Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Οι συναντήσεις με την τρόικα και πάλι στο προσκήνιο, με τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης να ολοκληρώνονται με ονομαστική ψηφοφορία την Κυριακή. Η έλευση της τρόικας για μια ακόμη φορά υπενθυμίζει στους επιζητούντες την οικονομική αυτοτέλειά μας, ότι δεν έχει ωριμάσει ακόμη ο καιρός που θα μπορούσαμε να βαδίσουμε στηριγμένοι στα δικά μας πόδια. Οι έλεγχοι για την καταβολή της δανειακής δόσης θα συνεχιστούν, κατά τα φαινόμενα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανησυχία των πολιτών σε ότι αφορά το μέλλον. Ο κόσμος περιμένει από τη νέα κυβέρνηση να προτάξει τα στήθη της προκειμένου να μην επιβληθούν και άλλα μέτρα που θα επιβαρύνουν περαιτέρω τον κοινωνικοοικονομικό ιστό. Το έργο της όμως θα είναι εκ των πραγμάτων δύσκολο, αφού ήδη η χώρα μας έχει δεσμευτεί ένεκα των προηγούμενων κυβερνήσεων σε πολλά. Ειδικά η προηγούμενη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ είναι στην κυριολεξία υπόλογη, παρά το γεγονός ότι τώρα ψάχνει εναγωνίως να πείσει τους πολίτες ότι είναι υπέρ της αναθεώρησης των μνημονιακών όρων. Ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, μάλιστα, λέει μεταξύ άλλων: «Η αναθεώρηση της σύμβασης, που ήταν επίμονη πρόταση του ΠΑΣΟΚ και η οποία υιοθετήθηκε από τη νέα Κυβέρνηση, δεν συνιστά αμφισβήτηση της βάσης του προγράμματος προσαρμογής, αλλά αξιοποίηση και ενεργοποίηση ρητής πρόβλεψης της ίδιας της σύμβασης. Πρόκειται στην πραγματικότητα για τη δεύτερη φάση μιας διαπραγμάτευσης που είναι πάντα ανοιχτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη είναι ένα ανοιχτό αναπεπταμένο πεδίο διαρκούς διαπραγμάτευσης». Πριν από λίγο καιρό, όταν ο κόσμος επαναστατούσε για τα σκληρά μέτρα, στο ΠΑΣΟΚ ωρύονταν πως τα μέτρα αυτά είναι μονόδρομος αν δεν θέλουμε να βγούμε από την ευρωζώνη. Κανένα «παραθυράκι» για συζητήσεις περί αναθεώρησης δεν υπήρχε τότε, ούτε μιλούσε κανείς για επαναδιαπραγμάτευση. Τώρα που μας λένε ότι η αναθεώρηση ήταν στις προθέσεις τους, καταλαβαίνει ο καθένας με τι έχει να κάνει. Πράγματι, αν κανείς επιχειρήσει να γυρίσει πίσω τον χρόνο – λίγους μήνες πριν – θα δει το κλίμα που επικρατούσε με τις αλλεπάλληλες επισκέψεις της τρόικας και τις εναγώνιες προσπάθειες της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ να μας επιβάλλει το περιλάλητο «μνημόνιο ή θάνατος». Όταν περνά όμως ο καιρός, τα περισσότερα ξεχνιούνται και αυτό που μένει δεν είναι παρά η αίσθηση ότι το παιχνίδι που παίζεται παραείναι σοβαρό. Στο σήμερα λοιπόν και πάλι χωρίς χρονοτριβή, και ας κόπτονται κάποιοι σαν τον τωρινό αρχηγό του ΠΑΣΟΚ ότι από δική τους πρακτική φτάσαμε να συζητάμε υπό άλλους όρους με την τρόικα. Μια τρόικα που δεν παύει να μας επισκέπτεται και να μας τονίζει ότι θα είναι παρούσα και το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Η περίοδος που διανύουμε, λοιπόν, όντως είναι πολύ κρίσιμη. Η κυβέρνηση συνευθύνης με τις προγραμματικές δηλώσεις της θα προσπαθήσει να βάλει τα πράγματα σε ένα δρόμο, ικανοποιώντας τις προσδοκίες των πολιτών που περιμένουν πολλά. Και ο ΣΥΡΙΖΑ όμως, από την αντιπολίτευση, ετοιμάζεται να ασκήσει τη δέουσα κριτική, στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι η κυβέρνηση αυτή δεν έχει πολλές ελπίδες επιβίωσης και πως κινείται σε λάθος δρόμο: «Το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και η ΔΗΜΑΡ ξέχασαν γρήγορα τα περί διαπραγμάτευσης, παρά το μήνυμα των τελευταίων εκλογών και τις ανάγκες της χώρας για μια διαφορετική πορεία, στον αντίποδα της καταστροφικής πολιτικής των μνημονίων της ύφεσης, της ανεργίας, της φτώχειας και της συρρίκνωσης της δημοκρατίας». Το πολιτικό πεδίο που διαμορφώνεται, όπως βλέπουμε είναι ήδη τεταμένο και η στιγμή της πρώτης βασικής αντιπαράθεσης έφτασε. Με την έλευση της τρόικας στην Ελλάδα, τις συζητήσεις περί αναθεώρησης των όρων του μνημονίου και τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, οι πολίτες αντιλαμβάνονται πως μια ακόμη μακρά παρατεταμένη περίοδος θα είναι δύσκολη από όλες τις πλευρές και πως οι αποφάσεις που θα λαμβάνονται εφεξής θα είναι οριακές. Αναμένεται λοιπόν με ενδιαφέρον η πρώτη ονομαστική ψηφοφορία για τις προγραμματικές δηλώσεις που θα βάλει τα πράγματα σε μια σειρά. Γιατί δεν είναι τόσο το ότι η τρόικα επανεμφανίζεται πανηγυρικά, αλλά πώς θα αντιδράσουν κυβέρνηση και αντιπολίτευση στις αναμενόμενες αξιώσεις της. Γιατί για ένα πράγμα να είστε σίγουροι, η τρόικα δεν ήλθε για να συμβιβαστεί και τα «παραθυράκια» που θα ανοίξουν θα είναι αρκούντως μικρά. Με δεδομένη μάλιστα την επιβολή του οικονομικού στάτους στη χώρα και των παρενεργειών του στο κοινωνικό σώμα, τα αποτελέσματα αναμένονται εναγωνίως από τους πολίτες που ψάχνουν να δουν το μέλλον τους. Ένα μέλλον που ενώ μερικές φορές αναμένεται λίγο πιο φωτεινό λόγω των δηλώσεων περί ανάκαμψης από το 2014 και μετά, σκοτεινιάζει από τον φόβο επιβολής νέων μέτρων κάθε φορά που καταφθάνει η τρόικα.