* Του Νίκου Σκουλά, τ. υπουργού
11 Δεκεμβρίου 2013
Με αυτό το σημείωμα επιχειρώ να διατυπώσω κάποιες σκέψεις και θέσεις, με την ελπίδα να προκαλέσω προβληματισμό και διάλογο πάνω την δεινή κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει ως χώρα, ως κοινωνία, ως πολίτες.
Αυτοπροσδιορίζομαι ως ένας ενεργός πολίτης που ανησυχεί και νοιάζεται, χωρίς καμιά προσωπική φιλοδοξία πέραν του να συμβάλω κατά ένα ενδεκάκις εκατομμυριοστό, για να βγούμε από το απελπιστικό αδιέξοδο (οικονομικό, κοινωνικό και αξιακό) που μας προκαλεί δυστυχία, ντροπή και εθνική ταπείνωση.
Δεν θα επαναλάβω χιλιοειπωμένες και κουραστικές πλέον διαπιστώσεις για το πώς φτάσαμε ως εδώ. Όλοι γνωρίζουμε όσο και αν οι πλείστοι εξ ημών προσπαθούμε να εξαιρεθούμε καταλογίζοντας το φταίξιμο στους άλλους.
Η αλήθεια είναι ότι όλοι φταίμε, σε μικρό ή πολύ μεγάλο βαθμό, είτε ως φυσικοί αυτουργοί, είτε διότι ανεχτήκαμε ανεύθυνους και ανίκανους πολιτικούς και διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς, συνδικαλιστικές και συνεταιριστικές συντεχνίες, παραδικαστικά κυκλώματα, αλλά ακόμα και πολίτες που ενεπλάκησαν με όλους αυτούς σε ένα όργιο αμοιβαίου εκμαυλισμού και εκφαυλισμού.
Ελπίδα μου είναι να δημιουργηθεί προβληματισμός και συζήτηση για την έξοδο από την παθητική ανοχή αυτών που συμβαίνουν ή δεν συμβαίνουν. Και δεν περιμένω, ως δια μαγείας, να αλλάξουν τα πράγματα σύντομα
Μια χρόνια και σοβαρή ασθένεια δεν θεραπεύεται τόσο εύκολα και η πρόγνωση είναι πάντα αβέβαια. Οφείλουμε όμως να ενεργοποιηθούμε, με όποιον τρόπο μπορούμε, ως πολίτες, ως άνθρωποι που βλέπουμε τον κατήφορο της πολιτικής και της δημόσιας ζωής που πλήττει, ιδιαίτερα, τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όταν οι λίγοι «έξυπνοι» απολαμβάνουν την κακώς κτηθείσα χλιδή τους.
Φαίνεται να κυριαρχεί αμηχανία, σύγχυση, παγωμάρα. Αμέτρητοι φίλοι με συνεπή δημοκρατική παράδοση και αγώνες στο ενεργητικό τους, εκφράζουν τη απορία: Αν γίνουν αύριο εκλογές, τί θα ψηφίσω;
Κατά τη γνώμη μου, από το φθαρμένο και απαξιωμένο, «εν τοις πράγμασιν», πολιτικό σύστημα δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα καλό. Οι διάφορες κινήσεις, όπως των 58 και άλλων, φαίνεται να συντίθενται, κυρίως, από αποκαΐδια του ανυπόληπτου πλέον πολιτικού συστήματος που επιχειρούν να αναβιώσουν πολιτικά «δι’ άλλων ατραπών».
Υπάρχουν και άλλες κινήσεις καλοπροαίρετων και, εξ όσων γνωρίζω, ικανών και έντιμων πολιτών που ειλικρινά ανησυχούν και θέλουν να βοηθήσουν. Καλές πρωτοβουλίες τις οποίες, προσωπικά, θεωρώ θετικές γιατί βασίζονται σε πολιτικές αξίες και στην αρχή της διαφάνειας.
Δεν πιστεύω όμως ότι είναι ικανές να ανατρέψουν το σκηνικό, δημιουργώντας μια δυναμική μαζική ώθηση προς τα εμπρός. Κανένα από τα στελέχη τους δεν φαίνεται να διαθέτει την ηγετική ικανότητα και την ευρεία αποδοχή για τη δυναμική που απαιτεί ένα υγιές μαζικό εξυγιαντικό κίνημα, με δεδομένη μάλιστα τη δικαιολογημένη καχυποψία από την οδυνηρή εμπειρία του παρελθόντος.
Τι προτείνω:
Όσοι από μας το αντιλαμβάνονται αυτό, οφείλουμε να πάρουμε θέση. Όχι με την ψευδαίσθηση ότι εμείς θα σώσουμε τη χώρα, αλλά από σεβασμό στον εαυτό μας, στην ανθρωπιά μας, στη συνείδησή μας. Για να μπορούμε να κοιτάμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας στα μάτια, χωρίς να ντρεπόμαστε.
Δημοκρατία δεν είναι να ψηφίζουμε κάθε τέσσερα χρόνια. Δημοκρατία είναι η, από μέρα σε μέρα, ενεργός συμμετοχή του πολίτη στα κοινά, του πολίτη που ελέγχει την εξουσία, που αμφισβητεί, που προτείνει και δρα μαζί με άλλους πολίτες.
Ο άμεσος στόχος πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όσο το δυνατό περισσότερων ανυποψίαστων και αδρανών πολιτών (με τον καθένα μας να ξεκινά από τον κύκλο του) και η παρότρυνσή τους να κάμουν και εκείνοι το ίδιο, ώστε ο κάθε πολίτης να κατανοήσει το πρόβλημα και την ανάγκη να δράσει.
Σ’ αυτό που προτείνω, δεν υπάρχει τίποτα μεγαλεπήβολο. Στην επικοινωνία μας, ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο και τα δικά του μέσα. Στον κύκλο του στις παρέες του, στο καφενείο, στην ταβέρνα, στο κουρείο, στο γήπεδο, στην ουρά της εφορίας, οπουδήποτε και να σχηματιστούν μικρές ομάδες διαλόγου και δράσης.
Προσοχή όμως. Χρειάζεται σύνεση και υπομονή για να μην πέσουμε σε καμιά νέα λακκούβα. Παράλληλα όμως, ας μη μείνουμε απλοί παρατηρητές σε ό,τι εξυφαίνεται, εντός και εκτός της χώρας. Είναι ντροπή να καθορίζεται, σε σημαντικό βαθμό, η πολιτική ατζέντα της χώρας από τους νεοναζιστές και να δεχόμαστε παθητικά την πλήρη εξάρτησή μας από τους ανάλγητους και αδίστακτους δανειστές μας.
Ας ενεργοποιηθούμε επικοινωνώντας μεταξύ μας σε ένα συνεχή, οριζόντιο, δημοκρατικό διάλογο και παρεμβαίνοντας δημόσια, αξιοποιώντας και τη μεγάλη δύναμη που μας προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα, χωρίς ανοχή και χωρίς εκπτώσεις, αυτή τη φορά. Δεν είμαστε χωρίς φωνή. Με την κοινωνική δικτύωση μπορούμε να διαδώσουμε ένα ηχηρό πολιτικό και κοινωνικό μήνυμα…
Όπου εκδηλώνονται πρωτοβουλίες που υιοθετούν υγιείς αρχές, αξίες και προγράμματα, ας τις υποστηρίξουμε, αλλά με τρεις προϋποθέσεις. 1) να έχουν σωστές, ξεκάθαρες δεσμευτικές θέσεις. 2) Ο λόγος και οι πράξεις τους να βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία και 3) Ανάμεσά τους, να μην βρίσκονται άνθρωποι που «μαγάρισαν», που πρόδωσαν τις αρχές τους και ιδιαίτερα εκείνοι που χυδαία εξαργύρωσαν τους αγώνες και τις θυσίες του λαού μας για να πλουτίσουν.
Γενικά, όσοι ασκήσαμε κεντρική εξουσία και βάλαμε υπογραφές, είτε φταίμε, είτε όχι, ας «πάμε στην άκρη». Ο κόσμος δεν μας εμπιστεύεται και δεν μας αποδέχεται. Σ’ αυτό, συμπεριλαμβάνω και τον γράφοντα – αν και δεν υπήρξα πολιτικός με τη στενή έννοια του όρου. Υπάρχουν βέβαια κάποιες τιμητικές εξαιρέσεις, γνωστές σε όλους μας. Μπορούμε, προφανώς, και πρέπει να υποστηρίζουμε ό,τι καλό εμφανίζεται αλλά ας μην περιμένουμε κάποιον σωτήρα. Θα απογοητευτούμε πάλι.
Εκείνοι που θα ηγηθούν πρέπει να προέλθουν από μια ώριμη, πολιτικά συνειδητοποιημένη δημοκρατική βάση την οποία θα εκφράζουν και θα υπόκεινται στον συνεχή έλεγχό της.
Στην αξιολόγηση για την έγκριση του όποιου ή όποιας προσφέρεται να αναλάβει ρόλο, ας έχουμε υπόψη κάποια σημαντικά κριτήρια: Πρέπει απαραιτήτως να είναι και να φαίνεται
* Έντιμος (αν και αυτό θα έπρεπε να θεωρείται αυτονόητο), ανιδιοτελής, πατριώτης και δημοκράτης και να λειτουργεί με την αρχή της ομαδικότητας και του σεβασμού των θεσμών, των πολιτών και, προ παντός, των οικονομικά και κοινωνικά αδύναμων.
* Πραγματικά μορφωμένος (όχι απλά γραμματιζούμενος με πτυχία (που είναι και αυτά χρήσιμα έως απαραίτητα) αλλά να έχει εμπειρία ζωής και την καλή μαρτυρία των συμπολιτών του. Να έχει έναν μόνο σκοπό: να υπηρετήσει την πολιτεία και τον πολίτη και να το αποδεικνύει καθημερινά στην πράξη.
* Ικανός, πράγμα που πρέπει να αποδεικνύεται από επιτεύγματα στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή. Κοντολογίς, να έχει δουλέψει, «να έχει βάλει ένσημα», να έχει διοικήσει κάποιον οργανισμό ή επιχείρηση με επιτυχία. Αν δεν έχει τέτοιο βιογραφικό, πώς θα διοικήσει τη μεγάλη επιχείρηση – το κράτος;
Ας αρχίσουμε έναν διάλογο, οριζόντια και δημοκρατικά, χωρίς «αρχηγούς», χρησιμοποιώντας και την ηλεκτρονική τεχνολογία. Κάποιοι από μας που θέλουν και μπορούν, ας αναλάβουν πρωτοβουλίες να συναντιόμαστε, να συζητάμε και να προβληματιζόμαστε, να σχηματίσουμε μικρές ομάδες συζήτησης και παρέμβασης. Δεν μπορεί… κάτι καλό θα βγει, αν και θα χρειαστεί χρόνος. Πολύς χρόνος
