Από τον Κων. Τσιρονίκο
Με το χάραμα της ημέρας αρχίζει ο αγώνας της βιοπάλης μιας μερίδας Ελλήνων συμπολιτών μας: Των Αθίγγανων ή ΡΟΜΑ, όπως επισήμως τους αποκαλούν. Η δουλειά τους, πολλών εξ αυτών είναι το μάζεμα των πεταμένων στα πεζοδρόμια και στους κάδους απορριμμάτων παλιών σιδερικών και οικιακών συσκευών. Είναι, θα λέγαμε, οι άμισθοι οδοκαθαριστές της πόλης συμβάλλοντας, κατ΄ αυτόν τον τρόπο, και στην καθαριότητα αυτής.
Αυτή η δουλειά γίνεται ασταμάτητα και χωρίς ωράριο όλο το χρόνο, αψηφώντας πολλές φορές το κρύο, τη βροχή και τη ζέστη. Η επιμονή τους στο ψάξιμο και στο ξετρύπωμα των αντικειμένων αυτών είναι ανεξάντλητη. Μοιάζει μ΄ αυτήν των μερμηγκιών και μελισσών που ακατάπαυστα ψάχνουν, βρίσκουν και μεταφέρουν στη φωλιά τους την αναγκαία τροφή για τη ζωή τους.
Όμως, ο αγώνας των φιλόπονων αυτών συμπολιτών μας δεν είναι ακίνδυνος. Εχει ένα μεγάλο ρίσκο. Τον κίνδυνο προσβολής της υγείας τους από νοσήματα, που μπορούν να προέλθουν από το ψάξιμο και το ξέθαμα από τους βρώμικους κάδους των παλιών και σκουριασμένων, αρκετές φορές, σιδερικών.
Κι όμως, παρά το δυσμενές αυτό ενδεχόμενο για την υγεία τους, δεν σταματάνε. Γιατί πρέπει να ζήσουν αξιοπρεπώς αυτοί και οι πολυμελείς οικογένειές τους, παρά το πενιχρό μεροκάματο που τους δίνει η ολημερίς αυτή απασχόληση.
Για τη μεταφορά των πολύτιμων γι΄αυτούς, ευρεθέντων πραγμάτων χρησιμοποιούνται παντός τύπου αυτοσχέδια και μεταποιημένα καροτσάκια. Αυτοκίνητα από πολύ λίγους γίνεται χρήση, γιατί λόγω κρίσης και πολύ ψηλής τιμής των καυσίμων το κέρδος που θα προκύψει θα είναι ελάχιστο. Τα χειροκίνητα μέσα μεταφοράς οδηγούνται από άνδρες, γυναίκες και παιδιά εφηβικής ηλικίας πλαισιούμενα κι από μικρότερους. Το όλο σκηνικό μας παραπέμπει σε οικογενειακή επιχείρηση, η οποία δραστηριοποιείται σε μια συγκεκριμένη μορφή, απασχόλησης, που τους δίνει το δικαίωμα, μετά βίας, να ζουν μέσα σε μια κοινωνία που χειμάζεται από την ανεργία και τη φτώχεια.
Τα έσοδα που επιφέρει η επιχείρηση αυτή, όπως λένε και οι ίδιοι, είναι πολύ μικρό. Θα πρέπει να συγκεντρώνει κανείς μεγάλες ποσότητες τέτοιων κλικών για να βγάλει ένα κανονικό μεροκάματο. Αυτό βέβαια είναι ένα πρόβλημα ανάμεσα στα πολλά που, λόγω της κρίσης, αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία. Παρ΄ όλα αυτά οι άνθρωποι αυτοί δεν το βάζουν κάτω. Διαρκώς αγωνίζονται, γιατί γι΄ αυτούς έχει μεγάλη σημασία η εντιμότητα που τους χαρίζει ο αγώνας αυτός. Η δουλειά που κάνουν για να ζήσουν αξιοπρεπώς. Κι αυτό είναι το αποτέλεσμα της αμοιβής που τους δίνει η προσπάθεια αυτή. Είναι η ικανοποίηση του μικρού, έστω, κέρδους το οποίο όμως είναι προϊόν του δικού τους κόπου και μόχθου. Και αυτό πιστεύω τους δίνει μια νότα υπερηφάνειας και αισιοδοξίας.
Γιαυτήν την αξιοπρέπεια και εντιμότητα παλεύουν καθημερινά οι συμπολίτες μας αυτοί. Και σ΄ αυτήν την πάλη παίρνει μέρος ολόκληρη η οικογένεια. Κάνουν όμως και κάτι άλλο. Κάτι που εμπεριέχεται στο χαρακτήρα της δουλειάς τους. Και αυτό είναι το κοινωνικό κομμάτι αυτής. Η διάσταση της προσφοράς. Ναι, όσο και αν μας φαίνεται παράξενο οι άνθρωποι αυτοί επιτελούν και κοινωνικό έργο. Γιατί καθαρίζουν την πόλη από ένα μέρος της ρύπανσης που εμείς οι άλλοι προκαλούμε. Ετσι συμβάλλουν στον ευκολότερο καθαρισμό αυτής, ενδεχομένως και στη μείωση του κόστους απομάκρυνσης των άχρηστων υλικών, αν αυτό έχει εκτιμηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου.
Είναι επομένως ο αγώνας τους διπλός: Αγώνας επιβίωσης και προσφοράς, μέσω από μια εργασία δύσκολη και απαξιωτική για τους άλλους. Που δεν γίνεται από τον οιονδήποτε: Κι αυτό, δυστυχώς, το βλέπουμε συχνά σήμερα. Ακόμα και τώρα, στον καιρό της κρίσης. Αρκετοί συμπατριώτες μας να επιλέγουν τη δουλειά που θέλουν να κάνουν. Να μην πάνε σε εποχικές γεωργικές εργασίες, όπως το μάζεμα των ελαιών, των φρούτων και άλλων προϊόντων με αποτέλεσμα οι θέσεις αυτές να καλύπτονται από αλλοδαπούς εργάτες.
Νομίζω, ότι ακριβώς το αντίθετο διδάσκει το από το πρωί μέχρι το βράδυ μάζεμα παλιοσιδερικών των συμπατριωτών μας ΡΟΜΑ. Και αυτό απλά και λαϊκά λέει: ότι δεν πρέπει να ντρέπεται κανείς για τη δουλειά που κάνει, αλλά όταν δεν πάει να δουλέψει, γιατί δεν του αρέσει αυτή ή η άλλη εργασία… Κι αυτή η αποχή, όπως αντιλαμβάνεται κανείς εμπεριέχει μεγάλους κινδύνους. Εκτροπές που μπορούν να οδηγήσουν σε ατομική και κοινωνική καταστροφή. Σε μια ζωή χωρίς ηθικούς φραγμούς. Χωρίς σεβασμό στον άνθρωπο και στη ζωή του. Φαινόμενα που συχνά βλέπουμε σήμερα.
Αυτό λοιπόν κάνουν οι συμπολίτες μας Αθίγγανοι (ΡΟΜΑ). Αντιστέκονται και μάχονται στον κίνδυνο των εκτροπών αυτών. Αγωνιζόμενοι ολημερίς για το καλό τους και το καλό της κοινωνίας στην οποία ζουν. Ας τους συγχαρούμε λοιπόν, γιατί έτσι τους αξίζει.