Από τον Γεώργιο Ν. Ξενόφο
Το μεγάλο όπλο στο θεωρητικό οπλοστάσιο του οικονομικού φιλελευθερισμού (της καπιταλιστικής θεωρίας) και της ταξικά διαστρωματωμένης κοινωνίας είναι ότι εξορκίζει την ίση κατανομή της δυστυχίας και ευαγγελίζεται την άνιση κατανομή της ευτυχίας. Και αυτή η άνιση κατανομή της ευτυχίας σε περιόδους οικονομικής ευρωστίας γίνεται αποδεκτή ως δικαίωμα στο όνειρο και ως προσφιλής ή ακόμα και ως αφελής προσδοκία.
Τι γίνεται όμως όταν η οικονομική δυσπραγία μετατρέψει το όνειρο σε εφιάλτη, την ελπίδα σε απελπισία και αντί της μεσσηνιακής αυτής ευτυχίας έχουμε την δυσβάστακτη ψυχολογικά, ηθικά και πρακτικά άνιση κατανομή της δυστυχίας; Και τότε η εξαθλίωση η οικονομική, η πείνα, η σωματική από φαινόμενο βιολογικό γίνεται φαινόμενο ηθικό, γίνεται πείνα δικαιοσύνης. Με δεδομένο πως η πείνα γενικά είναι κακός σύμβουλος του ανθρώπου, η πείνα αυτή η ηθικοψυχολογική καθώς συνοδεύεται και αναθερμαίνεται από δυσαναπάντητα ή αναπάντητα «γιατί», προσπαθώντας να αποκαταστήσει τη βάναυσα διασαλευμένη ηθική ισορροπία και να βάλει τάξη στην αταξία, ουσιαστικά πυροδοτεί την παντοειδή παραβατικότητα και εκτρέφει την κοινωνική ανταρσία. Και αφού πια δεν μιλάμε για του φτωχού το αρνί αλλά για το επιούσιο καθημερινά του ψωμί, εάν δεν φροντίσουμε οι άνθρωποι αυτοί να έχουν αγαθές σχέσεις με τη ζωή, τους εξωθούμε να ερωτοτροπούν αναγκαστικά με το θάνατο, αφού, όταν δεν έχει τίποτα καλό να σου δώσει η ζωή, τότε και ο θάνατος δεν μπορεί τίποτα ουσιαστικό να σου πάρει. Οικονομικά ασθενής βιώνει ήδη, και πριν από την κλιμάκωση της κρίσης, τη δική του οικονομική κρίση η οικονομική του δυσπραγία και δυσλειτουργία, η ανέχεια και απορία αποτελούν εκφάνσεις και συμπτώματα μιας αδιαμφισβήτητης οικονομικής κακοδαιμονίας. Όταν λοιπόν ξεσπάσει η γενικότερη οικονομική θύελλα ο ήδη καταπονημένος οικονομικά οργανισμός δέχεται και τον επιθανάτιο «τελευταίο ασπασμό». Και αυτόν τον εξόδιο ασπασμό τον δίνει δυστυχώς και το ανύπαρκτο πια κοινωνικό κράτος με τις οριζόντιες περικοπές που έχουν κάθετες επιπτώσεις στους οικονομικά ασθενείς, αφού το «όπου φτωχός και η μοίρα του» ισχύει πιο ρεαλιστικά και πιο δραματικά: «όπου φτωχός και η κακομοιριά του».
Και επειδή οι νόμοι οι οικονομικοί δεν υπακούουν ούτε δεσμεύονται από τις υπαγορεύσεις της ηθικής και μέσα στη θυελλώδη και αναρχοκρατούμενη οικονομική τρικυμία «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρότερο και ασθενέστερο», έτσι και οι αδηφάγοι καπιταλιστικοί καρχαρίες καταβροχθίζουν τους αδύναμους, οικονομικούς παρίες. Είδαμε λοιπόν πως η οικονομική κρίση αντί να δώσει στον οικονομικά αδύναμο το φιλί της ζωής του δίνει τη χαριστική βολή. Αντί να κλείσει το κουτί της κοινωνικής Πανδώρας ανοίγει περισσότερο τον οικονομικό ασκό του Αιόλου. Και έτσι η οικονομική δυσπραγία συναγωνίζεται την ηθική χρεοκοπία - επιφέροντας την γκρίνια της φτώχειας και της ψυχολογικής δυσφορίας στο αποκορύφωμα - και η ανεπάρκεια των πρακτικών αγαθών επιτείνει την εσωτερική εκποίηση των ανθρώπων και την έκπτωση των ηθών. Η οικονομική ανέχεια δυναμιτίζοντας την κοινωνική συνοχή, υποδαυλίζει την κοινωνική παθογένεια. Μέσα στην κοινωνική αρένα το δίκαιο της πυγμής καταστρατηγεί την πυγμή του δικαίου, «η χαρά του νου» είναι η οικονομική εξαθλίωση και εξόντωση «του αλλουνού». Θα πρέπει, τέλος, στην παγκόσμια πολιτικο - οικονομική σκακιέρα να αναθεωρηθούν και να εξισορροπηθούν οι ρόλοι των οικονομικών πιονιών και των οικονομικά ισχυρών, ώστε να μην ευημερούν μόνο οι αριθμοί, και το κατακεφαλήν εισόδημα να είναι απότοκο του πολιτιστικού εισοδήματος της κεφαλής και του ανθρωπιστικού αποθέματος της ψυχής. Η ιστορική γνώση και εμπειρία διδάσκουν ότι, όπως όλες οι αποχρώσεις της κοινωνικής ζωής, έτσι και η οικονομία διαγράφει ατέρμονες κύκλους: την πτώση ακολουθεί η ανέλιξη, την παρακμή διαδέχεται η ακμή. Είναι βέβαιο ότι η ανθρωπότητα θα αντλήσει τις απαιτούμενες δυνάμεις, για να αποκαταστήσει την οικονομική ανισορροπία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομική ενίσχυση των φτωχών οφείλει να αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα. Η επανένταξη των ατόμων και των λαών που περιθωριοποιήθηκαν από την πρόσφατη κρίση είναι αναγκαίος όρος για την επίτευξη της παγκόσμιας γαλήνης και ευημερίας. Εάν, ωστόσο, η διεθνής κοινότητα επιθυμεί ν΄ αποσοβήσει μια μελλοντική κατάρρευση του οικονομική στερεώματος, η λύση είναι μία: η αναθεώρηση των αξιών και η θεμελίωση ενός νέου πολιτισμού, ο οποίος θα απαγκιστρωθεί από τη μονομέρεια των οικονομικών μεγεθών και θα επικεντρωθεί στον ίδιο τον άνθρωπο. Μόνο όταν ο φιλόθεος και φιλάνθρωπος άνθρωπος καταστεί μέτρο «πάντων χρημάτων», θα εξαλειφθεί η φτώχεια και θα οικοδομηθεί ένας κόσμος κοινωνικής δικαιοσύνης, ειρήνης και πνευματικής ανόδου. Ενας κόσμος που θα έχει ως πυξίδα στη ζωή του τη Χριστιανοσύνη, την αδελφοσύνη και την ανθρωπιά.
