Γράφει η Δανάη Γ. Δημητρακοπούλου
O Νέλσον Μαντέλα ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος, πολιτικός, και φιλάνθρωπος. Έφυγε στις 5 Δεκεμβρίου 2013. Πολλοί λένε ότι ο κόσμος του παιδιού οριοθετείται από αυτό που βλέπουν.
Ο Μαντέλα γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1918 στην Ουμπάτα του Τρανσκέι. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Φορτ Χέιρ και στο Πανεπιστήμιο του Γουιτγουότεσραντ, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Παράλληλα εργαζόταν ως φύλακας σε χρυσωρυχείο και αργότερα ως μεσίτης στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Ήταν ένας αριστοκράτης στον μικρό κόσμο του, παρά το γεγονός ότι έγινε βοσκός στην ηλικία των πέντε ετών. Ήταν ο πρώτος από την οικογένειά του που πήγε σε σχολείο στην ηλικία των επτά ετών, ενώ του δόθηκε το όνομα Nelson, ένα αγγλικό όνομα, διότι κάθε παιδί έπρεπε να έχει ένα όνομα. Σε ηλικία εννέα ετών, ο πατέρας του Μαντέλα πέθανε από ασθένεια των πνευμόνων. Λίγο πριν είχε πει για τον γιο του: «Απ’ ό,τι μπορώ να δω από τον τρόπο που μιλάει ο Νέλσον για τις αδελφές και τους φίλους του, η κλίση του είναι σίγουρα να βοηθήσει το έθνος του».
Αυτή η κλίση ήταν που ενέπνευσε τον Μαντέλα να πάει στην πρωτεύουσα Thembu, Mqhekezweni, το «μεγάλο μέρος», όπου έγινε μέρος της βασιλικής οικογένειας, εκεί όπου αντιμετωπίστηκε από τον Dalindyebo και τη σύζυγό του, όπως και το δικό τους παιδί. Καθόλη τη διάρκεια της ζωής του, είχε επανειλημμένα συλληφθεί για ανατρεπτικές δραστηριότητες και το 1962 συνελήφθη και καταδικάστηκε για συνωμοσία με στόχο την ανατροπή του κράτους, ενώ στη συνέχεια καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στη Rivonia Trial. Από το 1964 ήταν κρατούμενος στο νησί Ρόμπεν, αρχικά σε άθλιες συνθήκες και με ακραίους περιορισμούς στον αριθμό επισκεπτών, αλλά και την αλληλογραφία του: του επέτρεπαν ένα γράμμα και έναν επισκέπτη ανά έξι μήνες. Σταδιακά οι συνθήκες βελτιώθηκαν και το 1982 μεταφέρθηκε στη φυλακή Πόλσμουρ όπου του επετράπη να συνεχίσει τις σπουδές του και να πάρει τελικώς το πτυχίο της Νομικής, το 1989. Τη χρονιά εκείνη ο τότε πρόεδρος της χώρας Πίτερ Μπότα πρότεινε να τον απελευθερώσει υπό τον όρο να αποκηρύξει τη βία, κάτι που ο Μαντέλα δεν δέχτηκε. Τα χρόνια που έζησε στη φυλακή και οι αγώνες του μέσα από αυτή για την κατάργηση του απαρτχάιντ τον κατέστησαν έναν από τους διασημότερους πολιτικούς κρατούμενους της εποχής του. Μετά από 27 χρόνια στις φυλακές, στις 11 Φεβρουαρίου 1990, ο Μαντέλα αποφυλακίστηκε, μία εβδομάδα αφότου ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ νομιμοποίησε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο.
Ο Νέλσον Μαντέλα ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος, τον οποίο ορισμένοι αποκαλούσαν «ακτιβιστή» και άλλοι «ήρωα του αγώνα του απαρτχάιντ». Κατάφερε σπουδαία πράγματα σε όλη τη ζωή του. Υπηρέτησε ως πρόεδρος της Νότιας Αφρικής 1994-1999. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου 1991-1997 και ήταν ο γενικός γραμματέας της rom στο Κίνημα των Αδεσμεύτων 1998-1999.
Κατάφερε στις διαπραγματεύσεις με την πρόεδρο της Νοτίου Αφρικής να καταργήσει το απαρτχάιντ και να προκύψει μια διαδικασία πολυφυλετικών εκλογών του 1994. Συγκεκριμένα στις 27 Απριλίου 1994, το Κίνημά του πέτυχε μια σαρωτική νίκη, με ποσοστό 62,65% και 252 έδρες στο 400μελές Κοινοβούλιο της χώρας και ο Μαντέλα ανέλαβε πρόεδρος της χώρας σε μια πανηγυρική τελετή, παρουσία πολλών πολιτικών ηγετών απ' όλο τον κόσμο. Ο Μαντέλα τιμήθηκε το 1993 με το Νόμπελ Ειρήνης, από κοινού με τον πρόεδρο ντε Κλερκ, για τις προσπάθειές τους να καταργήσουν το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Το 1994 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το 1995 δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του, στην οποία έγραφε, μεταξύ άλλων: «Πάντα προσπαθούσα να ακούσω τι ήθελε να πει ο καθένας ξεχωριστά, πριν εκφράσω τη δική μου άποψη. Συχνά η δική μου γνώμη διαμορφωνόταν με βάση τα όσα άκουγα σε μια συζήτηση».
Τον Νοέμβριο του 2009 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε την 18η Ιουλίου «Ημέρα του Μαντέλα» και κάλεσε όλους τους ανθρώπους να αφιερώσουν 67 λεπτά από τον χρόνο τους για να κάνουν κάτι θετικό για τον πλησίον τους, τιμώντας τα 67 χρόνια που ο Μαντέλα αφιέρωσε στον αγώνα του κατά του ρατσισμού.
Έγραψε δύο αυτοβιογραφικά βιβλία, το «Μακρύ δρόμο προς την ελευθερία» και το «Συζητήσεις με τον εαυτό μου» που έγιναν διεθνή μπεστ-σέλερ. Παρέμενε όμως πάντα δραστήριος στον αγώνα του για την καταπολέμηση του AIDS, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την οικονομική ανάπτυξη της Αφρικής, μέσα από το Ίδρυμα «Νέλσον Μαντέλα» και φυσικά ο κατάλογος των κατορθωμάτων του είναι ατελείωτος.
Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Όταν το Ευρωκοινοβούλιο του απένειμε το πρώτο βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης το 1988, βρισκόταν ακόμη υπό κατ’ οίκον περιορισμό. Μόλις πριν από 23 χρόνια, το 1990, και τέσσερις μήνες μετά την αποφυλάκισή του επισκέφτηκε το Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, από όπου έστειλε το δικό του μήνυμα. «Πραγματικά αισθανόμαστε μεγάλη τιμή, καθώς στεκόμαστε εδώ στο πόντιουμ ενός τόσο διακεκριμένου τμήματος δημοκρατικής διακυβέρνησης και ειρηνικής διεθνούς συνεργασίας, όπως είναι η έδρα του Ευρωκοινοβουλίου», δήλωσε σε μία ιστορική στιγμή για την ανθρωπότητα.
Με τις σημαίες της Ευρώπης μεσίστιες, το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο τίμησε τη ζωή και τους αγώνες του Νέλσον Μαντέλα. Σε δήλωσή του, ο πρόεδρος Σουλτς δήλωσε «η Νότιος Αφρική έχασε τον πατέρα της, ο κόσμος έχασε έναν ήρωα. Τιμώ έναν από τους μεγάλους της εποχής μας». Ο Μαντέλα υπήρξε ο πρώτος που τιμήθηκε με το βραβείο Ζαχάρωφ του ΕΚ. «Ο Μαντέλα προσέδωσε νέο νόημα σε λέξεις όπως ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη, συμφιλίωση και συγχώρεση», δήλωσε ο κ. Σουλτς.
