από την ίδια την κοινωνία.
Δηλαδή, «αν ο κόσμος βγει στους δρόμους, τότε και η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση θα διευκολυνθεί και οι εσωκομματικές αντιδράσεις θα καταστούν ανεξέλεγκτες. Αν, αντίθετα, ο κόσμος, ίσως κουρασμένος, ίσως επειδή δεν βλέπει κάποια αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση, δεν κινητοποιηθεί, τότε ίσως η κυβέρνηση να περάσει τον κάβο», εκτιμά το «Παρόν».
Και εν προκειμένω, δεν είναι τυχαίο ότι η Αλέκα Παπαρήγα τόνισε ότι «δεν είναι δυνατόν να ακούσουμε το νέο πακέτο μέτρων, που θα είναι τραγικό, απλώς γκρινιάζοντας μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού μας με απογοήτευση και μοιρολατρία. Αυτό θα είναι βούτυρο στο ψωμί της κυβέρνησης».
