Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Σε αναμονή για τα νέα μέτρα βρίσκεται η χώρα μας και όλοι πλέον εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στις αντιδράσεις των Γερμανών αλλά και τον ερχομό της τρόικας που θα επιβλέψει την εφαρμογή τους. Τα νέα μέτρα αναμένεται να προκαλέσουν νέο σεισμό στις σχέσεις κυβέρνησης και συνδικάτων αλλά και νέες παρενέργειες στη συμπεριφορά των πολιτών απέναντι στο κράτος. Η ΓΣΕΕ ισχυρίζεται ότι η επιμονή σε πρόγραμμα περικοπών μισθών, συντάξεων, κοινωνικών παροχών θα δώσει ακόμα μεγαλύτερη σπρωξιά στην ύφεση την ελληνική οικονομία και θα διευρύνει τα προβλήματα. Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, τονίζει ότι η λογική των οριζόντιων περικοπών και της επιβολής φόρων έχει αποδειχθεί κοινωνικά άδικη και οικονομικά αδιέξοδη, και ότι πολίτες, εργαζόμενοι και επιχειρήσεις περιμένουν πολιτικές ουσιαστικού και πάγιου περιορισμού του κράτους και εξυγίανσης της λειτουργίας του, και όχι μέτρα αφαίμαξης με λογιστική λογική. «Δεν υπάρχουν πια περιθώρια επανάληψης του ίδιου έργου», δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Δασκαλόπουλος. Παρόλα αυτά, όπως διαφαίνεται, το νέο πακέτο μέτρων βρίσκεται στην τελική ευθεία και το μόνο που απομένει είναι η ψήφισή του. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης προειδοποιούν για τις ολέθριες συνέπειες του όλου εγχειρήματος, ενώ τα τρία κόμματα που απαρτίζουν την κυβέρνηση δεν φαίνεται πως συμφωνούν σε όλα. Οι εσωκομματικές διαμαρτυρίες είναι πολλές και οι εκπλήξεις δεν αποκλείονται, καθώς τα μέτρα αυτά αναμένεται να επιβαρύνουν σημαντικά την ελληνική κοινωνία και κανείς δεν θα ήθελε να είναι φορέας περαιτέρω δυστυχίας. Βέβαια και πάλι προβάλλεται ως επιχείρημα το «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», όμως αυτού του είδους η τακτική το μόνο που κάνει είναι να επιβραδύνει την ανάπτυξη, που διακαώς επιθυμεί η τωρινή κυβέρνηση. Με την ύφεση να βυθίζει τη χώρα σε ολοένα και περισσότερες δυσκολίες οικονομικού χαρακτήρα, τους πολίτες ουσιαστικά ανήμπορους να αντιδράσουν ελέω πολιτικού εγκλωβισμού αλλά τα συνδικάτα πανέτοιμα για την νέα αντιπαράθεση, τα πράγματα στη χώρα βαδίζουν προς νέο αδιέξοδο. Θα έχουμε, λοιπόν, επανάληψη του ίδιου έργου, όπως εύστοχα παρατήρησε ο πρόεδρος του ΣΕΒ; ‘Η πολύ απλά έναν νέο γύρο αντιπαράθεσης που το μόνο που θα προκαλέσει είναι κοινωνική αναταραχή και επιδείνωση της υφεσιακής κατάστασης; Το λέω αυτό γιατί τα όποια νέα μέτρα δεν αναμένεται να προκαλέσουν κοσμογονικές αλλαγές, τουναντίον μπορεί να επιφέρουν επιπρόσθετη ανεργία και εργασιακό κενό. Αν δει κανείς με προσοχή τα στοιχεία του Ινστιτούτου ΙΝΕ – ΓΣΕΕ στην ετήσια έκθεση 2011, θα ξεχωρίσει τα εξής: «Η μείωση των μισθών και των εισοδημάτων με την υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση (άμεση και έμμεση φορολογία) των μισθωτών και συνταξιούχων στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες κρίσης χρέους, επιφέρει μείωση της ζήτησης, με αποτέλεσμα, να δημιουργούνται συνθήκες περαιτέρω επιδείνωσης και ύφεσης της ελληνικής οικονομίας με την αναπαραγωγή του φαύλου κύκλου λιτότητας, ανεργίας, ύφεσης. Η παρατήρηση αυτή σημαίνει ότι η προσδοκία της τρόικας και των φορέων άσκησης της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα για επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στις αγορές το 2012 δεν επιβεβαιώθηκε. Όμως, παρά την αποτυχία του Μνημονίου για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στις αγορές το 2012, εκτιμούν ότι με το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο στρατηγικής 2012-2015, η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει στις αγορές το 2014. Πώς όμως θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος με την παράταση της ύφεσης, την αύξηση της ανεργίας, την μείωση της κατανάλωσης και την αβεβαιότητα μείωσης του δημόσιου ελλείμματος (17 δισ. ευρώ το 2011, 15 δισ. ευρώ το 2012, 11,5 δισ. ευρώ το 2013) και το δημόσιο χρέος να μην υποχωρεί κάτω από το 150% του ΑΕΠ το 2012 και να διαμορφώνεται το 2020 στο επίπεδο των 409 δισ. ευρώ (200% του ΑΕΠ), (ΟΟΣΑ 2011, ΙΝΕ 2011);». Οι διαπιστώσεις της έκθεσης του ΙΝΕ είναι απόλυτα διαφωτιστικές αλλά και αρκούντως προφητικές. Βρισκόμαστε προς το τέλος του 2012 και ούτε ανάπτυξη έχουμε, ούτε επιστροφή στις αγορές, και νέα μέτρα στο προσκήνιο. Η δε ανεργία καλπάζει προς το 25%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον κοινωνικο-οικονομικό ιστό της χώρας. Δεν είναι τυχαίες λοιπόν οι επισημάνσεις της εν λόγω έκθεσης για επιδείνωση της ύφεσης. Όταν ένας στους τέσσερις στη χώρα είναι άνεργος - με ορισμένες περιοχές μάλιστα όπως την Ορεστιάδα και την Κομοτηνή η αναλογία να είναι ένας στους δύο - όταν οι επιχειρήσεις κλείνουν η μία μετά την άλλη και η πτώση του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας διευρύνεται εκ νέου, φθάνοντας το 7,5%, όταν η εγχώρια ζήτηση δέχεται σημαντικές πιέσεις από τη λήψη των δημοσιονομικών μέτρων και την απότομη αύξηση της ανεργίας, και όταν οι επενδύσεις φθίνουν ολοταχώς, πως αναμένεται ανάπτυξη και δη μέσα από νέα επώδυνα μέτρα; Αυτή η νέα αναμονή των μέτρων είναι, λέω, για άλλη μια φορά ανυπόφορη. Οι δε παρενέργειες σχεδόν προβλέψιμες. Δεν ξέρω αν υπήρχε άλλη λύση. Δεν ενστερνίζομαι ούτε τις απόψεις των εκάστοτε κινδυνολόγων που κραδαίνουν τη φονική σπάθη πάνω από τα κεφάλια μας. Δεν μπορώ όμως παρά να επισημάνω ότι η λογική των μέτρων λιτότητας είναι όχι απλά λανθασμένη αλλά αδιέξοδη. Ο νέος σεισμός στις σχέσεις πολιτών και κράτους είναι αναπόφευκτος. Ο νέος κύκλος κοινωνικής αντιπαράθεσης περίπου σίγουρος. Και η τύχη της νέας κυβέρνησης άγνωστη. Αυτά και μόνο αρκούν για να σπρώξουν κυρίως τους νέους στην μετανάστευση. Τα όνειρα χάνονται, οι ελπίδες σβήνουν, και η νέα λαίλαπα – αναγκαία ή μη – προσδιορίζει επακριβώς το αύριο. Στο δε τέλος, αυτό που θα μείνει ως απαύγασμα θα είναι το οριζόντιο ή μη των νέων περικοπών, αφού οι περικοπές σαν έννοια έχουν μπει για τα καλά στην ζωή μας αδειάζοντας με ταχείς ρυθμούς το πορτοφόλι μας.
