Από τον Γιάννη Φασούλα*
Ο Αύγουστος, ήδη, πέρασε και οι τελευταίοι ακόμη φορολογούμενοι έχουν λάβει τα εκκαθαριστικά σημειώματα των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, που υπέβαλαν και φέτος στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. Έτσι, μαζί με τους καύσωνες του καλοκαιριού, έχουν νιώσει πλέον οι πάντες το φορομπηχτικό χέρι ενός πανικόβλητου κράτους και τις κατάφωρες αδικίες ενός ανερμάτιστου φορολογικού συστήματος.
Ανέκαθεν υποστηρίζαμε, πως, για να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή, δεν απαιτούνται μόνο επαρκείς και αποτελεσματικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί, ούτε ένας πιο αυστηρός κώδικας διοικητικών και ποινικών κυρώσεων κι ένα πιο αυστηρό φορολογικό ποινολόγιο. Το κυριότερο, που απαιτείται, είναι οι φορολογικοί νόμοι να εκπέμπουν ένα αίσθημα δικαίου. Με την εφαρμογή των φορολογικών νόμων το κράτος πρέπει να διαχέει στους πολίτες μια ατμόσφαιρα δικαιοσύνης κι όχι να φαντάζει σαν τον ληστή των ορέων.
Ας δούμε, λοιπόν, κάποιες από τις κατάφωρες αδικίες του τρέχοντος φορολογικού συστήματος, που οδηγούν αναπόφευκτα στο να εκλαμβάνεται η φοροδιαφυγή ως φοροάμυνα στην κοινωνική συλλογική συνείδηση. Κι εμάς, με φόντο ένα άδικο φορολογικό σύστημα, να βλέπουμε τους κατοίκους και τους επιχειρηματίες ενός ελληνικού νησιού να επιτίθενται και να προπηλακίζουν τους ελεγκτές της Οικονομικής Αστυνομίας (Ύδρα, 17-8-2012) και στη συνέχεια κάποιους απαράδεκτα λαϊκίζοντες βουλευτές να τρέχουν, να υπερασπίζονται αυτούς που αποδεδειγμένα έχουν παραβεί φορολογικούς νόμους.
1. Για πρώτη φορά στη φορολογική ιστορία το αφορολόγητο κλιμάκιο (5.000 ευρώ) είναι κάτω από το όριο της φτώχειας, όπως αυτό προσδιορίζεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. (Σύμφωνα με την Ελ.Στατ. το κατώφλι της φτώχειας για το 2009 ήταν 7.178 ευρώ τον χρόνο για το άτομο και 15.073 ευρώ το χρόνο για μια τετραμελή οικογένεια, ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά κάτω των 14 ετών). Έχουμε, λοιπόν, μπροστά μας μια από τις σχιζοφρενικές εκφάνσεις του κράτους. Από τη μια, μία υπηρεσία του (η Ελ.Στατ.) θεωρεί, ότι το ετήσιο εισόδημα των 7.178 ευρώ είναι το κατώφλι της φτώχειας για το 2009 κι από την άλλη το υπουργείο Οικονομικών να το θεωρεί φορολογητέο εισόδημα για το 2011.
2. Πέραν αυτού, μέσα στο 2012, ο φόρος των εισοδημάτων στο επίπεδο των 30.000 ευρώ αυξήθηκε κατά 19% σε σχέση με το 2011, ενώ ο φόρος των εισοδημάτων στο επίπεδο των 75.000 ευρώ αυξήθηκε μόλις κατά 7% και στο επίπεδο των 100.000 ευρώ κατά 5%.
3. Εισοδήματα, που προέρχονται από συμμετοχή σε προσωπικές εταιρίες, φορολογούνται διαφορετικά από τα άλλα εισοδήματα. Έτσι το 100% των εισοδημάτων των ετερορρύθμων εταίρων και το 50% των εισοδημάτων των ομορρύθμων εταίρων (ανεξαρτήτως αν αυτά έχουν διανεμηθεί ή όχι) φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 20% και δεν προστίθενται στα φορολογητέα εισοδήματα των ατομικών δηλώσεων εισοδήματος. (Ως γνωστό, ο μεγαλύτερος φορολογικός συντελεστής της φορολογικής κλίμακας είναι 45%.)
4. Οι μισθοί και οι αμοιβές μελών Διοικητικού Συμβουλίου Α.Ε. φορολογούνται, επίσης, αυτοτελώς με συντελεστή 35%, και κατά συνέπεια δεν προστίθενται κι αυτά στα φορολογητέα εισοδήματα των ατομικών δηλώσεων εισοδήματος, όπου πιθανόν να φορολογούνταν περισσότερο ή και λιγότερο.
5. Εισοδήματα από μερίσματα ανωνύμων εταιριών φορολογούνται κι αυτά αυτοτελώς με συντελεστή 21%, αφού πρώτα ως κέρδη της ανώνυμης εταιρίας έχουν ήδη φορολογηθεί με συντελεστή 20% (τελικό ποσοστό φορολόγησης 36,8%).
6. Αναπηρικές συντάξεις, συντάξεις, επιδόματα επικίνδυνης εργασίας κ.α. απαλλάσσονται της φορολογίας παντελώς, ανεξαρτήτως από τα εισοδήματα του φορολογούμενου. Επίσης η αναπηρία πάνω απ το 67% επιφέρει αύξηση του αφορολόγητου ορίου κατά 2.000 ευρώ, ανεξαρτήτως και πάλι από τα εισοδήματα του αναπήρου.
7. Τα αγροτικά εισοδήματα φορολογούνται τεκμαρτώς και κατά συνέπεια οι αγροτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις είτε είναι συνδεδεμένες είτε όχι με την παραγωγή είναι όλες αφορολόγητες.
8. Οι υποχρεωτικές από τον νόμο εισφορές στα διάφορα ασφαλιστικά ταμεία δεν επιδρούν στον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος κατά τον ίδιο τρόπο για όλους τους φορολογούμενους. Για τους μεν μισθωτούς οι εισφορές ΙΚΑ, που παρακρατούνται από τους εργοδότες, έχουν, ήδη, αφαιρεθεί εξ ολοκλήρου από το φορολογητέο εισόδημα κατά τη χορήγηση των βεβαιώσεων αποδοχών, για τους υπολοίπους, όμως, φορολογούμενους, που καταβάλλουν οι ίδιοι τις εισφορές των στα ασφαλιστικά ταμεία (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ (ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ, κ.λπ.), ΟΓΑ, αφαιρείται μόνο το 10% των εισφορών τους από τον φόρο. Αυτό σημαίνει, πως, ενώ οι εισφορές υπέρ Ο.Α.Ε.Ε., Ε.Τ.Α.Α., Ο.Γ.Α. επιφέρουν μείωση του φόρου εισοδήματος κατά 10%, οι εισφορές του ΙΚΑ επιφέρουν μείωση του φόρου εισοδήματος μέχρι και 45%.
Από τις προηγούμενες, λοιπόν, και άλλες πολλές περιπτώσεις διαπιστώνει κανείς, ότι στο φορολογικό μας σύστημα αποτυπώνεται ένα αλαλούμ προθέσεων και η αλλοπρόσαλλη βούληση ενός κράτους ανίκανου να αποπνεύσει εμπιστοσύνη, σοβαρότητα, δικαιοσύνη.
Ένα καινούριο φορολογικό νομοσχέδιο πρόκειται σύντομα να έρθει στη Βουλή. Θα δρομολογήσει, άραγε, και μια καινούργια νοοτροπία στην αντιμετώπιση του φορολογούμενου πολίτη, θα φέρει τη μεγάλη αλλαγή στο φορολογικό σύστημα ή θα συνεχίσει την πεπατημένη τόσων χρόνων;
Τέλος, υπάρχουν μέσα στην ελληνική κοινωνία πολιτικές δυνάμεις, που να επιδιώκουν μια ριζική αλλαγή, την ανατροπή των ποικίλων αδικιών ή τα πάντα θεωρούνται κεκτημένα;
* Ο Γιάννης Φασούλας είναι οικονομολόγος, μέλος της Κ.Ε. της ΔΗΜ.ΑΡ.
