Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Πολλές αλλαγές στη συμπεριφορά των Ευρωπαίων εταίρων αλλά και αντιδράσεις στην Ελλάδα προκάλεσαν οι αποφάσεις που ελήφθησαν στις Βρυξέλλες την προηγουμένη εβδομάδα.
Η βασική απόφαση αφορά ιδιαίτερα τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Αλλαγές αναμένεται να επέλθουν όμως και εις ό,τι αφορά την επιμήκυνση του προγράμματος, τη μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής των δανείων και το επιτόκιο. Βασική βέβαια προϋπόθεση σε όλα αυτά είναι να γίνει δεκτή η αναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου για τη χώρα μας, ένα αίτημα που τέθηκε ποικιλοτρόπως από όλα σχεδόν τα ελληνικά κόμματα την προηγούμενη προεκλογική περίοδο.
Οι αντιδράσεις, όπως προανέφερα, ήταν ποικίλες: Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε ότι η κυβέρνηση πρέπει να αξιώσει από τους εταίρους πως αν δεν ισχύσει και για την Ελλάδα ότι ίσχυσε για την Ισπανία και την Ιταλία, η τρόικα δεν έχει καμία δουλειά να έρθει στην Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης συμφώνησαν να αναλάβουν επείγουσα δράση για να μειώσουν τα αυξανόμενα κόστη δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας και για να δημιουργήσουν ως το τέλος της φετινής χρονιάς ένα ενιαίο εποπτικό σώμα για τις τράπεζες της Ευρωζώνης.
Τι θα ισχύσει όμως για την Ελλάδα; Κατά πόσο θα ήταν εφικτή μια περαιτέρω μείωση των εξόδων δανεισμού και στην δική μας περίπτωση όπου ζητείται εδώ και καιρό η επαναδιαπραγμάτευση των μνημονιακών όρων; Στο ΚΚΕ είναι ξεκάθαροι πως τα περί «καλής» και «κακής» επαναδιαπραγμάτευσης, αποτελούν κοροϊδία σε βάρος των εργαζομένων, πως δεν μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή πολιτική στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, που οι εταίροι της αλληλοσπαράζονται για την κυριαρχία, και πως η φιλολαϊκή πολιτική είναι αδύνατη όσο κυριαρχούν τα μονοπώλια και η εξουσία τους. Αυτή είναι η κλασική και γνωστή στάση του ΚΚΕ.
Σοβαρές επιφυλάξεις και ενστάσεις εκφράζονται όμως και από την ίδια την ΔΗΜΑΡ που συμμετέχει στην κυβέρνηση. Για τη ΔΗΜΑΡ, τα αποτελέσματα δεν ήταν ικανοποιητικά καθώς όπως τονίζουν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες προχώρησαν σε ορισμένα μικρά δειλά και αποσπασματικά βήματα σε σχέση με την πολύ επίπεδη κρίση που αντιμετωπίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, πως το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεν μπορεί να χρησιμοποιείται επιλεκτικά για ορισμένες μόνο χώρες, και πως με λίγα λόγια η αλληλεγγύη οφείλει να είναι καθολική για να είναι πραγματική.
Πράγματι, η μονομερής αυτή ευνοϊκή μεταχείριση Ισπανίας και Ιταλίας σε αντιδιαστολή με τα σκληρά μέτρα που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα αλλά και γενικότερα για την επιεικώς πολύ αυστηρή συμπεριφορά απέναντί μας δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για την συνέχεια. Γιατί από την αρχή που ζητήθηκε από τη χώρα μας οικονομική βοήθεια δεν τέθηκε καν θέμα μείωσης κόστους δανεισμού, όπως γίνεται στην περίπτωση Ιταλίας και Ισπανίας; Γιατί οι εταίροι εξάντλησαν την αυστηρότητά τους στη χώρα μας, οδηγώντας παράλληλα ολόκληρη την Ευρωζώνη σε κρίση, με πρόσχημα τα ελληνικά χρέη; Και γιατί η τακτική αυτή είναι διαφορετική στις παραπάνω χώρες; Είναι ομολογουμένως αξιοπερίεργο το πώς μεταχειρίζεται μια χώρα, που σε τελευταία ανάλυση ήταν γνωστή όπως η Ιταλία και η Ισπανία για τα χρέη της.
Μήπως λοιπόν, θα μπορούσε να πει κανείς, η Ελλάδα ήταν και είναι το πειραματόζωο της Ευρωζώνης; Μπορεί. Η σύνοδος κορυφής των 17 χωρών της Ευρωζώνης , μετά την πίεση Ιταλίας και Ισπανίας συμφώνησε ότι τα ταμεία στήριξης της ζώνης του ευρώ θα μπορούν να χρησιμοποιούνται για τη σταθεροποίηση των αγορών ομολόγων χωρίς να εξαναγκάζονται οι χώρες που συμμορφώνονται προς τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ να υιοθετούν επιπλέον μέτρα λιτότητας ή οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Τα μέτρα όμως αυτά όχι απλά ελήφθησαν στην Ελλάδα, αλλά έχουν από καιρό παραλύσει τον κοινωνικοοικονομικό ιστό της χώρας. Και τίθεται ευλόγως το ερώτημα: Τόσο πιο έξυπνοι διαπραγματευτές ήταν οι Ισπανοί και οι Ιταλοί που κατάφεραν σε μια και μόνη Σύνοδο να αποφύγουν μέτρα λιτότητας και επιβάρυνσης των οικονομιών τους, ή μήπως η τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – που ακόμη και τώρα δια του Βενιζέλου βλέπει θετικά σημάδια – πήγε με τον σταυρό στο χέρι και προπαντός χωρίς κανένα διαπραγματευτικό χαρτί εις ότι αφορά τους όρους του μνημονίου; Οι ευθύνες των προηγούμενων κυβερνήσεων αποτυπώνουν ακόμη τα σημάδια της αποτυχίας τους, με ολέθριες επιπτώσεις για το μέλλον της χώρας.
Δυστυχώς οι αποφάσεις που ελήφθησαν στις Βρυξέλλες, πέρα από τα όποια φωτεινά σημάδια, δεν αναμένεται να ανακουφίσουν τη χώρα, που καθώς φαίνεται, πλήρωσε αδρά την ανεπάρκεια των πολιτικών της. Ο δρόμος λοιπόν για την Ελλάδα εξακολουθεί να είναι διάσπαρτος με εμπόδια, και αιτία γι΄ αυτό είναι αφενός η ανικανότητα των πολιτικών της, και αφετέρου η θέληση των εταίρων να παίξουν με την αντοχή της Ευρωζώνης στις πλάτες των Ελλήνων πολιτών. Ας μην μας φαίνεται λοιπόν περίεργο πως Ισπανοί και Ιταλοί κατόρθωσαν να ξεγλιστρήσουν με σχετική ευκολία. Το ζητούμενο από δω και πέρα είναι πώς θα παρουσιαζόμαστε στις επόμενες Συνόδους, με ποια διαπραγματευτικά χαρτιά και ποιους όρους. Γιατί η ελληνική κοινωνία έχει ήδη δεχθεί ένα σοβαρό χτύπημα με τεράστιες απώλειες στην οικονομική ζωή της χώρας.
Το ζήτημα είναι αν έστω και τούτη την ύστατη στιγμή, θα πορευτούμε με αποφασιστικότητα εις ό,τι αφορά τα δικαιώματά μας ως χώρα. Και αν μετά από αυτή τη συμπεριφορά αλλάξει κάτι από τους εταίρους, να αρχίζουμε να καταγράφουμε μικρές αλλά σημαντικές επιτυχίες. Γιατί Ισπανοί και Ιταλοί δεν είναι πιο έξυπνοι, απλώς ξέρουν να πλασάρονται σωστά και να απαιτούν, παρότι ανήκουν και αυτές στον φτωχό Νότο.
