Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Σε πόλεμο Γαλλία – Γερμανία σε ό,τι αφορά τις σφαίρες επιρροής και την κατάληψη της θέσης του αφεντικού της ευρωζώνης ή απλά μια ακόμη κοκορομαχία στις πλάτες των αδύνατων οικονομικά χωρών του Νότου; Τα νέα από τις Βρυξέλλες αφενός δεν είναι και τόσο ευνοϊκά για τη χώρα μας, που δεν αποφεύγει την τρόικα, και αφετέρου η Γερμανίδα καγκελάριος βλέπει για ακόμη μια φορά την καρέκλα της να τρίζει, αυτή τη φορά από την έξυπνη διαπραγματευτική τακτική των Μόντι και Ραχόι.
Οι χώρες τους αποφεύγουν, κατά τα φαινόμενα, τη σκληρή επιτήρηση και τη λήψη επώδυνων οικονομικών μέτρων, παρά το γεγονός της αναζήτησης βοήθειας από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Η Γαλλία του Ολάντ - σε αντίθεση με αυτή του Σαρκοζί - αποχωρεί από τη γερμανική γραμμή πλεύσης και με τους δύο νέους συμμάχους, Ιταλία και Ισπανία, αποχαιρετά τη Γερμανίδα σιδηρά καγκελάριο. Τα σκληρά οικονομικά μέτρα των Γερμανών που περίπου επιβάλλονται μέσω της τρόικας στις αδύναμες χώρες, δίνουν τη θέση τους στην ηπιότερη γαλλική πολιτική και τις ευκαιρίες αντίστασης από Ιταλία και Ισπανία αλλά και Κύπρο, που ανέλαβε την κρίσιμη προεδρία της ΕΕ.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός έχει ήδη πίσω του δύο από τις μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ, κάνοντας χώρες όπως Ιρλανδία και Πορτογαλία να ελπίζουν σε οικονομική στήριξη άνευ τρόικας. Γιατί αυτό είναι πλέον το βασικό ζητούμενο: πως οι αδύνατες χώρες που χρειάζονται οικονομική στήριξη να μην έχουν ανάγκη τους ασφυκτικούς ελέγχους της τρόικας και τα σκληρά μέτρα που τη συνοδεύουν. Στη χώρα μας όμως, οι έλεγχοι αυτοί όχι απλά συνεχίζονται αλλά επεκτείνονται σε όλα τα επίπεδα. Η νέα κυβέρνηση, βέβαια, κινείται προς την κατεύθυνση της αναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου, τελευταία και καταϊδρωμένη μετά τα εξαντλητικά μέτρα που εξακολουθούν να επιφέρουν ένα ανεπανόρθωτο κοινωνικό πλήγμα.
Και το ερώτημα παραμένει: Γιατί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παρέδωσε τη χώρα χωρίς καν να διαπραγματευτεί τους όρους του μνημονίου; Γιατί δεν πρόβαλλε την παραμικρή αντίσταση στη μνημονιακή επέλαση και τα μέτρα που ελήφθησαν με συνοπτικές διαδικασίες; Ερωτήματα που πιθανά δεν λάβουν ποτέ καμία ουσιαστική απάντηση. Ή μάλλον απαντήσεις που δεν πρόκειται να πείσουν κανέναν υποψιασμένο πολίτη. Το επικίνδυνο παιχνίδι της ευρωζώνης όμως συνεχίζεται ακατάπαυστα. Με τη μόνη διαφορά όμως, ότι ο αδύνατος Νότος έχει πλέον πιο αξιοπρεπείς πρεσβευτές και όχι κάποιους που γονυπετείς παρακαλούσαν και παρακαλούν για την ύστατη βοήθεια με κάθε κόστος.
Η νέα μάχη κυριαρχίας μεταξύ Γαλλίας – Γερμανίας έχει πλέον πολλούς ενήμερους θεατές, έχει την Ιταλία και την Ισπανία που ανοίγουν δρόμο για προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης και άλλων μικρότερων χωρών, μακριά από τρόικα και σκληρά οικονομικά μέτρα. Ήταν τελικά η Ελλάδα – θα το ξαναπώ – το πειραματόζωο της ευρωζώνης ή απλά ένας τρόπος ξεκαθαρίσματος λογαριασμών με μια χώρα που επί χρόνια εξαπατούσε με πλαστά στοιχεία τη νοημοσύνη του μέσου Ευρωπαίου πολίτη, προβάλλοντας το ελληνικό δαιμόνιο ως ακαταμάχητο προσόν και προτέρημα;
Τα αποτελέσματα της Συνόδου των Βρυξελλών καταδεικνύουν πως η μεταχείριση εφεξής των οικονομικά αδύνατων χωρών δεν θα είναι η ίδια, τη στιγμή μάλιστα που τίθεται σε κίνδυνο η ίδια η επιβίωση του ευρώ. Ασφαλώς και άλλη αντιμετώπιση θα έχουν χώρες όπως Ισπανία, Ιταλία και Κύπρος και ο δρόμος θα ανοίξει και για τις άλλες υποψήφιες για προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης. Τελικά το παιχνίδι είναι άνισο και σαφώς αδικεί την Ελλάδα, που σε τελευταία ανάλυση δεν είναι η αποκλειστικά υπεύθυνη για την πορεία του ευρωπαϊκού κοινού νομίσματος.
Το δύσκολο εγχείρημα του 2002, συνεχίζεται με την παρατεταμένη κρίση στις οικονομίες των χωρών της ευρωζώνης δέκα χρόνια μετά, και αν δεν υπάρξει κάποια θεαματική εξέλιξη, σύντομα θα δούμε και άλλα ευτράπελα να συμβαίνουν. Και το θέμα είναι να μείνει το κακό εκεί και να μην προχωρήσει. Γιατί τότε κανείς δεν θα μιλά για επιβίωση του ευρώ σε ένα σκοτεινό κοινωνικοοικονομικό τοπίο. Και το θέμα είναι ότι η τρόικα θα συνεχίζει να επισκέπτεται την Ελλάδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τύχη των πολιτών.
Και παρά το γεγονός ότι πολλές άλλες αδύνατες χώρες θα απαλλαχθούν από ελέγχους, χάριν της επιβίωσης του ευρώ και της αποφυγής του ντόμινο. Γαλλία και Γερμανία λοιπόν κάνουν το παιχνίδι. Οι Γερμανοί τα κατάφεραν στην Ελλάδα. Χάνουν όμως έδαφος απέναντι στον ισχυρό συνασπισμό Γαλλίας – Ιταλίας – Ισπανίας. Και η αγέρωχη ως τώρα Μέρκελ αρχίζει και βάλλεται εκ των έσω. Ας όψονται οι σχεδιαστές της κρίσης του ευρώ που χώρισαν την ευρωζώνη σε ταχύτητες και ανεβοκατεβάζουν τους κυρίαρχους κάθε φορά που μια ακόμη χώρα δηλώνει πως δεν τα βγάζει πέρα με τα οικονομικά της. Όλοι αυτοί που μας έσπρωξαν στις ανελέητες περικοπές, βρίσκοντας στην εξουσία ανθρώπους ανίκανους να διαπραγματευτούν τους όρους του δανεισμού. Όρους που καθορίζει με άνεση ο κάθε Μόντι και Ραχόι που κλείνουν το μάτι στον Ολάντ σε πείσμα της Γερμανίδας σιδηράς καγκελαρίου.
